Иһинээҕитигэр көс

1905

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Сыллар
1901 1902 1903 190419051906 1907 1908 1909
Уоннуу сыллар
1870-с 1880-с 1890-с1900-с1910-с 1920-с 1930-с
Үйэлэр
XIX үйэXX үйэXXI үйэ

1905 сыл.

Күнэ-дьыла чопчулана илик эбэтэр биллибэт

[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]
  • Дьокуускайга Норуот мунньаҕын дьиэтигэр (Народное собрание) аатырбыт ырыаһыт Наара Суох (Охлопков П.А.) "Олохтоох сокуон оҥоһуллуо" (Да будет настоящий закон) диэн ырыаны аан бастаан киэҥ эйгэҕэ толорбут[1]. Бу ырыа цензура уларыппыт барыйаана 1907 сыллаахха бэс ыйын 22 күнүгэр "Якутский край" сурунаалга бэчээттэнэн тахсыбыта.
  • Тохсунньу 2
  • Тохсунньу 5 — Арассыыйа-Дьоппуон сэриитин кэмигэр Порт-Артур көмүскээһинэ түмүктэммит. Кириэппэһи комендант генерал Анатолий Стессель дьоппуоннарга биэрбит.
  • Тохсунньу 22 (урукку истиилинэн тохсунньу 9 күнүгэр) — Санкт-Петербурга «Хааннаах баскыһыанньа» буолбут. Ыраахтааҕы уораҕайыгар петиция туттара хаамсан испит оробуочайдары саанан ытыалаан ыспыттар. Мантан сылтаан Арассыыйаҕа бастакы өрөбөлүүссүйэ саҕаламмыта.
  • Тохсунньу 25 — Соҕуруу Африкаҕа аан дойду саамай улахан алмааһа 3106 караттаах «Куллинан» (эбэтэр «Африка сулуһа») булуллубут. Алмаас хайа барыылардаах буолан биир улахан бриллиант оҥорор кыаллыбатах, ол иһин кинини алдьатан хас даҕаны бриллиант оҥорбуттар.
  • Ахсынньы 9 — Бастакы Арассыыйа өрөбөлүүссүйэтин саҕана Красноярскайга оробуочайдар уонна саллааттар дьокутааттарын сэбиэтэ Красноярскай өрөспүүбүлүкэтин биллэрбит. Ахсынньы 27 күнүгэр ыраахтааҕы сэриилэрэ куораты хонтуруолга ылбыттара, өрө турааччылары төгүрүйбүттэрэ, өссө аҕыс хонугунан бэриннэрбиттэрэ.
    • Франция сокуонунан сыаркабы судаарыстыбаттан араарбыт.
  • Ахсынньы 11Киевкэ оробуочайдар өрө турбуттар. Шулявскай өрөспүүбүлүкэ үөскээбит.
  • Ахсынньы 12
    • Новороссия өрөспүүбүлүкэтэ баар буолбут.
    • Харьковка Артём диэн хомуньуус салалтатынан сэбилэниилээх өрө туруу саҕаламмыт.
  • Ахсынньы 25 — Новороссия өрөспүүбүлүкэтэ хам баттаммыт.
  1. Ойунская С.П. В песнях — душа народа // народные песни в переводе Александра Плитченко Якутские народные песни. — Якутск: Якутское книжное издательство, 1988. — С. 3-9.