Иһинээҕитигэр көс

Кулун тутар 20

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт

Кулун тутар 20 диэн Григориан халандаарыгар сыл 79-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 80-c күнэ). Сыл бүтүө 286 күн баар.

  • 321 — Рим импэрээтэрэ Константин I Улуу баскыһыанньаны бэлиэтиир туһунан ыйаахтаабыт.
  • 1535 — Москубаҕа ыраахтааҕы Василий III огдообото Елена Глинская (Уордаах Уйбаан ийэтэ) харчыны уларытар туһунан ыйаах таһаарбыт. Урут гривнаттан (204,756 г) 520 манньыаты кутар буоллахтарына, бу ыйааҕынан 600 кутар буолбуттар.
  • 1792Франция Национальнай ассамблеята гильотинаны туттары бигэргэппит.
  • 1815 — Наполеон Бонапарт Эльба хаайыытыттан күрээн Парижка төннөн кэлбит. «Сүүс хонук» баһылктыыра саҕаламмыт.
  • 1833Александр Пушкин «Евгений Онегин» хоһоонунан арамаана толору тахсыбыт.
  • 1888
    • Москубаҕа сыгаан тылынан аан дойдуга бастакы оперетта премьерата буолбут. Опереттаны Н. Шишкин салайааччылаах бастакы идэтийбит сыгаан тыйаатырын турууппата туруорбут.
    • Бөтөрбүүргэ «Балалаайкаҕа оонньууру сөбүлээччилэр куруһуоктарын» бастакы кэнсиэрэ буолбут (билигин ол куруһуок — Андреев аатынан Академическай нуучча народнай оркестра).
  • 1919 — Арассыыйа Үлэһит-бааһынай бырабыыталыстыбата Башкирия бырабыыталыстыбатын кытта Сэбиэскэй Автономиялаах Башкирия туһунан сөбүлэҥҥэ илии баттаспыттар (Арассыыйа өттүттэн В.И. Ленин, И.В. Сталин уо.д.а. баттаабыттар).
  • 1948 — ВКП (б) Киин кэмитиэтэ Югославия салалтатын маркстыы идьэлиэгийэттан туорааһыҥҥа аһаҕастык буруйдаабыт.
  • 1956Тунис Францияттан тутулуга суох буолбут.
  • 1988 — Нагорнай Карабах обкуома уобалас Арменияҕа холбоһорун туһунан уураах ылыммыт.
  • 2003 — Холбоһуктаах сэриилэр Ираакка саба түспүттэр.
  • 2008 — Саха Өрөспүүбүлүкэтин төрдүс ыҥырыылаах Ил Түмэнин бэрэстээтэлинэн Виталий Басыгысов талыллыбыт. Бу дуоһунаска 2013 сыл күһүнүгэр диэри үлэлээбитэ.
  • 2010Эйафьадлайокудль вулкан эстиитэ саҕаламмыт. Муус устар 14 күнүгэр эстии күүһүрбүтэ.
  • Б.э.и. 43 сылОвидий, Рим бэйиэтэ (17 сыллаахха өлбүтэ)
  • 1828Генрик Ибсен (1906 өлб.) — Норвегия суруйааччыта.
  • 1851 — уруккуннан кулун тутар 8 күнүгэр Исмаил Гаспринскай (1914 сыл балаҕан ыйын 11 [24] өлб.) — Кырыым татаардарыттан төрүттээх сырдатааччы, бэлиитик уонна сурунаалы таһаарааччы, Арассыыйа импиэрийэтин мусулумааннарын басхаана (бас-көс киһитэ), дьадид хамсааһынын төрүттээччи.
  • 1917 — Сэмэн Данилов — саха норуодунай бэйиэтэ. 50-с сылларга «саха былыргытыгар, олоҥхоҕо, болкулуорга аһара хасыһар» диэн омугумсуйууга буруйданан үлэтиттэн ууратыллыбыта. Онтон 1961 с. саҕалаан 1978 с. өлүөр дылы Саха Сирин суруйааччыларын Сойууһун бырабылыанньатын бэрэссэдээтэлинэн үлэлээбитэ.
  • 1947Бронтой Бедюров, алтаай бэйиэтэ, востоковед-тюрколог.


  1. Международные дни(нууч.). www.un.org (6 Тохсунньу 2015). Тургутулунна 13 Тохсунньу 2020.