Тохсунньу 3
Навигацияҕа көс
Көрдөбүлгэ көс
Тохсунньу 3 диэн Григориан халандаарыгар сыл 3-с күнэ. Сыл бүтүө 362 күн (ордук хонуктаах сылга 363 күн) баар.
Бэлиэ күннэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]
Буркина Фасо — Өрөбөлүүссүйэ күнэ
Индонезия — Итэҕэл министиэристибэтин күнэ
Япония — Тамасесери фестиваль күнэ.
Түбэлтэлэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]
- 1840 — Cаха литэрэтиирэтин бастакы хараҥаччыта Афанасий Уваровскай Санкт-Петербурга баалга сылдьан аан бастаан ыраахтааҕыны Николай I көрбүтүн суруйар.
- 1868 — Дьоппуоҥҥа император былааһа сөргүтүллүбүт (Мэйдзи реставрацията).
- 1925 — РКП(б) Саха сиринээҕи обкомун бюрота "Саха омук" уопсастыба маассабай үлэ ыытар киэҥ организацияттан культуура-билим өттүгэр үлэлиир дьоҕус уопсастыбаҕа кубулутарга уурбут. Төрүөтэ диэн национальнай интэллигиэнсийэ культурнай-сырдатар үлэтин советизациялыырга сыалын-соругун "Саха омук" уопсастыба толорбут, онтон саҥа үөскээбит сэбиэскэй олоххо-дьаһахха маннык уопсастыба бэлиитикэ өттүттэн наадата суох эбит.
- 1933 — ЯЦИК Президиума Дьокуускайга 100 киһини бастакы кууруска үөрэтэр пединститут тэрийэр туһунан быһаарыы ылбыт. Ол эрээри былааннаммытын курдук ол күһүн институту арыйар табыллыбатах, нөҥүө сылыгар алтынньыга эрэ аһыллыбыта, үөрэх 1934 сыллаахха алтынньы 8 күнүгэр саҕаламмыта.
- 1956 — Эйфель башня үрдүгэ уоттан алдьанар.
- 1959 — Аляска штат статуһун ылбыт.
- 1977 — Apple хампаанньа официальнайдык бэлиэтэнэр.
- 1984 — РСФСР Миниистирдэрин Сэбиэтин уурааҕынан Өлүөхүмэ заповеднига тэриллибит.
- 1993 — Москубаҕа Арассыыйа уонна АХШ ыккардыларыгар Стратегическэй кимэн киирэр сэбилэниини аччатар туһунан дуогабар түһэрсиллибит.
- 1999 — NASA Mars Polar Lander диэн аппарааты куйаарга ыытар.
- 2009 — Биткоин төлүүр систиэмэ айааччыта Сатоши Накамото блокчейн бастакы блогун оҥорбут.
Төрөөбүттэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]
- 1922 — Владимир Самсонов — Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа, физика-математика билимин хандьыдаата, 40-тан тахса дьүкээбил уотун уонна магнитосфераны чинчийэр үлэ ааптара. Сэрии кэнниттэн СГУ физика-математика факультетын бүтэрбитэ.
- 1929 — Никифор Неустроев — филология билимин хандьыдаата, Саха АССР Үтүөлээх учуутала.
- 1956 — Мел Гибсон — Австралияттан төрүттээх Америка артыыһа, кинорежиссёра, сценариһа, продюсера, «Оскар» бириэмийэ икки төгүллээх лауреата.
- 1959 — Владислав Доллонов — суруйааччы, суруналыыс.
- 1969 — Михаэль Шумахер — ньиэмэс автогонщига, «Формула-1» устуоруйатыгар саамай ситиһиилээх пилот, 7 төгүллээх аан дойду чөмпүйүөнэ.
Өлбүттэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]
- 2010 — Виталий Кашин (08.03.1946 төр.) — археолог, устуоруйа билимин хандьыдаата.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||