Тохсунньу 31

Тохсунньу 31 диэн Григориан халандаарыгар сыл 31-с күнэ. Сыл бүтүө 334 күн (ордук хонуктаах сылга 335 күн) баар.

Бэлиэ күннэр

• Бүгүн өбүгэлэрбит этэллэринэн Дьыл оҕуһун аҥаар муоһа тостор, ону сорох улуустар муоһун кылаана кыларыйар дииллэр. Эһэ арҕаҕар сытан эргийэр, ытыһын саланан ылар. Бу кэмтэн ыла тыал-куус саҕаланар. Кэлин бу күн Бастакы Охонооһойоп күнүн кытта ситимнэммит, Охонооһойоптор 12-лии хонугунан быысаһаллар.

Түбэлтэлэр

• 1775 — «О новом разделении Иркутской губернии на провинции, воеводства и комиссарства» диэн саҥа сокуонунан Иркутскай күбүөрүнэ састаабыгар Саха провинцията тэриллибит. 1783 сылга диэри Саха провинциятыгар саҥа тэриллибит Киренскай бойобуодустуба уонна Илим комиссарствота киирсэр этилэр.
• 1943 — Сталинградтааҕы кыргыһыыга ньиэмэс фельдмаршала Фридрих Паулюс бэриммит.
• 1947 — Ленинградка 2-с Бүтүн Сойуустааҕы география сийиэһигэр биллиилээх устуорук Алексей Окладников «Саха омугун төрдө» диэн дакылааты аахпыт.
• 1990 — Москубаҕа бастакы McDonald’s ресторана аһыллыбыт. Бастакы күнүгэр рестораҥҥа 30 тыһ. киһи сылдьыбыт — McDonald’s ситимин устуоруйатыгар рекорд.
• 2020 — Улуу Британия Европа Сойууһуттан тахсыбыт (Brexit). Бу туһунан референдумҥа 2016 сыллаахха куоластааччы 51,9 %-на тахсыы диэки буолбута.

Төрөөбүттэр

• 1543 — Токугава Иэясу — Дьоппуон салайааччыта (1603—1605), Токугава сёгуннар династияларын олохтооччу.
• 1878 — Мустафа Маһмудов — азербайдьаан уһуйааччыта, Арассыыйа Империятын Иккис ыҥырыылааы Судаарыстыбаннай Дуума Баку губерниятыттан дьокутаата, Азербайдьаан омук сүбэтин сэкрэтээрэ.
• 1915 — Афанасий Петров — саха биллиилээх артыыһа, РСФСР уонна Саха АССР норуодунай артыыһа.
• 1921 — Иван Павлов — Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа. 1960-с сыллартан Чурапчы устуоруйатын, Чурапчы дьоно Аҕа дойду Улуу сэриитигэр кыттыыларын үөрэтэн, элбэх матырыйаалы хомуйан, түмэн, 20-н тахса кинигэни бэчээттэппитэ. Чурапчы улууһун ытык киһитэ (1995), Саха АССР оскуолатын үтүөлээх учуутала. Кини аата Чурапчы орто оскуолатыгар иҥэриллибитэ.
• 1930 — Владимир Карамзин — саха графига, РСФСР үтүөлээх худуоһунньуга (1982).
• 1953 — Сергей Расторгуев — 1994 сылтан Сахацирк дириэктэрэ, Арассыыйа уонна Саха Өрөспүүбүлүкэтин үтүөлээх артыыһа, Амма улууһун ытык киһитэ.
• 1953 — Сергей Иванов — Арассыыйа судаарыстыбаннай уонна байыаннай диэйэтэлэ, 2001-2007 сылларга Оборона миниистирэ, 2011-2016 сылларга Бэрэсидьиэн дьаһалтатын салайааччы. Кини уола Сергей Иванов 2017 сылтан АЛРОСА бэрэсидьиэнэ.
• 1962 — Алексей Миллер — 2001 сылтан Газпром бырабылыанньатын бэрэстээтэлэ.
• 1981 — Джастин Тимберлейк — Америка ырыаһыта, продюсера, үҥкүүһүтэ уонна артыыһа, түөрт «Эмми» уонна тоҕус «Грэмми» бириэмиэйэ лауреата.

Өлбүттэр

• 1973 — Рагнар Фриш — Норвегия экэнэмииһэ, экэниэмикэҕэ Нобель бириэмийэтин 1969 сыллааҕы лауреата.
• 1992 — Мария Магатырова — саха живописеһа, CӨ ускуустубатын үтүөлээх диэйэтэлэ.