Испания
| Reino de España Испания Хоруоллуга |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| Ыҥырыыта: "Plus Ultra" (Latin) "Further Beyond" |
||||||
| Өрөгөй ырыата: "Marcha Real" (Spanish)[note 1] "Royal March" |
||||||
 Location of Испания (dark green) – in Эуропа (light green & dark grey) |
||||||
| Киин куората (уонна саамай улахан куорат) | Мадрид | |||||
| Ил тыла | Испан тыла | |||||
| Региональнай тыллар | Аран, баск, каталан уонна галисия тыллара | |||||
| Омуктар | 89% испаннар, 11% иммиграннар | |||||
| Олохтоохтор ааттара | Испаннар | |||||
| Дьаhалтата | Парламент демократията уонна конституция монархията | |||||
| - | Хоруол | Филипп VI | ||||
| - | Премьер-министр | Педро Санчес | ||||
| История | 15с үйэ | |||||
| - | Холбоhуу | 1469 | ||||
| - | Династия унията | 1516 | ||||
| - | de facto | 1716 | ||||
| - | de jure | 1812 | ||||
| ЭУ кыттыыта | 1 тохсунньу 1986 | |||||
| Иэнэ | ||||||
| - | Бүтүн | 504,030 km² (51st) 195,364 sq mi |
||||
| - | Уу (%) | 1.04 | ||||
| Олохтоохторо | ||||||
| - | 2007 estimate | 45,200,737[1] (28th) | ||||
| - | Олохтоох чиҥэ | 90 people/km² (106th) 231/sq mi |
||||
| БИО (АКП) | 2007 estimate | |||||
| - | Total | $1,351 trillion[2] (11th) | ||||
| - | Per capita | $30,118[2] (IMF) (27th) | ||||
| БИО (номинал) | 2007 estimate | |||||
| - | Total | $1,439 trillion[2] (8th) | ||||
| - | Per capita | $32,089[2] (IMF) (26th) | ||||
| Дьини (2005) | 32[3] | |||||
| КСИ (2005) | 0.949 (high) (13th) | |||||
| Валюта | Euro (€)[note 2] (EUR) |
|||||
| Кэм зоната | CET[note 3] (UTC+1) | |||||
| - | Сайыҥҥы кэм | CEST (UTC+2) | ||||
| Ил домен | .es, .cat[note 4] | |||||
| Телефон кода | +34 | |||||
.svg)
Испания (исп. España Эспаньа) эбэтэр Испания Хоруоллуга (исп. Reino de España) диэн соҕуруулуу-арҕаа Эуропаҕа, Иберия тумул арыытыгар баар дойду. Испанияттан соҕуруу уонна илин Орто Дойду байҕала уонна Гибралтар, хоту Франция, Андорра уонна Бискай хомото, арҕаа Атлантик океан уонна Португалия бааллар. Испания илигэр Балеар уонна Канария арыылара, уонна Хоту Африкаҕа баар Сеута уонна Мелилья диэн аутоном куораттар киирэллэр. Испания иэнэ 504,030 km² (Арҕаа Эуропаҕа улаханынан Франция кэнниттэн иккис дойду).
Испания дьаhалтатын көрүҥэ парламент уонна конституция монархията. Эуропа Униятын уонна NATO кыттааччыта.
Политиката
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Испанияҕа 50 ил бааллар:
| Код (NUTS1) |
Саха тыла | Испан тыла |
|---|---|---|
| ES111 | Ла Коруньа | La Coruña |
| ES112 | Луго | Lugo |
| ES113 | Оренсе | Orense |
| ES114 | Понтебедра | Pontevedra |
| ES120 | Астуриас | Asturias |
| ES130 | Кантабрия | Cantabria |
| ES211 | Алаба | Álava |
| ES212 | Гипузкоа | Guipúzcoa |
| ES213 | Бизкаия | Vizcaya |
| ES220 | Набара | Navarra |
| ES230 | Ла Риоһа | La Rioja |
| ES241 | Уеска | Huesca |
| ES242 | Теруел | Teruel |
| ES243 | Сарагоса | Zaragoza |
| ES300 | Мадрид | Madrid |
| ES411 | Абила | Ávila |
| ES412 | Бургос | Burgos |
| ES413 | Леон | León |
| ES414 | Паленсия | Palencia |
| ES415 | Саламанка | Salamanca |
| ES416 | Сегобия | Segovia |
| ES417 | Сория | Soria |
| ES418 | Баиядолид | Valladolid |
| ES419 | Самора | Zamora |
| ES421 | Албасете | Albacete |
| ES422 | Циудад Реал | Ciudad Real |
| ES423 | Куенка | Cuenca |
| ES424 | Гуадалаһара | Guadalajara |
| ES425 | Толедо | Toledo |
| ES431 | Бадаһос | Badajoz |
| ES432 | Касерес | Cáceres |
| ES511 | Барселона | Barcelona |
| ES512 | Һерона | Gerona |
| ES513 | Лерида | Lérida |
| ES514 | Тарагона | Tarragona |
| ES521 | Аликанте | Alicante |
| ES522 | Кастейон | Castellón |
| ES523 | Баленсия | Valencia |
| ES531 | Ибиса уонна Форментера | Ibiza y Formentera |
| ES532 | Майорка | Mallorca |
| ES533 | Менорка | Menorca |
| ES611 | Алмерия | Almería |
| ES612 | Кадис | Cádiz |
| ES613 | Кордоба | Córdoba |
| ES614 | Гранада | Granada |
| ES615 | Уелба | Huelva |
| ES616 | Һаен | Jaén |
| ES617 | Малага | Málaga |
| ES618 | Себиия | Sevilla |
| ES620 | Мурсия | Murcia |
| ES630 | Сеута | Ceuta |
| ES640 | Мелиия | Melilla |
| ES703 | Ел Йеро | El Hierro |
| ES704 | Фуертебентура | Fuerteventura |
| ES705 | Гран Канария | Gran Canaria |
| ES706 | Ла Гомера | La Gomera |
| ES707 | Ла Палма | La Palma |
| ES708 | Лансароте | Lanzarote |
| ES709 | Тенерифе | Tenerife |
1 ааҥл. Nomenclature of Territorial Units for Statistics
Дойдуга бэлиэтэнэр күннэр
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Муус устар 22 — Изабелла ыраахтааҕы күнэ
- Ыам ыйын 1 —
Галисия, Майос бэстибээлэ (Festa dos Mayos)[4] - Ыам ыйын 2 (Мадрид) — Дос де Майо өрө туруутун күнэ (1808 сыл)
- Ыам ыйын 30 — Канаар арыыларын күнэ. 1983 сыллаахха бу күн Канаар арыыларын Түмэнин бастакы сиэссийэтэ саҕаламмыт.
- Бэс ыйын 7 — Өрөспүүбүлүкэ күнэ
- Бэс ыйын 23 — Сибэтиэй Хуан күнэ (24-с чыыһыла буолар түүнүгэр)
- Бэс ыйын 29 — Арыгы кыргыһыыта (Batalla de Vino). Олохтоохтор кыһыл арыгыннан бэйэ-бэйэлэрин ыһыахтыыллар, ол кэнниттэн "борооскулар кыргыһыыларын" ыыталлар (оҕустар кыргыһыыларын курдук эрээри, борооскулары өлөрбөттөр). Бу күнү винограады үүннэрэр, ол иһигэр испаан тыллаах элбэх дойдуларга бэлиэтииллэр.
- От ыйын 6 — Сан-Фермин бэстибээлэ саҕаланар (от ыйын 14 диэри). Наварраҕа Памплона куорака буолар, Эрнест Хэмингуэй биир айымньытыгар ахтыбыт бэстибээлэ, онтон сылтаан аан дойду барыта билбитэ, сылын ахсын мөлүйүөнтэн тахса киһи кыттар.
Быһаарыылар
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- ↑ Official Population Figures of Spain. Population on the 1 January 2007(ааҥл.). Instituto Nacional de Estadística de España. Тургутулунна 13 Атырдьах ыйын 2008.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Report for Selected Countries and Subjects(ааҥл.). Imf.org. Тургутулунна 19 Сэтинньи 2008.
- ↑ CIA World Factbook(ааҥл.). Тургутулунна 13 Атырдьах ыйын 2008.
- ↑ Праздник Майос (Festa dos Mayos) или 1 мая
 |
Бу географияҕа туһунан сиппэтэх ыстатыйа. Көннөрөн уонна эбэн биэрэн Бикипиэдьийэҕэ көмөлөһүөххүн сөп. |
| |||||
Цитата сыыһата: "note" бөлөх <ref> тиэгигэр сөп түбэһэр <references group="note"/> тиэк көстүбэтэ