Сэтинньи 30

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Навигацияҕа көс Көрдөбүлгэ көс

Сэтинньи 30 диэн Григориан халандаарыгар сыл 334-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 335-c күнэ). Сыл бүтүө 31 күн баар.

Бэлиэ күннэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Түбэлтэлэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  • 1700Бүөтүр I уонна швед хоруола Карл XII сэриилэрэ Наарва таһыгар кыргыспыттар. Нуучча сэриитэ элбэх ахсааннаах эрээри дисциплината мөлтөх, сэбэ-сэбиргэлэ тиийбэт буолан аҕыйах ахсааннаах эрээри толору бэрээдэктээх швед аармыйатыттан кыайтарбыт. Түөрт сылынан Бүөтүр I саҥа аармыйата Наарваны ылбыта.
  • 1853 — Синоптааҕы кыргыһыы: Хара муоратааҕы Арассыыйа флота Осмаан флотун пуорка турдаҕына саба түһэн урусхаллаабыт. Баарыстаах флоттар бүтэһик кыргыһыыларынан ааҕыллар.
  • 1906Владимир Арсеньев 1906 сыллааҕы Сихотэ-Алиҥҥа бастакы эспэдииссийэтэ түмүктэммит.
  • 1922РСФСР састаабыгар Чэчиэн автономиялаах уобалаһа тэриллибит.
  • 1939ССРС Финляндияҕа саба түспүт, 3 ыйдаах Кыһыҥҥы сэрии саҕаламмыт. Сэбиэскэй сөмүлүөттэр Хельсинкины буомбалаабыттар уонна хас да сиринэн кимэн киирбиттэр. Бу сэриигэ фииннэр 20 сыл кэриҥэ бэлэмнэммит буолан быдан баһыйар күүстээх ССРС сэриитин утары туруулаһан дойдуларын көмүскээбиттэрэ. Ол да буоллар, Кыһыҥҥы сэрииттэн ССРС кыайыылаах тахсыбыта.
  • 1943Греция-Италия 1940-41 сыллааҕы сэриитин имбэлииттэрин ньиэмэстэр ытан өлөрбүттэр. Бу дьон Италия уонна Германия сэриилэрэ Грецияны оккупацияларын утарсыы хамсааһыныгар кыттыбыттара. 1700 киһи 19 госпитальтан хаайыыга быраҕыллыбыта, 283 киһи тута ытыллыбыта. Өссө 110 хаайыыга сытар имбэлиити эһиилигэр ытан өлөрбүттэрэ. Тыыннаах хаалбыттара кэлин босхолонуу кыргыыһыларыгар кыттыбыттара, 1944 сыл алтынньы 12 күнүгэр Афины куорат босхоломмута, үөрүүлээх хаамыыга бастакы эрээккэ имбэлииттэри туруорбуттара.
  • 1956 — Алмааһы хостооччулар бөһүөлэктэрэ Мирнэй оробуочай бөһүөлэк стаатуһун ылбыт (муус устар 3, 1959 с. өрөспүүбүлүкэ иһинээҕи куорат буолбут; 1965 с. Миирнэй оройуонун киинэ буолбут).
  • 1990 — Дьокуускайга Аан дойдутааҕы Хомус түмэлэ төрүттэммит.
  • 2002 — Владимир Путин 1373№ ыйааҕынан алмааһы атыылырга "давальческай схема" көҥүллэммитэ. Бу ыйаах ситэри таҥастамматах алмааһы кыраныысса таһыгар таһаарары боппут, саҥа атаҕар туран эрэр өрөспүүбүлүкэ алмааһы кырыылыыр бырамыысыланнаһыгар улахан охсуулаах буолбут 1997 сыллааҕы ыйаах уодаһыннаах бэһис пуунун дьайыытын суох гыммыта.
  • 1991 — Ингушетия олохтоохторо референдумнаан Чэчиэн-Ингуш АССР-тан арахсарга уонна Ингушетия Өрөспүүбүлүкэтин төрүттүүргэ быһаарыммыттар.
  • 2021Барбадос өрөспүүбүлүкэ буолар. Барбадос бырабыыталыстыбата 2020 сыл балаҕан ыйын 15 күнүгэр өрөспүүбүлүкэ статуһун тутулуга суох буолуу 55-с сылыгар ылар былааннааҕын биллэрбитэ. Онон Барбадос хоруолун титула суох буолар, Британия ыраахтааҕыта Елизавета II дойдуну баһылыыра тохтуур, кини оннугар Барбадос бэрэсидьиэнин дуоһунаһа үөскүүр. Онон Барбадос биир ыраахтааҕылаах Холбоһуктаах хоруоллуктар чилиэннэрэ буолан бүтэр (кини арахсыан иннинэ 16 дойду киирэр этэ), ол эрээри Наассыйалар Холбоһуктарыгар (54 дойду) хаалар.

Төрөөбүттэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Өлбүттэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]