Кулун тутар 8

Кулун тутар 8 диэн Григориан халандаарыгар сыл 67-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 68-c күнэ). Сыл бүтүө 298 күн баар.

Бэлиэ күннэр

• ХНТ ХНТ — Аан дойду дьахталларын күнэ. 1908 сыллааҕы дьахталлар бэйэлэрин бырааптарын туруулаһан хаамыыларыттан саҕаланар. Холбоһуктаах наассыйалар тэрилтэлэрэ аан бастаан 1975 сыллаахха бэлиэтээбитэ.
• Сирия Сирия — Өрөбөлүүссүйэ күнэ (ثورة الثامن من اذار, 'Ṯaurät aṯ-Ṯāmin min Āḏār)
• Балкаар омугун күүһүнэн көһөрүүнү саныыр күн.
• Пиибэ көөнньөрөөччү дьахталлар күннэрэ (ааҥл. International Women's Collaboration Brew Day, 2013 сыллаахтан бэлиэтэнэр). Бу күн пиибэ буһарар дьахталлар сүбэлэһэн баран пиибэ ханнык эрэ биир көрүҥүн буһараллар.

Түбэлтэлэр

• 1010 — Фирдоуси «Шахнаме» бэйиэмэни бүтэрбит.
• 1702 — Мария II балта Анна Англия, Шотландия уонна Ирландия ыраахтааҕылара буолбут. Ол кэмҥэ Улуу Британия диэн аатынан холбоһон үөскээбит дойду бастакы ыраахтааҕыта.
• 1722 — Ираан Сефевидтарын импиэрийэтэ Гульнабад аттынааҕы кыргыһыыга Афганистаан сэриититтэн хотторбут.
• 1736 — Надир-шах, Афшаридтар династияларын саҕалааччы, Ираан ыраахтааҕыта буолбут.
• 1817 — Нью-Йорктааҕы пуонда биржата арыллыбыт.
• 1844 — Оскар I хоруол Швеция уонна Норвегия бүрүстүөлүгэр олорбут.
• 1844 — Альтинг, Исландия түмэнэ 45 сыл буолан баран сөргүтүллүбүт.
• 1910 — Социалистыы Интернационал (Копенгаген) быһаарыытынан кулун тутар 8 күнэ Аан дойдутааҕы дьахтар күнүнэн биллэриллибит.
• 1917 — урукку истиилинэн олунньу 23 күнүгэр, саҥа ааҕыынан кулун тутар 8 күнүгэр Петроградка суфражисткалар «Килиэби уонна эйэни!» диэн луоһуннаах демонстрациялара буолбут. Нөҥүө күнүгэр Путиловскай собуот оробуочайдара забастовкалаабыттар, бэлииссийэни кытта харсыылар буолбуттар. Олунньутааҕы өрөбөлүүссүйэ саҕаламмыт.
• 1925 — Бүтүн Саха сирин үлэһит дьахталларын I сийиэһэ аһыллыбыт. Бары уокуруктартан 87 дэлэгээт Дьокуускайга мустан 16-ка диэри мунньахтаабыттара. Онтон 55 саха, 29 нуучча, 3 атын омук. 59 дьахтар бааһынай эбит, 20 — "интэлигиэн", оробуочай — 8. Хас үһүс дэлэгээт (36 дьахтар) аахпат-суруйбат эбит. 20 сааһын туола илик 28 эдэр дьахтар кыттыбыт.
• 1930 — Ииндийэҕэ Махатма Ганди салалтатынан аҥылычааннарга бас бэриммэт буолуу хампаанньата саҕаламмыт.
• 1942 — Аан дойду иккис сэриитэ: Голландия Ост-Индията Яваны дьоппуоннарга туран биэрбит.
• 1942 — Аан дойду иккис сэриитэ: Япония сэриилэрэ Рангуну уонна Бирманы Британияттан былдьаабыттар.
• 1950 — ССРС атомнай буомбалааҕын туһунан биллэрбит.
• 1963 — Кытай Арассыыйаны кытта 1858 сыллаахха түһэрсиллибит Айгуннааҕы сөбүлэҥи тохтоторун биллэрбит, сирдэрин төттөрү көрдөөбүт.
• 1965 — Дьахтар күнэ Сэбиэскэй Сойууска өрөбүл күнүнэн биллэриллибит.
• 1993 — Бивис уонна Баттхед диэн ойуулук дьоруойдара MTV-га аан бастаан тахсыбыттар.
• 1995 — Британия «Глаксо» хампаанньата «Уэллком фаундейшн» хампаанньаны хонтуруоллуур буолбут, онон аан дойдуга саамай улахан фармацевтика тэрилтэтэ буолбут.
• 1997 — Yahoo! хампаанньа RocketMail диэн босхо E-mail сервиһи атыыласпыт. Yahoo! Mail баар буолбут
• 2014 — Кытайга көтөн испит 239 киһилээх Малайзия Boeing 777-200ER сөмүлүөтэ сураҕа суох сүппүт.

Төрөөбүттэр

• 1932 — Мэҥэ-Хаҥалас улууһун Иккис Баатара нэһилиэгэр Колесов Гавриил (1997 өлб.) — саха суруйааччыта, Саха АССР норуодунай артыыһа.
• 1946 — Кашин Виталий (03.01.2010 өлб.) — история билимин кандидата.
• 1964 — Ушницкай Василий — саха омугун эрдэтээҥи устуоруйатын үөрэтэр чинчийээччи, историческай билим кандидата.
• 1974 — Амма оройуонун Болугур сэлиэнньэтигэр Семен Григорьев — палеонтолог учуонай, ХИФУ Сэлии түмэлин дириэктэрэ (2020 с. өлб.)

Өлбүттэр

• 1755 — Крашенинников Степан (1711 төр.), нуучча Камчаатканы чинчийээччитэ.
• 1950 — Сергей Бахрушин, үс томнаах "Саха сирин устуоруйатын" ("История Якутии") сүрүн эрэдээктэрэ.