Тохсунньу 8
Тас көрүҥэ
Тохсунньу 2 диэн Григориан халандаарыгар сыл 8-с күнэ. Сыл бүтүө 357 күн (ордук хонуктаах сылга 358 күн) баар.
Бэлиэ күннэр
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Клавиатураҕа бэчээттээһин күнэ. Аан бастаан Малайзияҕа 2011 сыллаахха бэлиэтэммит, кэлин аан дойдуга тарҕаммыт
- Болгария — Бабин ден, саҥа төрөөбүт дьахталлар төрүүргэ көмөлөспүт дьахтардарын чиэстиир күннэрэ
- Греция — Гинайкратия, дьахтар күнэ
- Хотугу Мариан Арыылара — Наассыйалар холбоһуктарын күнэ
Түбэлтэлэр
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- 1547 — Кенигсберга литва тылынан бастакы кинигэ тахсыбыт — Мартинас Мажвидас катехизиһэ.
- 1806 — Африка соҕуруу тумулугар баар стратегическэй суолталаах Голландия Кап (Тумул) холуонньатын Улуу Британия былдьаан ылбыт.
- 1851 — Франция физигэ Жан Бернар Леон Фуко Сир бэйэтин киинин тула эргийэрин дакаастаабыт.
- 1892 — Саха сирин бастакы хаһыаттарыттан биирдэстэрэ, "Саха уобалаһын биэдэмэстэрэ", тахсан саҕалаабыт. 1919 сыл ахсынньы 14 күнүгэр диэри ыйга иккитэ тахсара, олохтоох типографияҕа бэчээттэнэрэ, нууччалыы тыллааҕа.
- 1936 — Ираан арҕааҥҥылыы санаалаах бэрэсидьиэнэ Реза Шах хиджабы аһаҕастык кэтиини бобор туһунан ыйаах таһаарбыт. Ол эрээри 1979 сыллааҕы Ислаам өрөбөлүүссүйэтин кэннэ Ирааҥҥа хиджаб кэтиитэ булгуччулаах буолбута.
- 1937 — Ленинграакка аан дойдуга бастакы Арктика Түмэлэ арыллыбыт.
- 1964 — АХШ бэрэсидьиэнэ Линдон Б. Джонсон дойдуга «дьадайыыны утары сэриини» биллэрбит. Уон сыл иһигэр дьадаҥы дьон ахсаана 17,3%-тан 11,1%-ҥа диэри намтаабыт.
- 1966 — Саха норуодунай суруйааччыта диэн ытык аат аан бастаан Амма Аччыгыйыгар иҥэриллибит (норуодунай бэйиэт диэн аат Эллэйгэ 1964 сыллаахха иҥэриллибитэ).
- 1994 — Арассыыйа космонава Валерий Поляков "Мир" станцияҕа көппүт. Кини космос станциятыгар 1995 сыл кулун тутар 22 күнүгэр диэри сылдьан рекорд олохтообут (космоска 437 күн буолбут).
- 2006 — Аммаҕа улуус саҥа балыыһата аһыллыбыт. Икки мэндиэмэннээх балыыһа 50 сытар миэстэлээх эбит.
Төрөөбүттэр
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- 1899 — Василий Котенко (1899–1922), Саха сиригэр Гражданскай сэрии уонна сэбиэскэй былааһы олохсутуу кыттыылааҕа.[1]
- 1921 — Николай Емельянов (04.03.2000 өлб.) — саха фольклорун биир тутаах чинчийээччитэ, филология билимин дуоктара.
- 1930 — Павел Дмитриев - Бачыым Байбал — рационализатор, Саха АССР үтүөлээх механизатора, тыыл уонна үлэ бэтэрээнэ.
- 1935 — Элвис Пресли — Америка биир биллэр ырыаһыта, музыка суруйааччыта уонна артыыһа. Рок-н-ролл музыкатыгар биир бастакы киэҥник биллэр ырыаһыт.
- 1942 — Стивен Хокинг — Англия физигэ уонна математига. Аан дойду биир бастыҥ түөрүйэ чинчийээччитэ. Анал үөрэҕэ суох дьоҥҥо физиканы быһаарар элбэх ыстатыйалары уонна кинигэлэри суруйбута.
- 1965 — Федор Дьячковскай — саха тылын чинчийээччи, филология билимин хандьыдаата.
- 1984 — Ким Чен Ын — Хотугу Кэриэйэ салайааччыта (2011 сылтан ыла).
Өлбүттэр
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- 1642 — Галилео Галилей — аатырбыт Италия физигэ, математига, астронома уонна бөлүһүөгэ. Үөрэх өрөбөлүүссүйэтигэр сүрүн оруолу оонньообут киhи.
- 1961 — Яшар Догу — туурак тустууга, аан дойду, Европа уонна Олимпиада чөмпүйүөнэ. Омугунан убых.
- 1980 — Джон Мокли — АХШ физигэ уонна инженерэ, ENIAC электроннай көмпүүтэр оҥорооччулартан биирдэстэрэ.
|
Быһаарыылар
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- ↑ Имена на улицах Якутска : биобиблиогр. справ. — Якутск, 2022. — Вып. 4. — С. 203–205. — Библиогр.: с. 204–205 (17 назв.).