1898 сыл
(Мантан: 1898 көстө)
| Сыллар |
|---|
| 1894 1895 1896 1897 — 1898 — 1899 1900 1901 1902 |
| Уоннуу сыллар |
| 1860-с 1870-с 1880-с — 1890-с — 1900-с 1910-с 1920-с |
| Үйэлэр |
| XVIII үйэ — XIX үйэ — XX үйэ |
1898 сыл.
Туох буолбута
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Тохсунньу
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Тохсунньу 1 — I Атамай нэһилиэгэр Улуу Сыһыы диэн сиргэ биир кылаастаах приход оскуолата арыллыбыт.
Муус устар
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Муус устар 25 — Саха сирин губернатора В. Н. Скрипицын ис дьыала миниистиригэр Дьокуускайдааҕы реальнай училищены толору сэттэ сыллаах училищеҕа кубулутар туһунан хадатаайыстыба суруйбут. Бу дьаһаныы суолтата: бу иннинэ алта кылааһы бүтэрбит оҕолор сэттис кылаастарын Томскай куоракка баран бүтэриэхтээхтэрэ. Онто суох үрдүк үөрэххэ киирэр кыахтара суоҕа.
Кулун тутар
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Кулун тутар 27 — Арассыыйа Кытайтан Порт-Артур уонна Дальняй портары 25 сылга куортамнаабыт.
Бэс ыйа
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Бэс ыйын 14 — Арассыыйаҕа аан бастаан күннээҕи үлэ чааһа хааччахтаммыт — 11,5 чаастан уһуо суохтаах диэн буолбут.
От ыйа
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- От ыйын 7 — АХШ бэрэсидьиэнэ Уильям Мак-Кинли Ньюлендс резолюциятыгар илии баттаабыт, бу докумуонунан Гавай арыылара АХШ-ка холбоммуттар.
- От ыйын 18 — Пьер уонна Мария Кюри Парижтааҕы Билим акадьыамыйатыгар саҥа химия элэмиэнин полонийы арыйбыттарын туһунан дакылаат оҥорбуттар (аатын Польша диэнтэн таһаарбыттара, Мария Склодовская-Кюри омугунан поляк этэ). Бу ураан кэнниттэн арыллыбыт иккис радиациялаах элэмиэн этэ.
- От ыйын 20 — Дьокуускайга маҥнайгы босхо өҥөнү оҥорор Кыһыл кириэс уопсастыба балыыһата арыллыбыт. Бу балыыһаҕа быраас Виталий Вонгродскай үлэлээбит.
Атырдьах ыйа
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Атырдьах ыйын 9 (саҥа халандаарынан атырдьах ыйын 21) — Дьокуускайга үөрүүлээх быһыыга-майгыга норуот бибилэтиэкэтэ аһыллыбыт. Бу бибилэтиэкэни Күлүмнүүр тэрийбит.
- Атырдьах ыйын 22 — Саха Сирин күбүрүнээтэрэ тойонугар Иркутскайга дьахтар прогимназиятын гимназияҕа кубулутар туһунан көрдөһүү суруйбут. Сотору буолан баран сөбүлэҥ бэриллибит.
Ахсынньы
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Ахсынньы 26 — Мария уонна Пьер Кюрилар радийы ылбыттарын туһунан биллэрбиттэр.
Төрөөбүттэр
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Өлүөхүмэ Кыыллааҕар Торговкин Алексей Николаевич - саха бастакы байыаннай лүөччүгэ, лүөччүк-испытатель (1928 с. өлб.).
- Барышев Николай Иванович, 1928 -1930 сыллардаахха ВКП(б) Саха обкомун сэкрэтээрэ.
- Певзняк Павел Матвеевич, 1930 - 1939 сыллардаахха ВКП(б) Саха обкомун сэкрэтээрэ.
- Тохсунньу 16 — Күндэ, Алексей Андреевич Иванов - XX үйэ саҥатыгар саха биллиилээх суруйааччыта, литературоведа.
- Тохсунньу 22 — Сергей Эйзенштейн — сэбиэскэй тыйаатыр уонна киинэ режиссера, худуоһунньук, сценарист, ускуустубаны чинчийээччи, педагог. РСФСР ускуустубатын үтүөлээх үлэһитэ (1935 сыл).
- Олунньу 12 — Исидор Барахов (Иванов) — Саха АССР төрүттээччилэртэн биирдэстэрэ, XX үйэ саҕаланыытыгар үлэлээбит биллиилээх судаарыстыбаннай уонна партийнай диэйэтэл.
- Олунньу 13 — Барахов Исидор Никифорович (Иванов) (1898—1938) — Саха Өрөспүүбүлүкэтин төрүттээччилэртэн биирдэстэрэ, XIX үйэ саҕаланыытыгар биллибит судаарыстыбаннай уонна партийнай диэйэтэл.
- Муус устар 9 — Өлүөхүмэ Маачатыгар Иван Редников төрөөбүтэ (1898-1974). Гражданскай сэрии кыттыылааҕа, кадровай байыаннай, Иккис аан дойду сэриитин кэмигэр политрук, полковник, хомуньуус баартыйа уонна сэбиэт үлэһитэ.
- Балаҕан ыйын 15 — Бубякин Николай Васильевич, ил уонна партия диэйэтэлэ, 1929 - 1929 сыллардаахха Саха АССР Совнаркрмын бэрэсэдээтэлэ.
- Сэтинньи 21 — Мегежекскай Михаил Васильевич, сэбиэт былааһын олохтооччулартан биирдэстэрэ.
- Сэтинньи 22 — Чжу Цзыцин — аатырбыт Кытай бэйиэтэ уонна кэпсээнньитэ.
Өлбүттэр
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Тохсунньу 27 — Трощанскай Василий Филиппович (1845 - 1898), террорист, народник, Саха сиригэй көскө олорбут киһи.