Ыам ыйын 4

Ыам ыйын 4 диэн Григориан халандаарыгар сыл 124-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 125-c күнэ). Сыл бүтүө 241 күн баар.

Бэлиэ күннэр

• Замбия Замбия — Үлэ күнэ
• Кытай Кытай — Ыччат күнэ
• Латвия Латвия — Тутулуга суох буолуу сөргүтүллүбүт күнүн бэлиэтииллэр
• Недерланд Недерланд — Сэриигэ охтубуттары үҥэн-сүктэн ахтыы күнэ
• АХШ АХШ, Род-Айленд штаат — Тутулуга суох буолуу күнэ
• Тонга Тонга — Нэһилиэнньик принц күнэ
• Япония Япония — Күөх от-мас күнэ

Түбэлтэлэр

• 1838 — Нуучча суруйааччылара Тарас Шевченкоҕа помещиктан көҥүл атыыласпыттар.
• 1904 — Панаама ханаалын тутуу саҕаламмыт.
• 1919 — Кытайга "Ыам ыйын 4 күнүнээҕи хамсааһын" диэн ааттаммыт дьалхаан саҕаламмыт: Парижтааҕы эйэлээх кэмпириэнсийэ дьоппуоннар ылбыт Кытай сирдэрин төннөрбөтөҕүн утаран ыччат уулуссаҕа тахсыбыт. Бу икки ый кэриҥэ салҕаммыт хамсааһын түмүгэр Кытай улаханнык уларыйбыта, Кытай бырабыыталыстыбата Версаальга түһэрсиллибит эйэ сөбүлэҥин кытта сөбүлэспэтин биллэрэргэ күһэллибитэ, элбэх миниистир үлэтин сүтэрбитэ, Кытайга саҥа идиэйэлэр уонна түөрүйэлэр тарҕаналларыгар олук буолбута: марксизм, социализм, социал-дарвинизм, национализм.
• 1923 — «Саха омук» культурнай сырдатар уопсастыба бырабылыанньата М. К. Аммосовка «Саха омук» бочуоттаах чилиэнин аатын иҥэрбит. Төрүөтэ: Саха уобалаһыгар автономияны ыларга дохсуннук уонна сыралаһан охсуспутун иһин.
• 1951 — «Кыым» хаһыакка Саха сиринээҕи баартыйа обкомун пленума Илья Винокуровы ВКП(б) обкуомун бастакы сэкиритээриттэн устубутун туһунан биллэриитэ тахсыбыт.
• 1960 — ССРС-ка харчыны уларытыы туһунан уураах ылыныллыбыт. Ол уурааҕынан саҥа 1961 сылтан саҥа солкуобай олоххо киирбит. "Урукку" 10 солкуобай биир саҥа солкуобайга тэҥнэспит.
• 1979 — Маргарет Тэтчер Британия бастакы дьахтар премьер-миниистирэ буолбут.
• 1988 — PepsiCo хампаанньа сэбиэскэй Киин тэлэбиидэнньэҕэ реклама атыыласпыт бастакы арҕааҥы тэрилтэ буолбут.
• 1990 — Латвия Үрдүкү Сэбиэтэ Латвияны ССРС састаабыгар күүс өттүнэн киллэриини сыыһанан аахпыт уонна Латвия Өрөспүүбүлүкэтин тутулуга суох дойдунан биллэрбит.

Төрөөбүттэр

• 1772 — Фридрих Арнольд Брокгауз (1823 өлб.), ньиэмэс урбаанньыта, энциклопедия таһаарар кинигэ кыһатын тэрийбит киһи.
• 1881 — Александр Керенскэй (1970 өлб.), Арассыыйа бэлиитикэтин уонна түмэтин дьайыксыта, Быстах кэмнээҕи бырабыыталыстыба бэрэстээтэлэ.
• 1945 — Мэҥэ Хаҥалас Нуораҕанатыгар үҥкүүһүт, балет артыыһа, педагог Клавдия Иванова. Кини кэргэнэ Алкивиад Иванов — аатырбыт тустуук, хирург, элбэх устудьуону хирургияҕа үөрэппит учуутал этэ.

Өлбүттэр

• 1640 — Фламандия аатырбыт худуоһунньуга Петер Паул Рубенс. Кинини кытта билигин баар 3000-тан тахса хартыынаны ситимнииллэр.
• 1979 — Василий Чемезов, Саха Өрөспүүбүлүкэтин билимин үтүөлээх диэйэтэлэ, устуоруйа билимин хандьыдаата.
• 1991 — Василий Петров (1939—1991), филология билимин дуоктара, фольклорист, литературовед.
• 1993 — Кулантай (Василий Протодьяконов) — саха сэбиэскэй суруйааччыта, уопсастыбаннай диэйэтэлэ.