Ахсынньы 10: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Көннөрүү туһунан суруллубатах |
Көннөрүү туһунан суруллубатах |
||
| 12 устуруока: | 12 устуруока: | ||
* [[1768]] — ''[[Британия]] энциклопедиятын'' маҥнайгы таһаарыыта бэчээттэммит. |
* [[1768]] — ''[[Британия]] энциклопедиятын'' маҥнайгы таһаарыыта бэчээттэммит. |
||
* [[1799]] — [[Франция]] [[Метр системата|метры]] официальнай уһун кээмэйин быһыытынан ылыммыт. |
* [[1799]] — [[Франция]] [[Метр системата|метры]] официальнай уһун кээмэйин быһыытынан ылыммыт. |
||
* [[1901]] — [[Швеция]] киин куоратыгар [[ |
* [[1901]] — [[Швеция]] киин куоратыгар [[Стокһольм]]ҥа бастакы [[Нобель бириэмийэтэ|Нобель бириэмийэлэрэ]] анаммыттар. |
||
* [[1930]] — [[РСФСР]] иһигэр [[Ханты уонна Манси автономиялаах уокуруга|Ханты-Манси]] уонна [[Эбэҥки автономиялаах уокуруга|Эбэҥки]] автономиялаах уокуруктара тэриллибиттэр. 2007 сыл тохсунньу 1 күнүгэр Эбэҥки уокуруга эһиллэн [[Красноярскай кыраай]] оройуона буолбута. |
* [[1930]] — [[РСФСР]] иһигэр [[Ханты уонна Манси автономиялаах уокуруга|Ханты-Манси]] уонна [[Эбэҥки автономиялаах уокуруга|Эбэҥки]] автономиялаах уокуруктара тэриллибиттэр. 2007 сыл тохсунньу 1 күнүгэр Эбэҥки уокуруга эһиллэн [[Красноярскай кыраай]] оройуона буолбута. |
||
* [[1932]] — [[Таиланд]] конституциялаах монархияҕа кубулуйбут. |
* [[1932]] — [[Таиланд]] конституциялаах монархияҕа кубулуйбут. |
||
| 21 устуруока: | 21 устуруока: | ||
== Төрөөбүттэр == |
== Төрөөбүттэр == |
||
* [[1815]] — [[Ада Лавлейс]] — [[Англия]] математига. Чарльз Бэббидж суоттуур массыынатын ойуулаабытынан уонна бастакынан программа суруйбутунан биллэр. |
|||
1815 — Ада Лавлейс (ум. 1852), английский математик, первая женщина-программист, дочь Байрона. |
|||
1821 |
* [[1821]] — [[Николай Некрасов]] — бэйиэт, прозаик, публицист, [[нууччалар|нуучча]] литэрэтиирэтин классига. |
||
* [[1897]] — [[Аммосов Максим Кирович|Максим Аммосов]] — сэбиэскэй судаарыстыба уонна баартыйа диэйэтэлэ. Саха сирэ өрөспүүбүлүкэ буоларыгар сүҥкэн оруоллаах. Биэс сыл Казахстааҥҥа үлэлээбитэ, өлүөн иннинэ |
* [[1897]] — [[Аммосов Максим Кирович|Максим Аммосов]] — сэбиэскэй судаарыстыба уонна баартыйа диэйэтэлэ. Саха сирэ өрөспүүбүлүкэ буоларыгар сүҥкэн оруоллаах. Биэс сыл [[Казахстан|Казахстааҥҥа]] үлэлээбитэ, өлүөн иннинэ [[Кыргыстаан]]ы салайбыта. |
||
== Өлбүттэр == |
== Өлбүттэр == |
||
02:41, 9 Ахсынньы 2020 барыл
Ахсынньы 10 диэн Грегориан халандаарыгар сыл 344-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 345-c күнэ). Сыл бүтүө 21 күн баар.
Бэлиэ күннэр
ХНТ — Киһи бырааптарын күнэ- Дойдулар ардыларынааҕы харамайдар (кыыллар) бырааптарын кунэ
- Аан дойдутааҕы футбол күнэ
Марий Эл (Арассыыйа) — Марий суругун-бичигин күнэ
Арассыыйа — ИДьМ сибээс сулууспата тэриллибит кунэ
Таиланд — Конституция күнэ
Түбэлтэлэр
- 1768 — Британия энциклопедиятын маҥнайгы таһаарыыта бэчээттэммит.
- 1799 — Франция метры официальнай уһун кээмэйин быһыытынан ылыммыт.
- 1901 — Швеция киин куоратыгар Стокһольмҥа бастакы Нобель бириэмийэлэрэ анаммыттар.
- 1930 — РСФСР иһигэр Ханты-Манси уонна Эбэҥки автономиялаах уокуруктара тэриллибиттэр. 2007 сыл тохсунньу 1 күнүгэр Эбэҥки уокуруга эһиллэн Красноярскай кыраай оройуона буолбута.
- 1932 — Таиланд конституциялаах монархияҕа кубулуйбут.
- 1948 — ХНТ Генеральнай Ассамблеята Киһи быраабын биирдэһиллибит декларациятын ылыммыт.
- 1984 — ХНТ Генеральнай Ассамблеята Пытка утары конвенцияны билиммит.
- 1996 — Нельсон Мандела Соҕуруу Африка Өрөспүүбүлүкэтин саҥа конституциятыгар илии баттаабыт. Бу дойдуга расалар тэҥ бырааптаммыттар.
- 1997 — Казахстан киин куората Алматыттан Акмолаҕа (Нур-Султаҥҥа) көһөрүллүбүт.
Төрөөбүттэр
- 1815 — Ада Лавлейс — Англия математига. Чарльз Бэббидж суоттуур массыынатын ойуулаабытынан уонна бастакынан программа суруйбутунан биллэр.
- 1821 — Николай Некрасов — бэйиэт, прозаик, публицист, нуучча литэрэтиирэтин классига.
- 1897 — Максим Аммосов — сэбиэскэй судаарыстыба уонна баартыйа диэйэтэлэ. Саха сирэ өрөспүүбүлүкэ буоларыгар сүҥкэн оруоллаах. Биэс сыл Казахстааҥҥа үлэлээбитэ, өлүөн иннинэ Кыргыстааны салайбыта.
Өлбүттэр
- 1799 — Александр Сергеевич Пушкин — нуучча улуу бэйиэтэ, суруйааччыта, драматуура уонна прозаига. Пушкин өссө нуучча тылын тарҕатааччыта уонна тылы уларыппыт реформатор быһыытынан биллэр.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||