1905
Перейти к навигации
Перейти к поиску
| Сыллар |
|---|
| 1901 1902 1903 1904 — 1905 — 1906 1907 1908 1909 |
| Уоннуу сыллар |
| 1870-с 1880-с 1890-с — 1900-с — 1910-с 1920-с 1930-с |
| Үйэлэр |
| XIX үйэ — XX үйэ — XXI үйэ |
1905 сыл.
Туох буолбута[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]
- Тохсунньу 2
- Арассыыйа-Дьоппуон сэриитин кэмигэр Порт-Артур гарнизона куораты дьоппуоннарга туран биэрбит.
- Порт-Артур тас рейдэтигэр «Севастополь» броненосец тимирдиллибит.
- Тохсунньу 5 — Арассыыйа-Дьоппуон сэриитин кэмигэр Порт-Артур көмүскээһинэ түмүктэммит. Кириэппэһи комендант генерал Анатолий Стессель дьоппуоннарга биэрбит.
- Сэтинньи 3 — Финляндия автономията сөргүтүллүбүт.
Ахсынньы[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]
- Ахсынньы 9 — Бастакы Арассыыйа өрөбөлүүссүйэтин саҕана Красноярскайга оробуочайдар уонна саллааттар дьокутааттарын сэбиэтэ Красноярскай өрөспүүбүлүкэтин биллэрбит. Ахсынньы 27 күнүгэр ыраахтааҕы сэриилэрэ куораты хонтуруолга ылбыттара, өрө турааччылары төгүрүйбүттэрэ, өссө аҕыс хонугунан бэриннэрбиттэрэ.
- Франция сокуонунан сыаркабы судаарыстыбаттан араарбыт.
- Ахсынньы 11 — Киевкэ оробуочайдар өрө турбуттар. Шулявскай өрөспүүбүлүкэ үөскээбит.
- Ахсынньы 12
- Новороссия өрөспүүбүлүкэтэ баар буолбут.
- Харьковка Артём диэн хомуньуус салалтатынан сэбилэниилээх өрө туруу саҕаламмыт.
- Ахсынньы 25 — Новороссия өрөспүүбүлүкэтэ хам баттаммыт.
Төрөөбүттэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]
- Тукайнов Илья Яковлевич (1905—1951) — норуот үөрэҕириитин уонна культура эйгэтигэр үрдүк таhаарыылаахтык үлэлээбит салайааччы, Саха АССР биллиилээх государственнай уонна общественнай деятелэ
- Тохсунньу 6 — Ефремов Степан Павлович - драматуур, Саха АССР искусствотын үтүөлээх диэйэтэлэ, САССР оскуолатын үтүолээх учуутала.
- Олунньу 2 — Черскэй Николай Васильевич (1905 - 1987), учуонай, нефть уонна гаас үөскээбит сирдэр механикатын чинчийээччи, 1964 - 1994 сыллардаахха ССРС НА Сибиирдээҕи салаатын Саха сиринээҕи филиалын Президиумын бэрэссэдээтэлэ.
- Бэс ыйын 6 — Масленников Георгий Иванович, 1943 - 1946 сыллардаахха ВКП(б) Саха обкомын бастакы сэкрэтээрэ.
- От ыйын 10 — сэбиэскэй суруйааччы Лев Кассиль
- От ыйын 15 — Муратов Владимир Алексеевич, 1940 – 1943 сыллардаахха Саха АССР Совнаркомын бэрэсэдээтэлэ.
- Сэтинньи 8 — Сэһэн Боло - Дмитрий Иванович Дьячковскай (1905-1948) - саха биллиилээх фольклору хомуйааччыта, кыраайы үөрэтээччитэ.
- Ахсынньы 17 — Симо Хэүхэ, аан дойду бастыҥ бэргэн ытааччыта.