От ыйын 12

От ыйын 12 диэн Григориан халандаарыгар сыл 193-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 194-c күнэ). Сыл бүтүө 172 күн баар.

Бэлиэ күннэр

Дания Дания — Фьорд күнэ
Ираан Ираан — Хиджаб күнэ
Кирибати Кирибати — Тутулуга суох буолуу күнэ
Сан-Томе уонна Принсипи — Тутулуга суох буолуу күнэ
Хотугу Ирландия Хотугу Ирландия — Оранжистар күннэрэ
Саха итэҕэлигэр Көмүс сүргүөр күнэ. От сүрүн тардар күн.
Бортпроводник аан дойдутааҕы күнэ

Түбэлтэлэр

1562 — Юкатан эпиискэбэ Фрай Диего де Ланда майя омук ытык эмэгэттэрин уонна кинигэлэрин уматтарбыт.
1576 — Улуу Моҕуоллар импиэрийэлэрэ Раджмахал аттыгар буолбут кыргыһыыга Бенгаал султанаатын үлтүрүтэн Бенгалияны бэйэтигэр холбообут.
1740 сыл от ыйын 12 күнүгэр Дьокуускайтан тахсыбыт айанньыт Харитон Лаптев дьонун кытта Хатанга уоһугар кыстаан баран дубель-шлюпкатынан салгыы арҕаа барбыт. Уһун сыралаах айан кэннитттэн биир ыйынан байҕалга тахсыбыт, онно хараабылын мууска хам астаран муус устун нэһиилэ тыаны булбуттар. Бэрт эрэйинэн былырыын кыстаабыт сирдэригэр төннүбүттэр.
1889 — Александр III ыраахтааҕы земскэй начаалынньыктар тустарынан ыйаахха илии баттыыр.
1908 — Прагаҕа бастакы Славян сийиэһэ саҕаламмыт.
1920 — «На борьбу с панами» диэн биир күннээх хаһыат Дьокуускайга тахсыбыт. Эрэдээктэр — Е.Стрелов.
1920 — Сэбиэскэй Арассыыйа Литвааны кытта сөбүлэҥ түһэрсибит, Литва тутулуга суох буолуутун бигэргэппит.
1943 — Курскай тоҕойугар Прохоровка диэн тимир суол станциятын аттыгар бөдөҥ кыргыһыы буолбут. Аан дойдуга биир саамай элбэх тааҥка кыттыылаах сэбиэскэй уонна ньиэмэс сэриилэрин утарыта турсуулара.
1960 — «Орлёнок» диэн РСФСР сүрүн пионер лааҕыра олохтоммут.
1988 — Нагорнай Карабах уобаластааҕы сэбиэтэ уобалас Азербайджантан арахсарын туһунан биллэрбит.
1993 — Түүр култууратын уонна ускуустубатын сайыннарар тэрилтэ диэн аатынан (туур. Türk Kültür ve Sanatları Ortak YönetimiTürk Kültür ve Sanatları Ortak Yönetimi) Алматы куоракка билигин Түүр култууратын аан дойдутааҕы тэрилтэтэ (Тюрксой) диэн ааттаах тэрилтэ олохтоммута. Бу тэрилтэ ЮНЕСКО иһинэн үлэлиир.
1995 — Кытай сейсмологтара Мьянмаҕа уонна Кытайга буолуохтаах сир хамсааһынын эрдэттэн билэн сэрэппиттэр. Онон бөдөҥ саахалга 11 эрэ киһи өлбүт.
2001 Абыйга Шангин өрүс тардыытыгар уонна Бадьаариха өрүс тардыытыгар эркээйи сирдэр тэриллибиттэр.
2008 — IV "Азия Оҕолоро" оонньуулар үөрүүлээх сабыылара буолбут. Онньууларга 16 дойду, Арассыыйа 27 субъега кыттыыны ылбыттар. Барыта үс тыһыынчаттан тахса киһи кыттыбыт, онтон спортменнара 1854, 710-на тас дойдулартан. Күрэхтэһиилэри 705 судьуйа, ол иһигэр 35 кыраныысса таһыттан, 245 атын регионнартан, көрбүт-истибит. Эдэр спортсменнар 19 көрүҥҥэ күрэхтэспиттэр.
2021 — Европаҕа ардахтан сылтаан халааннар саҕаламмыттар, 190 киһи өлбүт, ол иһигэр 150 киһи Германияҕа.

Төрөөбүттэр

Б. э. и. 100 сыл — Юлий Цезарь, Рим бэлиитигэ уонна полководеһа (б. э. и. 44 с. өлб.)
1912 — Курбуһахха Елизавета Бурцева (02.10.1985 өлб.) — ыанньыксыт, Социалистыы Үлэ Дьоруойа.
1919 — Петр Софронеев (04.07.1978 өлб.) — сахалар устуоруйаларын үөрэтэр чинчийээччи, устуоруйа билимин хандьыдаата.
1920 — Николай Кондаков (11.07.1979 өлб.) — Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа, Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа.
1929 — Петр Слепцов — Саха тылын улахан быһаарыылаах тылдьытын сүрүн эрэдээктэрэ, тыл үөрэҕин билимин дуоктара, профессор, академик.
1930 — Ньурба оройуонун Мэгэдьэк нэһилиэгэр Егор Алексеев (24.10.2010 өлб.) — аатырбыт саха устуоруга, публицист, СӨ билимин үтүөлээх диэйэтэлэ, Кулаковскай аатынан судаарыстыбаннай бириэмийэ лауреата, Нам, Таатта, Үөһээ Бүлүү, Ньурба улуустарын, Бүлүүчээн нэһилиэгин ытык олохтооҕо.
1935 — Гаврил Александров — СӨ култууратын туйгуна, Горнай улууһун уонна Бэрдьигэстээх нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо.
1936 — Петр Тимофеев — биолог, геоботаник, лесовед. Ирбэт тоҥ лесоведениетин төрүттээччи, СӨ Кыһыл кинигэтин ааптардарыттан биирдэстэрэ.
1946 — Үөһээ Бүлүү Хоротугар Виктор Михайлов (22.09.2021 өлб.) — бөлүһүөпүйэ билимин дуоктара, профессор.

Өлбүттэр

1981 — Борис Полевой (1908 төр.), суруйааччы, «Юность» сурунаал 1967—1981сс. тутаах эрэдээктэрэ.
2014 — Валерия Новодворская (1950 төр.), бэлиитик, диссидент, правозащитник.