Тохсунньу 2

Тохсунньу 2 диэн Григориан халандаарыгар сыл 2-с күнэ. Сыл бүтүө 363 күн (ордук хонуктаах сылга 364 күн) баар.

Бэлиэ күннэр

• Саҥа Дьыл иккис күнэ (Арассыыйаҕа, Казахстааҥҥа, Хотугу Македонияҕа, Науруга, Черногорияҕа, Саҥа Зеландияҕа, Румынияҕа, Словенияҕа, Швейцарияҕа, Украинаҕа өрөбүл).
• Билим фантастикатын күнэ.
• Гаити Гаити — өбүгэлэр күнэ.
• Швейцария Швейцария — сибэтиэй Бертольд күнэ.
• Сент-Китс уонна Невис Сент-Китс уонна Невис — карнавал күнэ.
• Колумбия Колумбия — карнавал бастакы күнэ (соҕуруу Колумбия).

Түбэлтэлэр

• 1570 — Уордаах Уйбаан опричниктара Новгород куоракка погром саҕалаабыттар.
• 1703 — Арассыыйа бастакы бэчээттэнэр хаһыата «Ведомости» күн сирин көрбүт.
• 1757 — Британия Калькутта куораты (Ииндийэ) сэриилээн ылбыт.
• 1813 — Михаил Кутузов бэйэтин сэриилэрин французтары дойду кыраныыссатыттан үүрбүттэринэн эҕэрдэлээбит.
• 1900 — Чикаго ханаала аһыллыбыт. Бу ханаал хараабыллар Улуу күөллэр уонна Миссисипи өрүс ыккардыларыгар устууларын хааччыйбыта уонна санитарнай суолталааҕа: ханаал тутуллуон иннинэ Чикаго куорат канализациятын уута Мичиган күөлгэ түһэрэ.
• 1905
  • Арассыыйа-Дьоппуон сэриитин кэмигэр Порт-Артур гарнизона куораты дьоппуоннарга туран биэрбит.
  • Порт-Артур тас рейдэтигэр «Севастополь» броненосец тимирдиллибит.
• 1916 — Нуучча ботаникаҕа уопсастыбата тэриллибит.
• 1919
  • Вильнюска Польша легионердара былааһы ылбыттар.
  • Ригаҕа оробуочайдар өрө турбуттар.
• 1942 — Иккис аан дойду сэриитэ: Дьоппуон сэбилэниилээх күүстэрэ Филиппиин киин куоратын Маниланы сэриилээн ылбыттар.
• 1943 — Кавказка ньиэмэстэр чугуйуулара саҕаламмыт.
• 1947 — Сахалин уобалаһа тэриллибит. Саҥа уобалас сорҕото дьоппуоннартан төннөрүллүбүтэ, онтон сорҕото Хабаровскай кыраайтан таһаарыллыбыта.
• 1951 — Дьокуускайга -60C кыраадыс буолбут.
• 1967 — Рональд Рейган, уруккута киинэ артыыһа уонна кэлин АХШ бэрэсидьиэнэ буолбут киһи, Калифорния күбүрүнээтэрин бирисээгэтин биэрбит.
• 1992 — Арассыыйаҕа табаар сыаната босхо ыытыллыбыт (либерализация цен). Бу дойду экэниэмикэтин төрдүттэн уларыта тутуу (радикальнай реформа) саҕаланыыта этэ.
• 2020 — Нидерланды "Голландия" диэн аат официальнай туттуллуутун тохтоппут.

Төрөөбүттэр

• 1920 — Айзек Азимов — Америка фантаст суруйааччыта, билим популяризатора.
• 1930 — Владимир Михайлов — Саха АССР хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ, "Аҕа дойдуга өҥөлөрүн иһин" II истиэпэннээх уордьан, "Хотугу сулус" уордьан кавалердара.
• 1937 — Вадим Кривошапкин — Арассыыйа билимин үтүөлээх диэйэтэлэ, медицина билимин дуоктара, ХИФУ профессора.
• 1939 — Лидия Ефремова-Маркова — ССРС доруобуйатын харыстабылын туйгуна, РСФСР үтүөлээх бырааһа, Мэҥэ Хаҥалас улууһун (1999) уонна Наахара нэһилиэгин ытык олохтооҕо.
• 1946 — Михаил Готовцев — «Удьуор» бааһынай хаһаайыстыба баһылыга, Үлэ Дьоруойа (2014), Үлэ Албан аатын уордьанын толору кавалера, Саха Өрөспүүбүлүкэтин ытык киһитэ (2013), Уус-Алдан улууһун ытык киһитэ.
• 1952 — Анна Варламова-Матвеева - Айысхаана — суруйааччы, 2000—2018 сылларга “Чолбон” уус-уран литературнай, общественнай-политическай сурунаал эппиэттиир сэкирэтээрэ.
• 1957 — Илья Михальчук — 1998-2007 сылларга Дьокуускай куоратын баһылыга, 2008-2012 сылларга Архангельскай уобалас губернатора.
• 1960 — Ариадна Борисова — суруйааччы, тылбаасчыт, СӨ култууратын туйгуна.
• 1978 — Афанасий Поскачин — боксаҕа Арассыыйа чөмпүйүөнэ (2001).

Өлбүттэр

• 1994 — Леонид Ким — Саха АССР норуодунай худуоһунньуга, уопсастыбаннай диэйэтэл, педагог.