1950

1950 сыл.

Туох буолбута

• Дьокуускайга Сэллик наука чинчийэр институт салаата аһыллар.

Тохсунньу

• Тохсунньу 10 — ССРС геология миниистирин бирикээһинэн Саха сиригэр алмаас көрдүүр сыаллаах Амакы эспэдииссийэтэ тэриллибитэ. Эспэдииссийэ маҥнай Иркутскайга кииннэммитэ, 1953 сыллаахха Ньурбаҕа көспүтэ. Билигин Амакы эспэдииссийэтин сүрүн баартыйалара Айхалга уонна Удачнайга бааллар.
• Тохсунньу 17 — ХНТ Куттал суох буолуутун Сүбэтэ сэрии сэбин хонтуруоллуур туһунан 79-с резолюцияны ылыммыт.

Олунньу

• Олунньу 9 — АХШ сэнээтэрэ Джозеф Маккарти Госдэпэртээмэни хомуньуустар толорбуттар диэн буруйдаабыт.

Бэс ыйа

• Бэс ыйын 7 — Башарин Г. П. докторскай диссертацияны көмүскүүр.
• Бэс ыйын 21 — Биир гектартан 29 центнер сэлиэһинэйи ылбытын иһин Өлүөхүмэ оройуонун Энгельс аатынан колхоз биригэдьиирэ Барамыгин Николай Константинович Социалистическай Үлэ Геройын аатын ылла.

Алтынньы

• Алтынньы — Дьокуускайга 2 №-дээх орто оскуола таас дьиэтэ тутуллан үлэҕэ киирдэ.
• Алтынньы 19 — Баһыйар ахсааннаах Кытай аармыйата Тибиэт аармыйатын Чамдо кыргыһыытыгар кыайбыт. Сотору кэминэн Тибиэт Кытай састаабыгар киирбитэ.
• Алтынньы 19 — Кэриэйэ сэриитэ: Пхеньян иһин кыргыһыы ХНТ сэриилэрин кыайыытынан түмүктэммит. Хас да чааһынан Кытай аармыйата Кэриэйэ кыраныыссатын туораабыт.

Сэтинньи

• Сэтинньи 17 — Лхамо Дондруб 14-c Далай Лааманан, о.э. Тибет буддистарын өйдөрүн-санааларын сирдьитинэн, биллэриллибит. Кини 1989 сыллаахха Нобель эйэ бириэмийэтин ылбыттаах.

• Сэтинньи 25 — Кэриэйэ сэриитин кэмигэр ХНТ сэриилэрэ хомуньуустары быһаарыылаахтык кыайан Кытай кыраныыссатыгар тахсыбыттарын кэннэ Кытай аармыйата улахан кимэн киириини саҕалаабыт. ХНТ ыараханнык кыайтаран дойду хотугу аҥаарын сүтэрбит.

Ахсынньы

• Ахсынньы 2 — Кэриэйэ сэриитэ: Чонгчон өрүскэ кыргыһыыга Кытай сэриилэрэ ХНТ сэриитин үлтүрүтэн, Хотугу Кэриэйэттэн үүрбүттэр.
• Ахсынньы 9 — Тымныы сэрии: АХШ атомнай буомбатын оҥорбут Манхэттэн бырайыагын кистэлэҥнэрин Сэбиэскэй Сойууска арыйарга көмөлөспүт Гарри Голд 30 сыллаах түрмэ хаайыытыгар ууруллубут.
• Ахсынньы 11 — Дьокуускайга маҥнайгы бензоколонка аһыллар.

Төрөөбүттэр

• Тохсунньу 1 — Поликарпова Евдокия Михайловна — саха литэрэтиирэтин үөрэтиигэ бөдөҥ мэтэдиис учуонай.
• Тохсунньу 7 — Юрий Лазарев — РФ үтүөлээх учуутала, норуот үөрэҕин туйгуна.
• Тохсунньу 14 — Михаил Дьячковскай - Көлбө — бэйиэт, прозаик.
• Тохсунньу 19 — Федор Шишигин — СӨ үтүөлээх архитектора, РФ бочуоттаах архитектора.

• Олунньу 14 — Петр Захаров — Медиссиинэ Киинин кардиохирургияҕа салаатын сэбиэдиссэйэ, СӨ үтүөлээх бырааһа, СӨ Судаарыстыбаннай бириэмийэтин лауреата, Саха Өрөспүүбүлүкэтин ытык киһитэ (2004), мэдиссиинэ билимин дуоктара.

• Кулун тутар 19 — Сметанин Тимофей Тимофеевич — П. А. Ойуунускай аатынан Саха академическай театрын артыыһа, драма уонна киинэ артыыһа.
• Кулун тутар 21 — Ефремов Николай Николаевич - филология билимин доктора,
• Кулун тутар 30 — Неймохов Егор Петрович (30.03.1950—25.06.2011) — саха народнай суруйааччыта.
• Муус устар 3 — Колесова-Расторгуева Марфа Петровна — ырыаһыт, Российскай Федерация үтүөлээх артыыһа
• Муус устар 15 — Борисова Степанида Ильинична — театр уонна киинэ артыыһа, ырыаһыт, Российскай Федерация норуодунай артыыһа.
• Муус устар 20 — Ултургашев Анатолий Павлович — балет артыыһа.
• Муус устар 22 — Магатырова Мария Николаевна - - саха живописеһа,
• Бэс ыйын 26 — Степан Николаевич Сивцев-Доллу — Саха Өрөспүүбүлүкэтин үтүөлээх артыыһа.
• От ыйын 4 — Степанова Наталья Ивановна — П. А. Ойуунускай аатынан Саха академическай театрын артыыһа.

• Алтынньы 31 — Заха Хадид, Ираак уонна Британия архитектора уонна акадьыамыга.

• Сэтинньи 6 — Васильев Василий Егорович — Харысхал — драматург, прозаик.
• Сэтинньи 10 — Степанов Ефим Николаевич — П. А. Ойуунускай аатынан Саха академическай театрын артыыһа, театр уонна киинэ артыыһа, туруорааччы режиссер.
• Сэтинньи 12 — Изабелла Николаева — тыйаатыр уонна киинэ артыыһа, СӨ норуодунай артыыһа, РФ уонна СӨ үтүөлээх артыыһа.

• Томпо оройуонугар Мэҥэ Алдан нэһилиэгэр Егор Петрович Неймохов — саха народнай суруйааччыта.

Өлбүттэр

• Бурнашев, Николай Петрович — Боодоҕос (1846—1950), олоҥхоһут.
• Слепцов Семён Николаевич (1890-1950) XX үйэ саҕаланыытыгар саха уопсастыбаннай диэйэтэлэ, Гражданскай сэрии кыттыылааҕа.
• Субурусскай Николай Дмитриевич (1896—1950), сэбиэт диэйэтэлэ, гражданскай сэрии кыттыылааҕа.
• Кулун тутар 8 — Бахрушин С. В., үс томнаах "История Якутии" сүрүн редактора.
• Атырдьах ыйа — Байкалов Карл Карлович (дьиҥнээх араспаанньата Некундэ) (1886—1950) — сэбиэттэр сэрии тойонноро. Гражданскай сэрии кыттыылааҕа.
• Сэтинньи 2 — Джордж Бернард Шоу, Ирландия суруйааччыта, драматург уонна кириитик, Нобель бириэмиэйтин лауреата (1856 төр.).
• Сэтинньи 12 — Ольхон А. С., саха литературатын нууччалыы тылбаастааччы.
• Ахсынньы 3 — Павел Бажов (1879 төр.), өрөбүлүссүйэниэр уонна суруйааччы, Ураал остуоруйаларын (нууч. уральские сказы) суруйбут киһи.
• Ахсынньы 14 — Тарабукин Николай Саввич (1910—14.12.1950) — эбээн литературатын төрүттээччитэ, суруйааччы