Атырдьах ыйын 18

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Навигацияҕа көс Көрдөбүлгэ көс

Атырдьах ыйын 18 диэн Григориан халандаарыгар сыл 230-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 231-c күнэ). Сыл бүтүө 135 күн баар.

Бэлиэ күннэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]


Түбэлтэлэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  • 1732 — Иван Федоров, Михаил Гвоздев уонна Кондратий Мошков салайааччылардаах "Св. Гавриил" ботунан "Улахан сири" көрдүү барбыт эспэдииссийэ чилиэннэрэ Хотугу Америка кытылын көрбүттэр.
  • 1845Нуучча географическэй уопсастыбата тэриллибит.
  • 1868Франция астронома Пьер Янссен Күн өлүүтүн кэмигэр Күн тас бүрүөһүнүн чинчийэн саҥа элэмиэни, гелийи, арыйбыт.
  • 1921 — Корнет Михаил Коробейников баһылыктаах кыһылларга сулууспалыы сылдьыбыт эпиһиэрдэр бөлөхтөрө Дьокуускайтан күрээбит. Балаҕан ыйын бүтүүтүгэр бу этэрээт Ньылхаҥҥа тиийбит. Онно Сэбиэскэй былааһы утары өрө турар туһунан кэпсэтии ыыппыттар.
  • 1940Аан дойду иккис сэриитэ: Германия люфтваффе сөмүлүөттэрэ Британия салгынын флотун урусхаллыыр соруктаах улахан риэйдэ оҥорбуттар. Ол саҕанааҕы саамай улахан салгын кыргыһыыта буолбут. Бу күнү Британияҕа "ордук ыарахан күн" (The Hardest Day) диэн аатынан билэллэр. Икки өттүттэн элбэх сөмүлүөт сууллубут.
  • 1958 — АХШ-ка Владимир Набоков «Лолита» диэн айдааны тардыбыт арамаана тахсыбыт.
  • 1971 — Вьетнам сэриитэ: Австралия уонна Саҥа Зеландия бэйэлэрин сэбилэниилээх күүстэрин Вьетнамтан таһаарарга быһаарыы ылбыттар.
  • 1984 — Москубаҕа «Дружба-84» оонньуулар аһыллыбыттар. Ол сайын Лос-Анжелеска буолбут Олимпиаданы социалистыы дойдулар бойкуоттаабыттара. 9 дойду спортсменнара (ССРС, Болгария, Венгрия, ГДР, КНДР, Кууба, Монголия, Польша, Чехословакия) бэс ыйыттан балаҕан ыйыгар диэри бэйэлэрэ күрэхтэспиттэрэ.
  • 1991
    • Михаил Горбачёв Фороска (Кырыым) дьиэтигэр хаайыллыбыт.
    • Сойуус саҥа сөбүлэҥин илии баттыырга үлэ салҕанан бара турара (былаан быһыытынан сиэр-туом атырдьах ыйын 20 күнүгэр буолуохтааҕа). Саха ССР дэлэгээссийэтэ Москубаҕа сөбүлэҥҥэ илии баттыырдыы тиийбит.
  • 2017Финляндия устуоруйатыгар бастакы теракт буолбут. Бу быһылаан кэннэ уопсастыбаҕа миграаннары утары аймалҕан тахсыбыт.

Төрөөбүттэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  • 1912 — Андрей Захаров (29.12.1997 өлб.) — Саха сирин сэбиэскэй кэминээҕи биллиилээх бэлиитигэ.
  • 1915 — Георгий Бессонов (2005 өлб.) — Тойбохойго үлэлээбит биллиилээх педагог, Социалистыы Үлэ Дьоруойа.
  • 1931 — Надежда Сивцева — саха уонна нуучча тыллара Саха сирин суруйааччыларын айар үлэлэригэр ирээттэрин, тыллар алтыһыыларын үөрэппит чинчийээччи, филология билимин хандьыдаата.
  • 1947Аркадий Новиков, Мэҥэ Хаҥалас оройуонун Дьаҥхаады нэһилиэгин Бөдьөлөк сэлиэнньэтигэр (2015 с. өлб.) — көрдөөх артыыс, режиссер, СӨ үтүөлээх үлэһитэ.
  • 1952 — Артур Софронов (21.06.1991 өлб.) — устуоруйа билимин хандьыдаата.

Өлбүттэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]