Чемезов Василий Назарович

Василий Назарович Чемезов (13.08.1915—04.05.1979) — Саха Өрөспүүбүлүкэтин билимин үтүөлээх үлэһитэ, устуоруйа билимин хандьыдаата.

Олоҕун олуктара

1915 сыл атырдьах ыйын 13 күнүгэр Амма улууһун Эмис нэһилиэгэр төрөөбүтэ.
Дьокуускайдааҕы педтехникумҥа үөрэнэ сылдьан туйгун үөрэнээччи быһыытынан Москаҕа Педагогика институтугар көһөрүллүбүтэ. Ону 1937 сыллаахха ситиһиилээхтик бүтэрэр.
1937 сылтан — Амма улууһугар оскуола дириэктэрэ.
1938 сыллыыхха — Тыл, култуура ноуука чинчийэр институтун дириэктэрин эбээһинэһин толорооччу. Ойуунускайы уонна Институт урукку салалтатын национализмҥа буруйдаан хаайбыт этилэр. В. Н. Чемезов атын каадырдары көрдүүргэ соруммута.
1939 сыллаахха Институт саха тылын нуучча алпабыытыгар көһөрүүнэн дьарыктаммыта, орфография уонна терминология быраабылаларын ылбыта.
1939 - 1940 сылларга В. Н. Чемезов редакциялаабыт «Алфавит и орфография якутского языка», «Орфографический справочник якутского языка» уонна «Диалектологический вопросник» тахсыбыттара.

Сэрии саҕаланаатын кэннэ Институт үлэтин тохтоппута. В. Н. Чемезов ССКП обком аппаратыгар көспүтэ.

1942 сыл тохсунньутугар Саха АССР Үөрэҕирии наркомунан анаммыта.
1946 сыллаахха В. Н. Чемезов Институтка төннөр, директор солбуйааччытынан кэнники учуонай сэкрэтээринэн.
1958 сыллаахха ыалдьан хараҕа көрбөт буолбута.
1959 сыллаахха И. Я. Строд кинигэтин наука комментарийдаах таһаарар.
1961 — 1962 сыллардаахха В. Н. Чемезов салалтатынан Саха Сиригэр сэбиэскэй былаас олохтонуутун туһунан хомуурунньуктар тахсаллар.
1968 сыллахха В. Н. Чемезов «Из истории Якутской организации РКП (б)» (Якутск, 1967) диэн кинигэнэн билим кандидатыгар диссертациятын көмүскүүр.
1979 сыл ыам ыйын 4 күнүгэр өлбүтэ.

Айымньылара

"Алфавит и орфография якутского языка"
"Орфографический справочник якутского языка"
"Диалектологический вопросник"
"Из истории Якутской организации РКП (б)" (Якутск, 1967)
"Очерки по истории Якутии советского периода" (Якутск, 1987),
"История Якутской АССР" (т. 2, гл. 9, 17, 23 Г. У. Эргис соавтордаах. — М., 1957; т. 3, гл. 2. — М., 1963),
"Очерки советской историографии Якутии (1918–1967)" (Якутск, 1976) уонна да атыттар.