Алтынньы 3

Алтынньы 3 диэн Григориан халандаарыгар сыл 276-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 277-c күнэ). Сыл бүтүө 89 күн баар.

Бэлиэ күннэр

• Арассыыйа Арассыыйа — ОМОН күнэ
• Гондурас Гондурас — Морасан күнэ. Франциско Морасан (1792-1842) диэн 1830 - 1839 сс. Киин Америка Федерациятын бэрэсидьиэнэ, бу өрөспүүбүлүкэ 5 туспа судаарыстыбаҕа арахсыбыта
• Германия Германия — Ньиэмэс сомоҕолоһуутун күнэ (Германия холбоһуутун күнэ)
• Ираак Ираак — Британияттан босхолонуу күнэ (1932)
• Соҕуруу Кэриэйэ Соҕуруу Кэриэйэ, Хотугу Кэриэйэ Хотугу Кэриэйэ — Ил тэриллиитин күнэ

Түбэлтэлэр

• Б.э.и. 52 — Алезия кыргыһыыта түмүктэммит, Верцингеторикс диэн галл басхана Гай Юлий Цезарь баһылыктаах Рим аармыйатыгар бэриммит. Сотору кэминэн Галлияны барытын Рим импиэрийэтэ сэриилээн ылбыта.
• 1863 — АХШ бэрэсидьиэнэ Авраам Линкольн сэтинньи төрдүс чэппиэригэр Махтаныы күнүн бэлиэтииргэ уурбут.
• 1889 — Өлүөхүмэ уокуругун Кыыллаах арыытыгар сыаркап приходун оскуолата аһыллыбыт.
• 1921 — Саха сирин өрөпкүөмнэрин I сийиэһэ саҕаламмыт. Хотугу уокуруктан ураты атын уокуруктартан 31 дэлэгээт (17 хомуньуус, 14 баартыйата суох, 21 саха, 10 нуучча) кыттыбыт. Саха сирин үлэлээн иитиллээччилэригэр үрүҥнэри утары охсуһарга ыҥырыы таһаарбыт, автономия, кылааһынан арахсыы, Сэбиэккэ быыбар, сир бэлиитикэтин, үөрэхтээһин туһунан уо.д.а. боппуруостары ырыппыт. Максим Аммосов автономия туһатын туһунан дакылаата "Ленский коммунар" хаһыакка бэчээттэммитэ
• 1957 — Саха АССР-ы Ленин уордьанынан наҕараадалыыр туһунан ССРС Үрдүкү Сэбиэтин Бүрүсүүдьүмүн ыйааҕа тахсыбыт.
• 1967 — Бүлүү өрүскэ тутуллубут ГЭС үлэтин саҕалаабыт.
• 1990 — Илин Германия эстибит уонна Арҕаа Германия састаабыгар киирбит. Хат холбоммут Германия Арҕаа Европаҕа баһыйар улахан нэһилиэнньэлээх уонна күүстээх экэниэмикэлээх дойду буолбут.
• 2000 — Елена Масюк Саха сирин туһунан бастакы киинэтэ тэлэбиидэнньэҕэ көстүбүт (иккиһэ нөҥүө сыл кулун тутар 31 тахсыбыта). Бу киинэлэргэ суруналыыс Саха сирин уонна сахалары мөкү өттүнэн көрдөрбүтэ.
• 2002 — Дьоппуоҥҥа «Наруто» аниме сериалы тэлэбиидэнньэ ханаалларыгар көрдөрүү саҕаламмыт.
• 2007 — Саха сирин мэдиссиинэ үлэһиттэрин уонна уопсастыбаннаһын XV сийиэһэ аһыллыбыт.
• 2009 — Азербайджан, Казахстан, Кыргызстан уонна Турция Түүр сүбэтин тэрийбиттэр. 2019 сыллаахха Сүбэҕэ Узбекистан холбоспут, Туркменистан холбоспокко сылдьар. Ону кытары Венгрия кэтээччи быһыытынан баар.

Төрөөбүттэр

• 1887 — Михаил Носов — Саха норуодунай худуоһунньуга. Живописец уонна график, этнограф быһыытынан былыргы саха материальнай култууратын уонна прикладной ускуустубатын чинчийиигэ уонна хомуйууга сүҥкэн оруоллаах.
• 1895 — Сергей Есенин — нуучча чулуу бэйиэтэ, тыа олоҕун ырыаһыта, олоҕун кэлиҥҥи сылларыгар имажинист.
• 1908 — Алексей Окладников — Сэссийэлиистии Үлэ Дьоруойа, археолог, акадьыамык, РСФСР, Бүрээт уонна Саха АССР-дарын билимнэрин үтүөлээх диэйэтэлэ, ССРС Судаарыстыбаннай Бириэмийэтин икки төгүллээх лауреата, Азия былыргы култуураларын үөрэппит чинчийээччи.
• 1931 — Ара Безродных — мэдиссиинэ дуоктара, бэрэпиэссэр, Саха АССР билимин үтүөлээх диэйэтэлэ. Кини салалтатынан СГУ мэдиссиинэҕэ факультета билимҥэ бигэ ситиһиилэммитэ, идэни кытта ситимнээх ыарыылары чинчийии киэҥ далааһыннаахтык барбыта

Өлбүттэр

• 1976 — Дмитрий Ходулов (04.08.1912 төр.) — тыйаатыр артыыһа уонна режиссера, ССРС норуодунай артыыһа, Саха АССР норуодунай артыыһа, Мэҥэ-Хаҥалас улууһун Ытык олохтооҕо.
• 1995 — Федот Потапов — драматург, режиссер. 1961—1983 сылларга Саха судаарыстыбаннай муусука уонна дыраама, кэлин дыраама тыйаатырын сүрүн режиссера, 1985 сыл ыам ыйыттан Нүөрүҥгүрү куорат өрөспүүбүлүкэтээҕи куукула тыйаатырын режиссера. РСФСР үтүөлээх артыыһа, Саха АССР үтүөлээх артыыһа.