Балаҕан ыйын 22

Балаҕан ыйын 22 диэн Григориан халандаарыгар сыл 265-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 266-c күнэ). Сыл бүтүө 100 күн баар.

Бэлиэ күннэр

• Аан дойдутааҕы слоннары харыстааһын күнэ.
• Аан дойдутааҕы массыыната суох сылдьыы күнэ.
• Латвия Латвия,Литва Литва — Балттар сомоҕолоһууларын күнэ.
• Эстония Эстония — Утарылаһан охсуһуу күнэ.
• Украина Украина — Партизан килбиэнин күнэ.
• Болгария Болгария — Тутулуга суох буолуу күнэ (1908, Осмаан импиэрийэтиттэн).
• Мали Мали — Тутулуга суох буолуу күнэ (1960, Францияттан).
• АХШ АХШ — Америка урбаанньыт дьахталларын күнэ.

Түбэлтэлэр

• 1687 — Дьокуускайга бойобуоданан анаммыт стольник Пётр Петрович Зиновьев кэлбит.
• 1764 — Арассыыйа импиэрийэтигэр биэрэстэлээх баҕаналары туруорар буолбуттар.
• 1789 — Рымник кыргыһыыта: 25 000 киһилээх Александр Суворов салайар Австрия уонна Арассыыйа холбоһуктаах аармыйалара 100 000 киһилээх Осмаан импиэрийэтин аармыйатын үлтүрүппүт.
• 1792 — Францияҕа Өрөспүүбүлүкэ олохтоммут, бу күнтэн республиканскай халандаар ааҕыллан барбыт.
• 1862 — АХШ-га Гражданскай сэрии кэмигэр бэрэсидьиэн Авраам Линкольн дойду иһигэр баар кулуттары барыларын босхолуур прокламация таһаарбыт.
• 1869 — Австрияҕа аан дойдуга бастакы почта открыткаларын таһаарбыттар.
• 1935 — ССРС совнаркомун уурааҕынан Кыһыл аармыйаҕа байыаннай сыбаанньалар киллэриллибиттэр.
• 1957 — Гаити бэрэсидьиэнинэн Франсуа Дювалье талыллыбыт. Кини хааннаах диктатураны олохтоон 1971 сыллаахха өлүөр дылы дойдуну баһылаабыта.
• 1980 — Саддам Хусейн баһылыктаах Ирак Ираҥҥа саба түспүт. Аҕыс сыллаах сэрии саҕаламмыт.
• 1989 — Казахстан судаарыстыбаннай тылынан казах тыла биллэриллибит. Оттон нуучча тыла "норуоттар ардыларыгар бодоруһуу тыла" статустаммыт.
• 1991 — "Өлбүт байҕал суруктарын" дьоҥҥо толору көрдөрбүттэр. Бу суруктары Өлбүт байҕал хоту өттүгэр баар Кумран хаспахтарыттан 1946-56 сыллардаахха булбуттара, сабаҕалааһын быһыытынан суруктар (пергамеҥҥа, папируска, алтаҥҥа оҥоһуллубут) б. э. и. III үйэттэн саҕалаан I үйэҕэ диэри суруллубуттар.

Төрөөбүттэр

• 1694 — Лорд Честерфилд — Улуу Британия судаарыстыба дьайыксыта, дипломат уонна суруйааччы, «Уолбар суруктар» диэн педагогическай айымньы ааптара.
• 1791 — Майкл Фарадей — Англия химигэ уонна физигэ.
• 1900 — Сергей Ожегов (1964 өлб.), сэбиэскэй лингвист, лексикограф, нуучча тылын быһаарыылаах тылдьытын суруйбут киһи.
• 1927 — Борис Альперович — РСФСР уонна Саха АССР үтүөлээх бырааһа, хирург, профессор.

Өлбүттэр

• 1612 — Василий Шуйскай (1552 төр.), Рюриковичтартан төрүттээх бүтэһик нуучча ыраахтааҕыта (1606—1610).
• 1960 — Архип Кудрин — Абаҕыыныскай — саха бэйиэтэ, тылбаасчыт.
• 2020 — Спиридон Иванов (1928.03.16 төр.) — саха түөлбэ тылын чинчийээччи, тыл үөрэҕин билимин дуоктара, Саха Өрөспүүбүлүкэтин билимин үтүөлээх үлэһитэ.