Иһинээҕитигэр көс

Ыам ыйын 3

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт

Ыам ыйын 3 диэн Григориан халандаарыгар сыл 123-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 124-c күнэ). Сыл бүтүө 242 күн баар.

  • ХНТ ХНТ — Аан дойдуга бэчээт көҥүлүн күнэ (ХНТ, 1993)
  • Аан дойдутааҕы саҥарбат күн (ааҥл. Day of Silence). Айылҕа биэрбит дьахтар эбэтэр эр киһи этин-сиинин ылыммат дьону уонна таҕыллара атын аҥардамҥа тардыспакка (дьахтар эр киһиэхэ, эр киһи дьахтарга), бэйэ аҥардамыгар тардыһар дьону сэнээн күөнтүүрү утарар, атаҕастабылы көрө-көрө көрбөтөҕө буолууга болҕомто тардар, сылын ахсын ыытыллар аан дойдутааҕы устудьуоннар тэрээһиннэрэ.
  • Күн күнэ[1]
  • Тюркизм күнэ[2] (туур. Türkçülük_Günü). 1945 сыллаахха түүрдэр туспа, тутулуга суох суоллаах буолуохтаахтарын ирдиир эдэр дьон демонстрацияларын Туурсуйа былаастара кырыктаахтык ыспыттара. Хаайыллан баран босхоломмут бэлиитикэ диэйэтэллэрэ бу күнү эһиилигэр бэлиэтээбиттэрэ, салгыы араас дойдуларга сылын ахсын бэлиэтэнэр күҥҥэ кубулуйбута
  • Япония Япония Конституция күнэ (1948 сыллаахха бастаан бэлиэтээбиттэр)
  • Польша Польша Конституция күнэ. Бу дойду Европаҕа бастакынан конституция ылыммыт
  • Арассыыйа
  • 752Майя хоруола Берд Ягуар IV троҥҥа олорбут (билиҥҥи Чьяпас куоракка, Миэксикэ).
  • 1481Родос арыыга буолбут үс сир хамсааһыннарыттан саамай улаханнара буолбут. 30 000 кэриҥэ киһи өлбүт.
  • 1494Испания айанньыта Христофор Колумб Ямайканы "арыйбыт".
  • 1715 — Хотугу Европаҕа уонна Хотугу Азияҕа толору күн өлүүтэ буолбут. Бу түгэни Эдмонд Галлей эрдэттэн өтө көрбүт.
  • 1766 — Саха сирин бойобуодата коллегия советнига Мирон Черкашенинов икки сыл кыайбат бойобуодалаан баран уурайбыт. Кэлин дьаһаах хамыыһыйатын салайбыт. Кини кэнниттэн Алексей Дебринин диэн коллегия асессора бойобуода буолбут. 1769 сыллаахха уурайан Иркутскайга барбыт.
  • 1791 — Варшаваҕа бастакы Польша (Речь Посполита) конституцията ылыллыбыт, сыл аҥаарынан Франция Конституцияттан эрдэ…
  • 1808 — Фиин сэриитэ: Швеция Свеаборг кириэппэһи Арассыыйаҕа былдьаппыт.
  • 1815 — Царство Польское үөскээбит. Венатааҕы конгресс быһаарыытынан Арассыыйа импиэрийэтин сорҕотунан буолбут.
  • 1841Саҥа Зеландия Британия холуонньатынан биллэриллибит.
  • 1867Женеватааҕы конвенция ылыллыбыта үс сыл буолан баран Арассыыйаҕа Кыһыл Кириэс уопсастыбата тэриллибит.
  • 1906Николай II ыраахтааҕы нуучча, фиин уонна швед тылларын Финляндия официальнай тылларынан биллэрбит.
  • 1920 — Саха сирин губревкома "Кушнарев нэстилиэнньиктэрэ" диэн ааттаах атыы-эргиэн тэрилтэтин баайын-дуолун бүүс-бүтүннүү былдьаан ылбыта. Онтон абаккаран, баайын-дуолун төннөрөр соруктаах Хапсыын уола үрүҥ генерала Пепеляев дуруһуунатын, есаул Бочкарев этэрээтин сэрии сэбинэн, таҥаһынан хааччыйбыта.
  • 1951 — ССКП Саха обкуомун маҥнайгы сэкиритээринэн Семен Борисов талыллыбыт.
  • 1957 — Көскө олорбут карачаай омуктары дойдуларыгар төннөрбүттэр.
  • 1957 — ССРС-ка холкуостары сопхуостарга көһөрөр туһунан уураах тахсыбыт.
  • 1978 — Бастакы спам электрон сурук АХШ арҕаа кытылын ARPANET ситимин бары аадырыстарыгар тарҕаммыт.
  • 1979 — Британияҕа быыбарга Маргарет Тэтчер кыайбыт[3]. Нөҥүө күнүгэр Британияҕа бастакы дьахтар премьер-миниистиринэн буолбут.
  • 1991Намибия киин куоратыгар Виндхукка дойдулар бырабыыталыстыбаларын пресса көҥүлүн хааччыйарга ыҥырар «Виндхук декларацията» ылыныллыбыт. ЮНЕСКО быһаарыытынан Аан дойдуга бэчээт көҥүлүн күнүн быһыытынан бэлиэтэнэр.


  1. Праздник Солнца
  2. В Казани отметили День тюркизма возложением цветов к памятнику Садри Максуди
  3. United Kingdom - The Margaret Thatcher government (1979–90)(ааҥл.).