1963

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Навигацияҕа көс Көрдөбүлгэ көс
Сыллар
1959 1960 1961 196219631964 1965 1966 1967
Уоннуу сыллар
1930-с 1940-с 1950-с1960-с1970-с 1980-с 1990-с
Үйэлэр
XIX үйэXX үйэXXI үйэ

1963 сыл.

Туох буолбута[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Тохсунньу[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  • Тохсунньу 18 — ССРС Киин тэлэбиидэнньэтин Оҕолорго аналлаах сүрүн эрэдээксийэтэ олохтоммут (Арассыыйаҕа оҕо тэлэбиидэнньэтин төрөөбүт күнүнэн ааҕыллар).
  • Тохсунньу 19 — «Битлз» бөлөх Британияҕа улахан сэҥээриини ылбыт бастакы кэнсиэрэ Лондоҥҥа «Палладиум» эстрада тыйаатырыгар буолбут. Бөлөх 1957 сыллаахха төрүттэммитэ. Бу кэнсиэри биир сыл буолан баран АХШ тэлэбиидэнньэтэ көрдөрбүтэ, ол кэнниттэн аан дойдуга битломания саҕаламмыта[1].
  • Тохсунньу 22 — Хас эмэ үйэ тухары өстөспүт Франция уонна Германия Елисейдээҕи бииргэ үлэлээһин туһунан дуогабар түһэрсибиттэр. Дуогабарга Франция бэрэсидьиэнэ Шарль де Голль уонна Арҕаа Германия канцлера Конрад Аденауэр илиилэрин баттаабыттар.

Олунньу[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  • Олунньу 19 — Дьокуускайга ССКП Саха сиринээҕи обкуомун пленума буолбут. Саха суруйааччыларын сойууһун бэрэстээтэлэ Сэмэн Данилов тыл этиитигэр "Баартыйа киин кэмитиэтэ уон сыллаахха тахсыбыт обкуом уурааҕын хос көрөр туһунан быһаарда, онон литэрэтиирэбит кыһалҕаларын аһаҕастык ырытар кыахтанныбыт" диэн биллэрбит. Ол аата учуонай Георгий Башарин үс саха суруйааччыларын тустарынан кинигэтэ мантан инньэ бобуулаах буолбатаҕын, ол аата Өксөкүлээх, Алампа уонна Н. Неустроев ааттара норуокка төннүбүтүн туһунан эппит.

Кулун тутар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  • Кулун тутар 7Никита Хрущев айар интэлигиэнсийэни кытта иккис көрсүүтэ (бастакыта 1962 с. ахсынньы 17 буолбута). Онно сылдьыбыт Сэмэн Данилов күннүгэр суруйар: "Хрущев на это раз свиреп, видимо хорошо подготовился. Вознесенского уничтожил, кричал, стучал по столу кулаком"[2] (сахалыытын булуохха).
  • Кулун тутар 8Кытай Арассыыйаны кытта 1858 сыллаахха түһэрсиллибит Айгуннааҕы сөбүлэҥи тохтоторун биллэрбит, сирдэрин төттөрү көрдөөбүт.
  • Кулун тутар 17Балига Агунг вулкан эстэн 1100-тэн тахса киһи өлбүт.

Алтынньы[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]


Сэтинньи[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  • Сэтинньи 1Пуэрто-Рикоҕа аарыма улахан 304,8 м диаметрдаах Аресибо радиотелескоп үлэтин саҕалаабыт. 2016 сыллаахха Кытайга 500 м диаметрдаах FAST радиотелескоп тутуллуор дылы аан дойдуга саамай улахан этэ.
  • Сэтинньи 23 — Британияҕа саамай өр салҕанар билим фантастикатын сериала «Доктор Кто» бастакы сиэрийэтэ көстүбүт.

Төрөөбүттэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Өлбүттэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  1. https://ysia.ru/etot-den-v-kalendare-19-yanvarya-5/
  2. Наталья Харлампьева Семен Данилов. — 2-е изд., испр.. — Москва: Молодая гвардия, 2021. — С. 129-130. — 285 с. — (Жизнь замечательных людей). — 1000 экз. — ISBN 978-5-235-04489-0