Олунньу 23: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Көннөрүү туһунан суруллубатах |
Көннөрүү туһунан суруллубатах |
||
12 устуруока: | 12 устуруока: | ||
* [[1944]] — [[Сэбиэскэй Сойуус]] 500 тыһыынча [[Чэчиэннэр|чечен]] уонна [[Ингуштар|ингуш]] дьонун дойдуларыттан Хотугу [[Кавказ]]тан [[Орто Азия]]ҕа депортациялаан саҕалаабыт. Чечен-Ингуш АССР эһиллибит. |
* [[1944]] — [[Сэбиэскэй Сойуус]] 500 тыһыынча [[Чэчиэннэр|чечен]] уонна [[Ингуштар|ингуш]] дьонун дойдуларыттан Хотугу [[Кавказ]]тан [[Орто Азия]]ҕа депортациялаан саҕалаабыт. Чечен-Ингуш АССР эһиллибит. |
||
* [[1947]] — ''Стандартизацияҕа дойдулар ардыларынааҕы тэрилтэ'' (ISO) төрүттэммит. |
* [[1947]] — ''Стандартизацияҕа дойдулар ардыларынааҕы тэрилтэ'' (ISO) төрүттэммит. |
||
* [[2018]] — [[Берлин]]нээҕи киинэ бэстибээлигэр [[Ага (киинэ)|Ага]] диэн сахалыы киинэ премьерата буолбут. Режиссер — Милко Лазаров (Болгария). |
|||
== Төрөөбүттэр == |
== Төрөөбүттэр == |
||
* [[1874]] — [[Константин Пятс]] — [[Эстония]] бастакы бэрэсидьиэнэ. |
|||
* [[1889]] — [[Виктор Флеминг]] — [[Оскар]] кыайыылаах [[АХШ]] киинэ режиссера уонна продюсера. Кини ордук аатырбыт киинэлэрэ ''[[The Wizard of Oz (1939 киинэ)|The Wizard of Oz]]'' (1939) уонна ''[[Gone with the Wind (киинэ)|Gone with the Wind]]'' (1939). |
|||
* [[1910]] — [[Мординов Авксентий Егорович|Авксентий Мординов]] — сахаттан бастакы бөлүһүөк-учуонай; философия билимин дуоктара, профессор, Арассыыйа билимин үтүөлээх диэйэтэлэ. |
|||
* [[1924]] — [[Токарев Петр Никитич|Петр Токарев]] — [[Саха государственнай университета|СГУ]] байыаннай кафедратын үлэһитэ, ССКП устуоруйатын кафедратын доцена, Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа. [[«Хотугу сулус» уордьан]] кавалера, устуоруйа билимин хандьыдаата. |
* [[1924]] — [[Токарев Петр Никитич|Петр Токарев]] — [[Саха государственнай университета|СГУ]] байыаннай кафедратын үлэһитэ, ССКП устуоруйатын кафедратын доцена, Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа. [[«Хотугу сулус» уордьан]] кавалера, устуоруйа билимин хандьыдаата. |
||
* [[1924]] — [[Апросимова Тамара Константиновна|Тамара Апросимова]] — 1973-1993 сылларга [[Муоматааҕы норуот тыйаатыра|Муоматааҕы норуот тыйаатырын]] режиссера, ол иннинэ [[Булуҥ улууһа|Булуҥ улууһугар]] [[Күһүр]]дээҕи норуот тыйаатырын режиссера, [[РСФСР]] уонна [[Саха АССР]] култууратын үтүөлээх үлэһитэ. |
|||
* [[1932]] — [[Такыров Прокопий Васильевич|Прокопий Такыров]] — 1975-1987 сылларга [[Эдьигээн улууһа|Эдьигээн]] оройуоннааҕы сэбиэтин толорор кэмитиэтин бэрэстээтэлэ (улуус баһылыга), 1967-1971 сылларга [[Бүлүү улууһа|Бүлүү улууһун]] "Мастаах" сопхуос дириэктэрэ, |
|||
* [[1944]] — [[Попов Семен Андреевич|Семен Попов - Сэмэн Тумат]] — бэйиэт, суруйааччы, литератураны ырытааччы. [[Саха норуодунай суруйааччыта]] (2014). |
* [[1944]] — [[Попов Семен Андреевич|Семен Попов - Сэмэн Тумат]] — бэйиэт, суруйааччы, литератураны ырытааччы. [[Саха норуодунай суруйааччыта]] (2014). |
||
* [[1960]] — [[Нарухито]] — [[Дьоппуон]] импэрээтэрэ. |
* [[1960]] — [[Нарухито]] — [[Дьоппуон]] импэрээтэрэ. |
||
20 устуруока: | 26 устуруока: | ||
== Өлбүттэр == |
== Өлбүттэр == |
||
* [[1943]] — [[Шаймуратов Минигали Мингазович|Минигали Шаймуратов]] — сэбиэскэй военачальник, [[Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа]], [[башкиирдар|башкиир]] омугун дьоруойа. |
|||
* [[1967]] — [[Черканов Алексей Николаевич|Алексей Черканов]] — шахтер, [[Социалистыы Үлэ Дьоруойа]] (1957), [[Бүлүү улууһа|Бүлүү улууһун]] Ытык олохтооҕо. |
* [[1967]] — [[Черканов Алексей Николаевич|Алексей Черканов]] — шахтер, [[Социалистыы Үлэ Дьоруойа]] (1957), [[Бүлүү улууһа|Бүлүү улууһун]] Ытык олохтооҕо. |
||
15:29, 22 Олунньу 2021 барыл
Олунньу 23 диэн Грегориан халандаарыгар сыл 54-с күнэ. Сыл бүтүө 311 күн (ордук хонуктаах сылга 312 күн) баар.
Бэлиэ күннэр
- Арассыыйа, Беларусь, Кыргыстаан, Таджикистан — Аҕа дойду көмүскээччитин күнэ
- Япония — Импэрээтэр төрөөбүт күнэ
Түбэлтэлэр
- 532 — Византия импэрээтэрэ Юстиниан I Константинопольга саҥа православнай базиликаны — Айя-Софья соборун — тутарга дьаһайбыт. Тутуу 5-тэн тахса сыл барбыт. Бу собор билигин да Истанбулга баар, мечеть буолан турар.
- 1925 — Кыыс сулуута көннөрү быраап (обычное право) института буоларын быһыытынан Саха сиринээҕи Толоруулаах киин кэмитиэт (ЯЦИК) "Саха АССР-га кыыс сулуутун (кийиит төлөбүрүн) бобор туһунан" уураах таһаарбыт.
- 1926 — Дьокуускайга Саха национальнай байыаннай оскуолата (ЯНВШ) аһыллыбыт. Бу Былатыан Ойуунускай көҕүлээһининэн тэриллибит оскуола алын сүһүөх хамандыырдары 1927 сылтан 1941 сыллаахха диэри бэлэмнээн таһаартаабыта.
- 1943 — Новгород уобалаһыгар баар Ильмень күөлүн мууһунан кимэн киирэн испит 19-с хайыһар бригадата ньиэмэс авиациятын күүстээх саба түһүүтүгэр түбэспит. Биир күн иһигэр бригада киһитин 30%-ын сүтэрбит. Манна элбэх саха буойуна фроҥҥа саҥа кэлэн бастакы кыргыһыыларыгар охтубуттара. Ол да буоллар, икки күнүнэн, олунньу 25 күнүгэр, 19-с бригада атын хайысхаҕа кимэн киириигэ бастакытын ситиһиилэммитэ биллэр.
- 1944 — Сэбиэскэй Сойуус 500 тыһыынча чечен уонна ингуш дьонун дойдуларыттан Хотугу Кавказтан Орто Азияҕа депортациялаан саҕалаабыт. Чечен-Ингуш АССР эһиллибит.
- 1947 — Стандартизацияҕа дойдулар ардыларынааҕы тэрилтэ (ISO) төрүттэммит.
- 2018 — Берлиннээҕи киинэ бэстибээлигэр Ага диэн сахалыы киинэ премьерата буолбут. Режиссер — Милко Лазаров (Болгария).
Төрөөбүттэр
- 1874 — Константин Пятс — Эстония бастакы бэрэсидьиэнэ.
- 1889 — Виктор Флеминг — Оскар кыайыылаах АХШ киинэ режиссера уонна продюсера. Кини ордук аатырбыт киинэлэрэ The Wizard of Oz (1939) уонна Gone with the Wind (1939).
- 1910 — Авксентий Мординов — сахаттан бастакы бөлүһүөк-учуонай; философия билимин дуоктара, профессор, Арассыыйа билимин үтүөлээх диэйэтэлэ.
- 1924 — Петр Токарев — СГУ байыаннай кафедратын үлэһитэ, ССКП устуоруйатын кафедратын доцена, Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа. «Хотугу сулус» уордьан кавалера, устуоруйа билимин хандьыдаата.
- 1924 — Тамара Апросимова — 1973-1993 сылларга Муоматааҕы норуот тыйаатырын режиссера, ол иннинэ Булуҥ улууһугар Күһүрдээҕи норуот тыйаатырын режиссера, РСФСР уонна Саха АССР култууратын үтүөлээх үлэһитэ.
- 1932 — Прокопий Такыров — 1975-1987 сылларга Эдьигээн оройуоннааҕы сэбиэтин толорор кэмитиэтин бэрэстээтэлэ (улуус баһылыга), 1967-1971 сылларга Бүлүү улууһун "Мастаах" сопхуос дириэктэрэ,
- 1944 — Семен Попов - Сэмэн Тумат — бэйиэт, суруйааччы, литератураны ырытааччы. Саха норуодунай суруйааччыта (2014).
- 1960 — Нарухито — Дьоппуон импэрээтэрэ.
- 1961 — Марианна Лукина — саха живописеһа.
Өлбүттэр
- 1943 — Минигали Шаймуратов — сэбиэскэй военачальник, Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа, башкиир омугун дьоруойа.
- 1967 — Алексей Черканов — шахтер, Социалистыы Үлэ Дьоруойа (1957), Бүлүү улууһун Ытык олохтооҕо.
|