Кулун тутар 30

Кулун тутар 30 диэн Григориан халандаарыгар сыл 89-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 90-c күнэ). Сыл бүтүө 276 күн баар.

Бэлиэ күннэр

АХШ АХШ — Быраас күнэ
Испания Испания — Оскуолаларга бэлиэтэнэр Күүһү туттубат буолуу уонна эйэ күнэ. Сорох сирдэргэ тохсунньу 30 күнүгэр бэлиэтэнэр
Испания Испания, Барселона — Сибэкки күнэ
Малайзия Малайзия — Келантан султаан күнэ
Палестина судаарыстыбата — Сири көмүскүүр күн
Тринидад уонна Тобаго — Баптистар босхолонууларын күнэ

Түбэлтэлэр

1814 — Наполеон утары коалиция сэриилэрэ (Арассыыйа, Англия, Пруссия уо.д.а.) Париж куораты сэриилээн ылбыттар, Наполеон сэриилэрэ манан түмүктэммиттэр.
1815 — Иоахим Мюрат Римини прокламациятын таһаарбыт, бу докумуон кэлин Италия сомоҕолоһургар суолтаны ылбыта.
1841 — Нерчинскэй хаатыргатыттан Манчаары Баһылай Анисим Тимофеевтыын күрээбиттэр.
1842 — хирург Кроуфорд Лонг эфирынан анестезияны аан бастаан туттубут.
1856
- Парижка эйэ сөбүлэҥэ түһэрсиллибит, Кырыым сэриитэ түмүктэммит. Туурсуйа Севастополь уонна союзниктарга бэриллибит атын Кырыым куораттарын оннугар Карс куораты ылбыт, Молдавия — Соҕуруу Бессарабия сорҕотун Дунаай өрүс алын тардыытын ылбыт.
- Александр II ыраахтааҕы Москуба дворяннарыгар крепостной быраабы "үөһэттэн" суох гынар санаалааҕын эппит.
1867 — Вашингтоҥҥа Арассыыйа уонна АХШ ыккардыларыгар сөбүлэҥ түһэрсиллибит. АХШ Арассыыйаттан Алясканы уонна Алеут арыыларын 7,2 мөл. дуолларга атыыласпыт.
1890 ‪— Иркутскайга көскө олорон Польша босхолонуутун иһин охсуспут Иосафат Огрызко өлбүт. Кини Бүлүү куоратыгар суос соҕотох киниэхэ анаан тутуллубут хаайыыга 4 сыл олоро сылдьыбыта.
1891 — Улуу Сибиир суолун тутар туһунан импэрээтэр ыйааҕа тахсыбыт.
1905 — Крит арыыга гириэктэр туурак баһылааһынын утары өрө турбуттар.
1917 — Арассыыйа Быстах кэмин быраабыыталыстыбата Польша тутулуга суох буолар бырааптааҕын билиммит.
1922 — Саха уобалаһын Гражданскай управлениетын баһылыга П. А. Куликовскай хадаатайынан Приамурье кэмнээх бырабыыталыстыбата Саха уобалаһа киниэхэ бас бэринэрин туһунан уураах таһаарбыт.
1942 — Бүлүү оройуонун военкоматынан аармыйаҕа ыҥырыллыбыт Дмитрий Гуляевка бастакы кыргыһыытыгар сыысхала суох ытарын көрөн кулун тутар 30 күнүгэр оптическай прицеллаах бинтиэпкэни туттарбыттар, снайпер буолбут.
1945 — Аан дойду иккис сэриитэ: Сэбиэскэй сэриилэр Австрияҕа киирбиттэр, Венаны ылбыттар. Ону таһынан Польша уонна ССРС сэбилэниилээх күүстэрэ Данциг куораты босхолообуттар.
1950 — саҥа айыллыбыт фототранзисторы Нью-Джерсигэ көрдөрбүттэр.
1959 — Тензин Гьяцо, 14-с Далай Лаама, Тибиэттэн Ииндийэҕэ күрээбит.
1971 — Саха сириттэн үс киһи Социалистыы Үлэ Дьоруойа буолбуттар: Аллаах-Үүн шахта «Сиэллээх» учаастагын начаалынньыга Николай Горковенко, «Сангарскай» шахта маастар–взрывнига Петр Кочнев, Аллараа Кураанах бульдозериһа Павел Новгородцев.
1981
- ССРС-ка аан бастаан сайыҥҥы кэми киллэрбиттэр.
- АХШ бэрэсидьиэнин Рональд Рейганы ытан өлөрө сатаабыттар.
2020 — сэбиэскэй военачальник, Аҕа дойду Улуу сэриитин кэмигэр 112-с Башкир кавалерийскай дивизиятын (1943 сыл олунньу 14 күнүттэн — 16-с гвардейскай кавалерийскай дивизия) хамандыыра, башкиир омуга улаханнык киэн туттар киһитэ генерал-майор Минигали Шаймуратовка (1899-1943) Арассыыйа Федерациятын Дьоруойа ытык аат иҥэриллибит.

Төрөөбүттэр

1432 — Мехмед II (1481 өлб.), Осмаан импиэрийэтин султаана (1451—1481), Византия импиэрийэтин суулларбыт киһи.
1746 — Франсиско Гойа, Испания уруhуйдьута
1853 — Винсент ван Гог, Недерланд уруhуйдьута
1916 — Иосиф Власов (30.03.1916—1989) — Социалистыы Үлэ Дьоруойа. 1933 сыллаахха 17-тигэр Саха сиригэр Омскай уобалаһыттан кэлбит, сэриигэ мантан барбыт. Онтон Саха сиригэр кэлэн көмүс хостооһуҥҥа үлэлээн биригэдьиирдии сылдьан дьоруой буолбута.
1929 — Николай Петров — саха тылыгар модальноһы чинчийбит лингвист, филология билимин дуоктара, бэрэпиэссэр
1930 — Алексей Новолодскай (30.03.1930—1994) — монтажник, Нүөрүҥгүрү куорат тутуутугар үлэлээн Социалистыы Үлэ Дьоруойа буолбут киһи, Нүөрүҥгүрү Ытык киһитэ, Татаар АССР үтүөлээх тутааччыта.
1950 — Егор Неймохов (25.06.2011 өлб.) — саха народнай суруйааччыта. Томпо оройуонугар Мэҥэ Алдан нэһилиэгэр холкуостаах дьиэ кэргэҥҥэ төрөөбүтэ.

Өлбүттэр

1945 — Алексей Миронов (11.04.1912—30.03.1945) — Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа, Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа.
1996 — Олег Ковалевскай, худуоһунньук, график, Саха АССР култууратын үтүөлээх үлэһитэ.