Грузия

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Навигацияҕа көс Көрдөбүлгэ көс
Грузия
საქართველო
Flag of Georgia (country) Coat of arms of Georgia (country)
Ыҥырыытаძალა ერთობაშია
Өрөгөй ырыатаთავისუფლება
Location of Georgia (country)
Location of Georgia (country)
Киин куората
(уонна саамай улахан куорат)
Тбилиси
41°43′N, 44°47′E
Ил тыла Грузин тыла2
Олохтоохтор ааттара Грузиннар
Дьаhалтата Президент Демократ Республиката
 -  Президент Георги Маргвелашвили
 -  Премьер миниистир Иракли Гарибашвили
Историята
 -  Грузия Хоруоллуга 1008 
 -  Грузия Демократ Республиката Ыам ыйын 26, 1918 
 -  Грузия Сэбиэт Социалист Республиката Олунньу 25, 1921 
 -  Сэбиэт Холбоhугуттан тутулуга суох буолуу
Этии
Бигэргэтии


Муус устар 9, 1991
Ахсынньы 25, 1991 
Иэнэ
 -  Бүтүн 69,700 km² (121st)
26,916 sq mi 
Олохтоохторо
 -  2008 estimate 4,630,8412,3 (115th)
 -  Олохтоох чиҥэ 66/km² (132)
172/sq mi
БИО (АКП) 2007 estimate
 -  Total $20.516 billion[1] (117th)
 -  Per capita $4,694[1] (IMF) (112th)
БИО (номинал) 2007 estimate
 -  Total $10.227 billion[1] 
 -  Per capita $2,339[1] (IMF) 
КСИ (2007) 0.755 (medium) (95th)
Валюта Грузия ларита (ლ) (GEL)
Кэм зоната UTC (UTC+4)
Ил домен .ge
Телефон кода +995
1 According to article 3.1 of the constitution of Georgia.
2 From CIA World Factbook.[2]
3 Figure includes Abkhazia and South Ossetia. Otherwise, the population in 2008 is estimated at 4,382,100.[3]

Грузия (груз. საქართველო Сакартвэло) диэн Хапхаас дойдута, Эуропа уонна Азия икки ардыларыгар баар. Кирбиилэhэр Арассыыйалыын хоту, Азербайдьанныын илин, Эрмээн Сириниин соҕуруу уонна Түркийэлиин соҕуруулуу-арҕаа. Иэнэ 69,700 км², олохтоохторун ахсаана 4.4 млн. киhи (84% грузиннар).

Грузия ил тэрилинэн талыллар демократия уонна секуляр, унитар, президент республиката. Холбоhуктаах нациялар, Эуропа Сүбэтин, Аан дойду Атыы Тэрилтэтин, Хара байҕал Экономика Үлэлэhиитин Тэрилтэтин уонна ГУАМ кыттыылаахтара.

Историята[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Грузия историята былыргы Колхида уонна Иберия Хоруоллугуттан саҕаланар. Христианизмы ил итэҕэлинэн аан бастаан ылыммыт дойдулар ахсааннарыгар киирсэр (IV үйэ иннинэ). XIX үйэ саҥатыгар Грузия Арассыыйа Империятыгар киирбитэ. 1917 с. буолбут Арассыыйа өрөбөлүүссүйэтин кэннэ, аҕыйах кэм тутулуга суох буолан баран, 1922 с. Сэбиэт Холбоhугар киирбитэ.

1991 с. хаттаан тутулуга суох буолбута. Атын посткоммунизм кэмин ааhар дойдулар курдук, Грузия 1990-с сс. экономика кризиhыттан уонна олохтоох сэрииттэн эмсэҕэлээбитэ. 2003 с. Оруоhа өрөбөлүүссүйэтэ буолбутугар, урукку президент Эдуард Шеварднадзе салалтаттан кыйдаммыта.

2008 с. атырдьах ыйыгар, Арассыыйа сэбилэниилээх күүстэриниин, Абхазия уонна Соҕуруу Осетия сепаратист бөлөхтөрүнүүн кыргыhыы буолбута. Бу сэрии түмүгүнэн, Арассыыйа Грузия регионнарын, Соҕуруу Осетияны уонна Абхазияны, тутулуга суох иллэр быhыыларынан билиммитэ. Ол гынан баран, аан дойду атын иллэрэ (Никарагуаттан уонна Венесуэлаттан ураты) ону утарбыттара уонна ол регионнар Грузия илэ бас билэр сирдэрэ буолалларын бигэргэппиттэрэ. Атырдьах ыйын 28, 2008, Грузия парламена Абхазия уонна Соҕуруу Осетия "Арассыыйа былдьаабыт сирдэрэ" буолалларын туhунан уурааҕы ылыммыта.


Быһаарыылар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]