Бэс ыйын 26

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Навигацияҕа көс Көрдөбүлгэ көс

Бэс ыйын 26 диэн Григориан халандаарыгар сыл 177-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 178-c күнэ). Сыл бүтүө 188 күн баар.

Бэлиэ күннэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Түбэлтэлэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  • 1243 — Монгуол аармыйата билиҥҥи Туурсуйа сиригэр Көсө Даг (Тараҕай хайа) аттыгар сельджуктар икки төгүл баһыйар аармыйаларын үлтүрүппүт. Сельджук султаанын аармыйатыгар абхазтар, эрмээннэр, грузиннар, харчыга наймыласпыт Кипр уонна Генуя "франктара", гириэктэр Никейскэй импиэрийэлэрин этэрээтэ бааллара (сыанабыл быһыытынан барыта 70-80 тыһыынча кэриҥэ киһи). Бу кыргыһыы кэнниттэн сельджуктар Джучи улууһун сабыдыалыгар киирбиттэрэ.
  • 1843Нанкин дуогабара Кытай уонна Улуу Британия ыккардыларыгар буолбут Бастакы Опиум сэриитин түмүктээбит. Кытай соҕуруу кытылыгар баар Гонг Конг арыыта Британияҕа бэриллибит.
  • 1884 — Арассыыйа ыраахтааҕыта Александр III сыаркап приходун оскуолаларын арыйар туһунан ыйаах таһаарбыт.
  • 1907 — Айанньыт, географ, этнограф, суруйааччы Владимир Арсеньев Уссурига иккис эспэдииссийэтин саҕалаабыт. Кини суруйбут кинигэтинэн аатырбыт дьоппуон режиссера Акира Куросава "Дерсу Узала" диэн киинэни устубута.
  • 1927 — М. К. Аммосов бэрэстээтэллээх «Саха кэскилэ» научнай-чинчийэр общество Сэбиэтин уонна РГО Саха сириээҕи отделын холбоһуктаах мунньаҕа буолбут. Максим Аммосов Саха Сирин үөрэтии туһунан дакылаат оҥорбут.
  • 1939 — аатырбыт бэйиэт Арбита "Маҥнайгы кандидатка" диэн Т. Самсиев хоһоонун тылбаастаабыт.
  • 1942 — 1915 с. Иркутскайдааҕы хайа-техническэй училищетыгар үөрэммит Игнатий Попов Сунтаар улууһун II Дьаархан нэһилиэгиттэн сэриигэ барбыт. Бу киһи суругар 12 Сунтаар киһитэ өлбүтүн туһунан суруйбута, хайыһардьыттар роталарын хамандыыра этэ. 1943 сыллаахха алтынньыга сураҕа суох сүппүтэ.
  • 1943 — Снайпер Алексей Миронов хамандыыра кинини Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойун аатыгар түһэрбит. Бу кэмҥэ аатырбыт снайпер 123 өстөөҕү суруммут этэ, ону таһынан 13 бэргэн ытааччыны бэлэмнээн таһаарбыт. Ол эрээри аармыйа байыаннай сүбэтэ «Аҕа дойду сэриитин I ст. уордьанынан наҕараадалыырга» диэн түмүктээбит. Дьоруой аата Алексей Мироновка 1990 сыллаахха эрэ иҥэриллибитэ.
  • 1945Сан-Францискоҕа буолбут конференцияҕа 50 дойду бэрэстэбиитэлэ Холбоһуктаах Нациялар Тэрилтэлэрин устаабыгар илии баттаабыттар.
  • 1947 — Саха АССР Үрдүкү Сэбиэтин Президиума «Саха сирин норуодунай артыыһа» диэн ытык ааты олохтообут.
  • 1954Калуга уобалаһын Обнинскай бөһүөлэгэр (билигин куорат) аан дойдуга бастакы атомнай электростанцианы үлэлэппиттэр.
  • 1959Саха сиринээҕи култуура үлэһиттэрин I сийиэстэрэ саҕаламмыт. Сийиэскэ 300-чэ дэлэгээт кыттыбыт.
  • 1975 — Пайн-Ридж диэн АХШ Соҕуруу Дакота штатыгар индеецтэр резервацияларыгар буолбут ытыалаһыы түмүгэр икки ФБР агена уонна биир индеец өлбүттэр. ФБР агеннарын өлөрбүтүн иһин Леонард Пелтиер диэн индеец икки олоҕун тухары болдьоххо хаайыллан олорор. Индеец өлүүтэ силиэстийэлэммэтэҕэ. Леонард Пелтиеры өйөөн Сэбэиэскэй Сойууска элбэх аахсыйа ыытыллыбыта, кэлин Михаил Горбачев кинини босхолуур туһунан этии киллэрэ сылдьыбыта.
  • 2000Яндекс.Почта үлэлэтин саҕалаабыт — Яндекс хампаанньа босхо e-mail сиэрбиһэ.
  • 2011 — 33-с Москубатааҕы омуктар икки ардыларынааҕы киинэ бэстибээлигэр «Снайпер саха» диэн "Сахафильм" устубут киинэтэ көстүбүт.

Төрөөбүттэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Өлбүттэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  • 1998Алексей Бродников (26.02.1917 төр.) — бэйиэт, прозаик, СӨ оскуолаларын үтүөлээх учуутала, Аҕа дойду Улуу сэрии кыттыылааҕа. 1965 сылтан ССРС Суруйааччыларын Сойууһун чилиэнэ.
  • 2018 — Андрей Дементьев (1928 төр.), бэйиэт.
  1. День работника прокуратуры в Беларуси 2016. 26 июня — День прокуратуры
  2. Золотой век(суох сигэ — история). Тургутулунна 26 Бэс ыйын 2020.
  3. Qırımda Qırımtatar bayrağı kününi «imkânğa köre» qayd etmege çağıralarХалыып:Ref-crh