Тохсунньу 27: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Интерактивная навигация по истории

← Иннинээҕи уларытыыга Кэннинээҕи уларытыыга →

Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ

КөрөнБиики тиэкис

Утумнаах

22:05, 26 Тохсунньу 2021 барыл

Тохсунньу 27 диэн Григориан халандаарыгар сыл 27-с күнэ. Сыл бүтүө 338 күн (ордук хонуктаах сылга 339 күн) баар.

Бэлиэ күннэр

ХНТ ХНТ — Холокост сиэртибэлэрин кэриэстиир дойдулар ардыларынааҕы күн
Арассыыйа Арассыыйа — «Байыаннай килбиэн күнэ — Ленинград фашист блокадатыттан толору босхоломмут күнэ»
Грузия Грузия — Грузия сырдатааччыта сибэтиэй Нино кэриэстэбилин күнэ (Нинооба)
Түркменистаан Түркменистаан — Аҕа дойдуну көмүскээччи күнэ.

Түбэлтэлэр

1825 — АХШ Кэнгириэһэ Индеец сирин олохтообут (билиҥҥи Оклаhома штаатын сиригэр). Ол сиргэ АХШ илиҥҥи өттүгэр олохтоох индеецтэри күүс өттүнэн көһөрбүттэрэ. Кинилэр айаннара «харах уутун ыллыга» диэн ааттаммыта. Индеец сирин үрүҥ дьон тыытыа суохтаахтар диэн буолбута, ол эрээри 1890 сыллаахха онно Оклаhома штата тэриллибитэ уонна сири үрүҥ дьоҥҥо үллэрбиттэрэ.
1827 — Саха уобалаһын начаалынньыга Николай Мягков салалтатынан «Туора урдустары салайыы устаабыгар» уонна 1824 сыллаахха Саха сирин дьокутааттара оҥорбут матырыйаалларыгар олоҕуран «Правила для единообразного учреждения порядка по управлению родовых и инородных управ Якутского округа» диэн докумуон тахсыбыт. Бу күн Саха сирин Степной дуумата — бастакы түмэнэ — тэриллибит күнүнэн ааҕыллар.
1880 — Америка айааччыта Томас Эдисон кытардыы лаампатыгар патент ылбыт.
1924 — Москубаҕа Владимир Ленин өлүгүн Кыһыл болуоссакка тутуллубут мавзолейга укпуттар.
1944 — Ленинград 872 хонуктаах блокаадата толору уһуллубут.
1965 — Таатта оройуонун аата Алексеевскай оройуон диэҥҥэ уларыйбыт. Онтон 1990 сыл атырдьах ыйын 6 күнүттэн урукку бэйэтин аата сөргүтүллэн Таатта оройуона буолбута.
1967 — Космос туһунан дуогабар түһэрсиллибит. Хайа да дойду космос эбийиэктэрин бэйэтин киэнинэн биллэриэ суохтааҕа уонна космоска ядернай сэрии сэбэ суох буолуохтааҕа этиллибит.
1973 — Парижтааҕы эйэ сөбүлэҥнэрэ АХШ уонна Вьетнам сэриитин түмүктээбиттэр.
1983 — Дьоппуоҥҥа Хонсю уонна Хоккайдо арыыларын ситимниир Сэйкан бастакы тоннелэ тэһиллибит. Бу 53,85 км усталаах тоннель 2016 сыллаахха диэри аан дойдуга саамай уһун этэ. Оттон билигин саамай уһун уу аннынааҕы тоннель быһыытынан биллэр.
2010 — Сан-Францискоҕа Apple хампаанньа тойоно Стив Джобс iPad диэн планшет көмпүүтэри көрдөрбүт.

Төрөөбүттэр

1756 — Вольфганг Амадей Моцарт — Австрия улуу композитора, скрипач, пианист, дирижёр, композитордар Венатааҕы классическай оскуолаларын биир биллэр киһитэ.
1826 — Михаил Салтыков-Щедрин — нуучча кылаассык суруйааччыта.
1832 — Льюис Кэрролл — Англия суруйааччыта, математик уонна бөлүһүөк, «Алиса аптаах дойдуга» ааптара.
1928 — Михаил Кочнев — 1983—1987 сылларга Саха АССР олоххо-дьаһахха миниистирэ, 1975-1983 сылларга норуодунай дьокутааттар Нүөрүҥгүрү куораттааҕы Сүбэлэрин исполкомун бэрэстээтэлэ, 1966-1975 сылларга Алдан дьокутааттарын оройуоннааҕы Сүбэлэрин исполкомун бэрэстээтэлэ. Мэҥэ-Хаҥалас улууһун (1975), Алдан улууһун (1982), Нүөрүҥгүрү куоратын (1987) уонна Саха Өрөспүүбүлүкэтин ытык киһитэ (2000). 2010 сыллаахха кини аата Нүөрүҥгүрү 1 №-дээх орто оскуолатыгар иҥэриллибитэ.
1945 — Марк Григорьев — математик учуонай, физика-математика билимин хандьыдаата, төрүччүнү чинчийээччи (генеалог).
1953 — Алексей Попов — биллиилээх сири олохтооччу.
1974 — Уле Эйнар Бьорндален — Норвегия улуу биатлониһа, 13 олимпийскай мэтээл хаһаайына (13 мэтээл, 8-кыһыл көмүс)), 19 төгүллээх аан дойду чөмпүйүөнэ, 95 төгүллээх Аан дойду кубогын этабын кыайыылааҕа, 6 төгүл Аан дойду кубогын хаһаайына.

Өлбүттэр

1869 — Василий Никифоров — Дүпсүн улууһун ыстаарыһата, Күлүмнүүр аҕата.
1898 — Василий Трощанскай — народник, террорист, Саха сиригэй көскө олорбут киһи. Манна кини бурдук ыһыытынан дьарыктаммыта уонна ойууннааһын туһунан матырыйаал хомуйбута.
1901 — Дьузеппе Верди — Италия композитора, Италия оператын оскуолатын тутаах киһитэ.
1942 — Иван Сергеев - Тообуус — буойун суруйааччы.
1962 — Грант Григорян — саха музыка культуратыгар сүҥкэн кылааты оҥорбут Арменияттан төрүттээх композитор, Саха АССР искусствотын үтүөлээх диэйэтэлэ.
1975 — Кирилл Попов — Социалистыы Үлэ Дьоруойа, ойуур хаһаайыстыбатын үлэһитэ, Иккис аан дойду сэриитин кыттыылааҕа, разведчик, отделение хамандыыра.

@@ 1 устуруока: / 1 устуруока: @@
-'''Тохсунньу 27''' диэн [[Грегориан халандаара|Грегориан халандаарыгар]] сыл 27-с күнэ. Сыл бүтүө 338 күн ([[ордук хонуктаах сыл]]га 339 күн) баар.
+'''Тохсунньу 27''' диэн [[Григориан халандаара|Григориан халандаарыгар]] сыл 27-с күнэ. Сыл бүтүө 338 күн ([[ордук хонуктаах сыл]]га 339 күн) баар.
 == Бэлиэ күннэр ==
 * {{Флагификация|ХНТ}} — [[Холокост]] сиэртибэлэрин кэриэстиир дойдулар ардыларынааҕы күн
 * {{Флагификация|Россия}} — «Байыаннай килбиэн күнэ — [[Санкт-Петербург|Ленинград]] фашист блокадатыттан толору босхоломмут күнэ»
-* {{Флагификация|Грузия}} — Грузияны сырдаппыт (үөрэппит) сибэтиэй Нино кэриэстэбилин күнэ (Нинооба)
+* {{Флагификация|Грузия}} — Грузия сырдатааччыта сибэтиэй Нино кэриэстэбилин күнэ (Нинооба)
-* {{Флагификация|Туркмения}} — Аҕа дойдуну көмүскээччи күнэ
+* {{Флагификация|Туркмения}} — Аҕа дойдуну көмүскээччи күнэ.
 == Түбэлтэлэр ==
-* [[1825]] — [[АХШ]] Конгреһа ''Индеец территориятын'' олохтообут (билиҥҥи [[Оклаhома]] штатын сиригэр). Ол территорияҕа АХШ илиҥҥи өттүгэр олорор индеецтэри күүс өттүнэн көһөрбүттэрэ. Кинилэр айаннара «харах уутун ыллыга» диэн ааттаммыта. ''Индеец территориятын'' сирдэрин үрүҥнэр маҥнай тыытыа суохтаах этилэр, ол эрэн 1890 сыллаахха онно [[Оклаhома]] штата тэриллибитэ уонна сири үрүҥ дьоҥҥо үллэрбиттэрэ.
+* [[1825]] — [[АХШ]] Кэнгириэһэ ''Индеец сирин'' олохтообут (билиҥҥи [[Оклаhома]] штаатын сиригэр). Ол сиргэ АХШ илиҥҥи өттүгэр олохтоох индеецтэри күүс өттүнэн көһөрбүттэрэ. Кинилэр айаннара «харах уутун ыллыга» диэн ааттаммыта. ''Индеец сирин'' үрүҥ дьон тыытыа суохтаахтар диэн буолбута, ол эрээри 1890 сыллаахха онно [[Оклаhома]] штата тэриллибитэ уонна сири үрүҥ дьоҥҥо үллэрбиттэрэ.
-* [[1827]] — [[Саха уобалаһа|Саха уобалаһын]] начаалынньыга [[Мягков Н. И. |Николай Мягков]] салалтатынан «Инородецтары салайыы устаабыгар» уонна [[1824]] сыллаахха Саха сирин дьокутааттара оҥорбут матырыйаалларыгар олоҕуран «Правила для единообразного учреждения порядка по управлению родовых и инородных управ Якутского округа» диэн дөкүмүөн тахсыбыт. Бу күн [[Саха сирин Степной дуумата]] — бастакы парлаамена — тэриллибит күнүнэн ааҕыллар.
+* [[1827]] — [[Саха уобалаһа|Саха уобалаһын]] начаалынньыга [[Мягков Николай Иванович|Николай Мягков]] салалтатынан «Туора урдустары салайыы устаабыгар» уонна [[1824]] сыллаахха Саха сирин дьокутааттара оҥорбут матырыйаалларыгар олоҕуран «Правила для единообразного учреждения порядка по управлению родовых и инородных управ Якутского округа» диэн докумуон тахсыбыт. Бу күн [[Саха сирин Степной дуумата]] — бастакы [[түмэн]]э — тэриллибит күнүнэн ааҕыллар.
 * [[1880]] — [[АХШ|Америка]] айааччыта [[Томас Эдисон]] ''кытардыы лаампатыгар'' патент ылбыт.
 * [[1924]] — [[Москуба]]ҕа [[Владимир Ленин]] өлүгүн Кыһыл болуоссакка тутуллубут мавзолейга укпуттар.
-* [[1944]] — [[Санкт-Петербург|Ленинград]] 872 хонуктаах блокадата толору уһуллубут.
+* [[1944]] — [[Санкт-Петербург|Ленинград]] 872 хонуктаах блокаадата толору уһуллубут.
 * [[1965]] — [[Таатта улууһа|Таатта оройуонун]] аата Алексеевскай оройуон диэҥҥэ уларыйбыт. Онтон 1990 сыл атырдьах ыйын 6 күнүттэн урукку бэйэтин аата сөргүтүллэн Таатта оройуона буолбута.
 * [[1967]] — Космос туһунан дуогабар түһэрсиллибит. Хайа да дойду космос эбийиэктэрин бэйэтин киэнинэн биллэриэ суохтааҕа уонна космоска ядернай сэрии сэбэ суох буолуохтааҕа этиллибит.
 * [[1973]] — [[Париж]]тааҕы эйэ сөбүлэҥнэрэ [[АХШ]] уонна [[Вьетнам]] сэриитин түмүктээбиттэр.
 * [[1983]] — [[Дьоппуон|Дьоппуоҥҥа]] [[Хонсю]] уонна [[Хоккайдо]] арыыларын ситимниир Сэйкан бастакы тоннелэ тэһиллибит. Бу 53,85 км усталаах тоннель 2016 сыллаахха диэри аан дойдуга саамай уһун этэ. Оттон билигин саамай уһун уу аннынааҕы тоннель быһыытынан биллэр.
-* [[2010]] — [[Сан-Франциско]]ҕа анал презентацияҕа [[Apple]] хампаанньа тойоно [[Стив Джобс]] [[iPad]] диэн планшет компьютеры көрдөрбүт.
+* [[2010]] — [[Сан-Франциско]]ҕа [[Apple]] хампаанньа тойоно [[Стив Джобс]] [[iPad]] диэн планшет көмпүүтэри көрдөрбүт.
 == Төрөөбүттэр ==
-* [[1756]] — [[Моцарт Вольфганг Амадей|Вольфганг Амадей Моцарт]] — улуу [[Австрия]] композитора, скрипач, пианист, дирижёр, композитордар [[Вена]]тааҕы классическай оскуолаларын биир биллэр киһитэ.
+* [[1756]] — [[Моцарт Вольфганг Амадей|Вольфганг Амадей Моцарт]] — [[Австрия]] улуу композитора, скрипач, пианист, дирижёр, композитордар [[Вена]]тааҕы классическай оскуолаларын биир биллэр киһитэ.
-* [[1826]] — [[Михаил Салтыков-Щедрин]] — нуучча суруйааччыта.
+* [[1826]] — [[Михаил Салтыков-Щедрин]] — нуучча кылаассык суруйааччыта.
 * [[1832]] — [[Льюис Кэрролл]] — [[Англия]] суруйааччыта, математик уонна бөлүһүөк, «Алиса аптаах дойдуга» ааптара.
-* [[1928]] — [[Кочнев Михаил Пантелеймонович|Михаил Кочнев]] — 1983—1987 сылларга [[Саха АССР]] олоххо-дьаһахха миниистирэ, 1975-1983 сылларга норуодунай депутаттар [[Нүөрүҥгүрү]] куораттааҕы Сүбэлэрин исполкомун бэрэстээтэлэ, 1966-1975 сылларга [[Алдан улууһа|Алдан]] депутаттарын оройуоннааҕы Сүбэлэрин исполкомун бэрэстээтэлэ. [[Мэҥэ-Хаҥалас улууһа|Мэҥэ-Хаҥалас улууһун]] (1975), [[Алдан улууһа|Алдан улууһун]] (1982), [[Нүөрүҥгүрү]] куоратын (1987) уонна [[Саха Өрөспүүбүлүкэтин ытык киһитэ]] (2000). 2010 сыллаахха кини аата Нүөрүҥгүрү 1 №-дээх орто оскуолатыгар иҥэриллибитэ.
+* [[1928]] — [[Кочнев Михаил Пантелеймонович|Михаил Кочнев]] — 1983—1987 сылларга [[Саха АССР]] олоххо-дьаһахха миниистирэ, 1975-1983 сылларга норуодунай дьокутааттар [[Нүөрүҥгүрү]] куораттааҕы Сүбэлэрин исполкомун бэрэстээтэлэ, 1966-1975 сылларга [[Алдан улууһа|Алдан]] дьокутааттарын оройуоннааҕы Сүбэлэрин исполкомун бэрэстээтэлэ. [[Мэҥэ-Хаҥалас улууһа|Мэҥэ-Хаҥалас улууһун]] (1975), [[Алдан улууһа|Алдан улууһун]] (1982), [[Нүөрүҥгүрү]] куоратын (1987) уонна [[Саха Өрөспүүбүлүкэтин ытык киһитэ]] (2000). 2010 сыллаахха кини аата Нүөрүҥгүрү 1 №-дээх орто оскуолатыгар иҥэриллибитэ.
-* [[1945]] — [[Григорьев Марк Петрович|Марк Григорьев]] — математик учуонай, физика-математика билимин хандьыдаата, [[төрүччү]] чинчийээччитэ (генеалог).
+* [[1945]] — [[Григорьев Марк Петрович|Марк Григорьев]] — математик учуонай, физика-математика билимин хандьыдаата, [[төрүччү]]нү чинчийээччи (генеалог).
-* [[1953]] — [[Попов Алексей Дмитриевич|Алексей Попов]] - биллиилээх сири олохтооччу.
+* [[1953]] — [[Попов Алексей Дмитриевич|Алексей Попов]] — биллиилээх сири олохтооччу.
-* [[1974]] — [[Уле Эйнар Бьорндален]] — [[Норвегия]] улуу биатлониһа, 13 олимпийскай мэтээл хаһаайына(13 мэтээл , 8-кыһыл көмүс)), 19 төгүллээх аан дойду чөмпүйүөнэ, 95 төгүллээх Аан дойду кубогын этабын кыайыылааҕа, 6 төгүл Аан дойду кубогын хаһаайына.
+* [[1974]] — [[Уле Эйнар Бьорндален]] — [[Норвегия]] улуу биатлониһа, 13 олимпийскай мэтээл хаһаайына (13 мэтээл, 8-кыһыл көмүс)), 19 төгүллээх аан дойду чөмпүйүөнэ, 95 төгүллээх Аан дойду кубогын этабын кыайыылааҕа, 6 төгүл Аан дойду кубогын хаһаайына.
 == Өлбүттэр ==
 * [[1869]] — [[Никифоров Василий Игнатьевич|Василий Никифоров]] — [[Дүпсүн улууһа|Дүпсүн улууһун]] ыстаарыһата, [[Күлүмнүүр]] аҕата.
-* [[1898]] — [[Трощанскай Василий Филиппович|Василий Трощанскай]] — народник, террорист, Саха сиригэй көскө олорбут киһи. Манна кини бурдук ыһыытынан дьарыктаммыта уонна [[ойуун]]нааһын туһунан матарыйаал хомуйбута.
+* [[1898]] — [[Трощанскай Василий Филиппович|Василий Трощанскай]] — народник, террорист, Саха сиригэй көскө олорбут киһи. Манна кини бурдук ыһыытынан дьарыктаммыта уонна [[ойуун]]нааһын туһунан матырыйаал хомуйбута.
 * [[1901]] — [[Верди Дьузеппе|Дьузеппе Верди]] — [[Италия]] композитора, Италия оператын оскуолатын тутаах киһитэ.
 * [[1942]] — [[Иван Анисимович Сергеев - Тообуус|Иван Сергеев - Тообуус]] — буойун суруйааччы.
-* [[1962]] — [[Григорян Грант Арамович|Грант Григорян]] — саха музыка культуратыгар сүҥкэн кылааты оҥорбут композитор, Саха АССР искусствотын үтүөлээх диэйэтэлэ.
+* [[1962]] — [[Григорян Грант Арамович|Грант Григорян]] — саха музыка культуратыгар сүҥкэн кылааты оҥорбут Арменияттан төрүттээх композитор, Саха АССР искусствотын үтүөлээх диэйэтэлэ.
 * [[1975]] — [[Попов Кирилл Егорович|Кирилл Попов]] — [[Социалистыы Үлэ Дьоруойа]], ойуур хаһаайыстыбатын үлэһитэ, [[Аан дойду иккис сэриитэ|Иккис аан дойду сэриитин]] кыттыылааҕа, разведчик, отделение хамандыыра.