Крашенинников Степан Петрович
Крашенинников Степан Петрович (1711 - 1755), нуучча чинчийээччитэ, ботаник, этнограф, айанньыт, нуучча бастакы академиктарыттан биирдэстэрэ, Санкт-Петербурдааҕы университет ректора, Ботаническай саадын төрүттээччитэ, «Описание земли Камчатки» кинигэ ааптара (1755). Өссө устудьуон сылдьан аан бастакыннан Кэмпэндээйи туустаах сирин билим таһымынан чинчийбитэ, ойуулаабыта.
Олоҕун олуктара
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- 1711 сыл алтынньы 18 (29) күнүгэр Москуба куоракка төрөөбүтэ. Аҕата Преображенскай лейб-гвардия саллаата этэ.
- 1724 - 1732 сыллардаахха Славян-Гириэк-Латыын Академиятыгар үөрэммитэ. Оччотооҕу билим тылларын - гириэк уонна латыын тылларын - баһылаабыта.
- 1732 - 1733 сыллардаахха Петербург университетыгар үөрэммитэ.
- 1733 - 1743 сыллардаахха Иккис Камчааткатааҕы экспедицияҕа Миллер Г.Ф. уонна Гмелин И.Г. көмөлөһөөчүтүнэн кыттар.
- 1737 - 1741 сыллардаахха бэйэтэ Камчаатканы чинчийэр.
- 1745 сыллаахха адъюнкт.
- 1750 сыллаахха Наукалар Академиятын профессора.
- 1750 сыллаахха Академия университетын ректора.
- 1751 сыллаахха "Описание земли Камчатки" диэн фундаменнаах үлэтин суруйар. Манна Камчаатка олохтоохторун олохторун чинчийэр. Бу үлэ элбэх Эуропа тылларыгар тылбаастаммыта.
- 1755 сыл олунньу 12 (23) күнүгэр өлбүтэ.
Айымньыылара
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Описание земли Камчатки. М.-Л., 1949.
- Неопубликованные материалы. М.-Л., 1966.
Өссө маны көр
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Советский Север, №2 — Сборник статей, посвященных памяти С.П. Крашенинникова. Л., 1939.
- Андреев А.И. Очерки по источниковедению Сибири. 18 век. М.-Л., 1965.
- Иванов В.Ф. Историко-этнографическое изучение Якутии. 17 - 18 вв. М., 1974.
- Иванов В.Н. Русские ученые о народах Северо-Востока Азии. (XVII - начало XX века). Якутск, 1978.
Ылыллыбыт сирэ
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Энциклопедия Якутии. 2000.