Ыам ыйын 25

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Навигацияҕа көс Көрдөбүлгэ көс

Ыам ыйын 25 диэн Григориан халандаарыгар сыл 145-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 146-c күнэ). Сыл бүтүө 220 күн баар.

Бэлиэ күннэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  • Бүлүү өрүс күнэ. Алмаас хостооһунуттан эмсэҕэлээбит Бүлүү өрүс сүнньүн айылҕатын туругар болҕомто тардаары бэлиэтэнэр.
  • ХНТ ХНТ: Аан дойдуга Африка күнэ. Урут, Африка үгүс дойдулара метрополиялартан быһаччы тутулуктаах эрдэхтэринэ бу күн Африка босхолонуутун күнэ диэн ааттанар этэ.
  • ХНТ ХНТ — Сүппүт оҕолор аан дойдутааҕы күннэрэ. 2010 сыллаахтан аан дойдуга бэлиэтэнэр. Статистика этэринэн, Европаҕа сылын ахсын 70 тыһыынча оҕо сүтэр, Арассыыйаҕа — 55 тыһыынча кэриҥэ, АХШ-ка — 800 тыһ. кэриҥэ [1]
  • Сыҥаах саҥнаах былчархайын аан дойдутааҕы күнэ. 2009 сыллаахтан эндокринолог быраастары түмэр Европа тироид ассоциацията олохтообута [2]

Түбэлтэлэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  • Б.э.и. 567 сыл — Рим ыраахтааҕыта Сервий Туллий этрускалары кыайбыт өрөгөйүн бэлиэтээбит.
  • 1521 — Вормс собуоругар ыраахтааҕы Карл V теолог Мартин Лютеры сокуону кэһээччинэн биллэрбит.
  • 1579 — Ыраахтааҕы Уордаах Уйбаан (Иван Грознай) Дон хаһаактарыгар сурук ыыппыт. Бу күн Дон хаһаактара төрүттэммит күннэринэн ааҕыллар.
  • 1644 — Мин династиятын генерала У Санги саба түспүт манчжурдары кытта сөбүлэҥ түһэрсэн Улуу Кытай эркинин аанын Шаньхайгуань дабааҥҥа арыйан биэрбит. Бу кэнниттэн манчжурдар Пэкиини ылбыттара.
  • 1752 — Саха сирин бойобуодатынан 7 сыл олорбут Дьокуускай полкатын порутчига Иван Замощиков дуоһунаһыттан босхоломмут. 1754 сыллаахха атырдьах ыйын 19 күнүгэр Дьокуускайга силиэстийэ кэмигэр өлбүт.
  • 1804 сыллаахха Арассыыйа импиэрийэтигэр Томскай күбүөрүнэ олохтоммут (1925 сыл ыам ыйын 25 күнүгэр дылы баар буола сылдьыбыт).
  • 1895 — суруйааччы Оскар Уайльд икки сыл хаатыргаҕа ыытыллыбыт.
  • 1936 сыл — аатырбыт Любовь Орлова оонньообут «Цирк» киинэ кэмиэдьийэтэ экрааҥҥа тахсыбыт.
  • 1941 — ньиэмэс сэриилэрэ Ливияҕэ киирбиттэр.
  • 1946Иордания Англияттан тутулуга суох буолуутун туһунан биллэрбит.
  • 1961АХШ Кэҥгириэһин анал сиэссийэтигэр бэрэсидьиэн Джон Кеннеди дэкээдэ бүтүөр диэри Ыйга киһини ыытарга сыал-сорук туруоруммутун туһунан биллэрбит. Ол соругу ситиһиилээхтик толорон, 1969 сыллаахха от ыйын 20 күнүгэр астронавт Нил Армстронг Ый ньууругар үктэммитэ.
  • 1963Аддис-Абебаҕа буолбут Африка дойдуларын уонна бырабыыталыстыбаларын I кэмпириэнсийэлэригэр Африка сомоҕолоһуутун тэрилтэтэ үөскээбит (ОАЕ). ХНТ быһаарыытынан кэлин бу күн бэлиэтэнэр буолбута.
  • 1977Кытай бырабыыталыстыбата Уильям Шекспир айымньыларын көҥүллээбит, бу күнү 1966 сыллаахха саҕаламмыт Култуура өрөбөлүүссүйэтэ түмүктэммит күнүнэн ааҕаллар.
  • 1989ССРС народнай дьокутааттарын I Сийиэһэ аһыллыбыт. ССРС Үрдүкү Сэбиэтин бэрэстээтэлинэн Михаил Горбачёв талыллыбыт.
  • 1990ССРС Миниистирдэрин сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ Николай Рыжков "салайыллар ырыынак экономикатыгар" көһөр бырагырааманы билиһиннэрбит.
  • 1994Хакасия бастакы конституциятын ылыммыт.
  • 2020 — афроамериканец Джордж Флойд өлбүт, бу киһи өлүүтэ АХШ-ка хара тириилээхтэри баттааһын утары улахан долгуйуу төрүтэ буолбута.

Төрөөбүттэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Өлбүттэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  1. Международный день пропавших детей - 25 мая. История и особенности праздника в проекте Календарь Праздников 2020
  2. Всемирный день щитовидной железы - 25 мая. История и особенности праздника в проекте Календарь Праздников 2020
  3. На заседании Президент Туркменистана также подписал Указ, учреждающий День города Ашхабада, который будет отмечаться ежегодно 25 мая.(суох сигэ — история). Тургутулунна 25 Ыам ыйын 2013.
  4. День клоуна в Перу - 25 мая. История и особенности праздника в проекте Календарь Праздников 2020