Балаҕан ыйын 10

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Навигацияҕа көс Көрдөбүлгэ көс

Балаҕан ыйын 10 диэн Григориан халандаарыгар сыл 253-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 254-c күнэ). Сыл бүтүө 112 күн баар.

Бэлиэ күннэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  • Гайана Гайана — Америка индеецтэрин утумнарын күнэ (Гайана) (ааҥл. Amerindian Heritage Month)
  • Гибралтаар Гибралтаар — Гибралтаарга Дойду күнэ (1967 сыллаахха ылыллыбыт тутулуга суох буолууну бэлиэтииллэр)
  • Гондурас Гондурас — Оҕо күнэ (ааҥл. Children's_Day
  • Кытай Кытай — Учуутал күнэ
  • Флаг Украины Украина — Физкультура уонна успуорт күнэ

Түбэлтэлэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  • 1229 — Хайме I ыраахтааҕы христиан сэриилэрэ Майорка арыытын сэриилээһини саҕалаабыттар.
  • 1509Константинопольга сир хамсааһына буолбут, уон муҥ (тыһыынча) кэриҥэ киһи өлбүт, ол саҕана онно киристиэс итэҕэллээхтэр олорор буолан, «Кыра суут күнэ» диэн ааттаабыттар (Биибилийэҕэ ахтыллар тиһэх сууту кытта тэҥнээн).
  • 1622Японияҕа 52 киһини киристиэс итэҕэллээхтэрин иһин сууттаан өлөрбүттэр, ол иһигэр омуктар бааллара.
  • 1721 — Ништа́дттааҕы эйэ сөбүлэҥэ (швед. Freden i Nystad) түһэрсиллэн Нуучча саарыстыбатын уонна Швеция хоруоллугун ыккардыларыгар барбыт 1700—1721 сыллардааҕы Хотугу сэрии түмүктэммит. Сөбүлэҥинэн Арассыыйаҕа Лифляндия, Эстляндия, Ингерманландия, Карелия сорҕото (Эргэ Финляндия) уо.д.а. сирдэр барбыттар. Оттон Арасссыыйа Швецияҕа оккупаассыйаламмыт Финляндияны төннөрбүт уонна харчынан толуйууну төлүүргэ сөбүлэспит.
  • 1756 — Ыраахтааҕы Елизавета Петровна уурааҕынан Арассыыйаҕа бастакы тыйаатыр олохтоммут — Александринскай тыйаатыр.
  • 1855Кырыым сэриитэ: Франция, Британия уонна Сардиния сэриилэрэ Севастопольга киирбиттэр.
  • 1875 — Арассыыйа сэриитэ Коканд куораты ылбыт.
  • 1918 — Арассыыйаҕа Гражданскай сэрии: Кыһыл Аармыйа Казань куораты ылбыт.
  • 1927 — "Ксенофонтовтаах Артемьев саагыбардарыгар" (конфедералистар хамсааһыннарыгар) уорбаламмыт саха интэлигиэнсийэтин маассабайдык хаайыыны "куппуу"(ОГПУ) саҕалаабыт. Хамсааһын салайааччылара ол саҕана бэйэлэрин дойдуларыгар этилэр: Павел КсенофонтовАрҕаа Хаҥаласка, Михаил АртемьевАмма улууһугар.
  • 1942 — Аан дойду иккис сэриитэ: Британия аармыйата Мадагаскаарга түспүт.
  • 1943
    • Сэбиэскэй сэриилэр Мариуполь куораты босхолобуттар.
    • Ньиэмэстэр Рим куораты оккупаассыйалаабыттар.
  • 1960 — XVII сайыҥҥы Олимпийскэй оонньууларга марафоҥҥа сенсациялаах кыайыыны атах сыгынньах сүүрбүт Эфиопия спортсмена Абебе Бикила ылбыт. Кини "хара Африкаттан" сылдьар бастакы олимпийскай чөмпүйүөн буолбута.
  • 1967Гибралтаар олохтоохторо Британияттан тутулуктаах буоларга куоластаабыттар, Испания сорҕото буолартан батыммыттар.
  • 1974Гвинея-Бисау Португалияттан тутулуга суох буолбут.
  • 2008Швейцария Женеватыгар Улахан адрон коллайдера үлэтин саҕалаабыт. Бу коллайдеры аан дойду устуоруйатыгар саамай улахан билим эспиримиэнэ диэн ааттыыллар.
  • 2010Москубаҕа Виктор Лебедев 55 кг диэри ыйааһыҥҥа көҥүл тустууга аан дойду чөмпүйүөнэ буолбут.

Төрөөбүттэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Өлбүттэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]