Бикипиэдьийэ:Билэҕит дуо/Рубрика архыыба

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Навигацияҕа көс Көрдөбүлгэ көс

«Билэҕит дуо» рубрика архыыба. См. подробности на странице Википроект:Знаете ли вы.

Ыйдарынан архыып[биики-тиэкиһи уларытыы]

2007 сыл: тохсунньу | олунньу | кулун тутар | муус устар | ыам ыйа | бэс ыйа | от ыйа | атырдьах ыйа | балаҕан ыйа | алтынньы | сэтинньи | ахсынньы

2008 сыл: тохсунньу | олунньу | кулун тутар | муус устар | ыам ыйа | бэс ыйа | от ыйа | атырдьах ыйа | балаҕан ыйа | алтынньы | сэтинньи | ахсынньы

2009 сыл: тохсунньу | олунньу | кулун тутар | муус устар | ыам ыйа | бэс ыйа | от ыйа | атырдьах ыйа | балаҕан ыйа | алтынньы | сэтинньи | ахсынньы

2010 сыл: тохсунньу | олунньу | кулун тутар | муус устар | ыам ыйа | бэс ыйа | от ыйа | атырдьах ыйа | балаҕан ыйа | алтынньы | сэтинньи | ахсынньы

2011 сыл: тохсунньу | олунньу | кулун тутар | муус устар | ыам ыйа | бэс ыйа | от ыйа | атырдьах ыйа | балаҕан ыйа | алтынньы | сэтинньи | ахсынньы

2012 сыл: тохсунньу | олунньу | кулун тутар | муус устар | ыам ыйа | бэс ыйа | от ыйа | атырдьах ыйа | балаҕан ыйа | алтынньы | сэтинньи | ахсынньы

2013 сыл: тохсунньу | олунньу | кулун тутар | муус устар | ыам ыйа | бэс ыйа | от ыйа | атырдьах ыйа | балаҕан ыйа | алтынньы | сэтинньи | ахсынньы

2014 сыл: тохсунньу | олунньу | кулун тутар | муус устар | ыам ыйа | бэс ыйа | от ыйа | атырдьах ыйа | балаҕан ыйа | алтынньы | сэтинньи | ахсынньы

2015 сыл: тохсунньу | олунньу | кулун тутар | муус устар | ыам ыйа | бэс ыйа | от ыйа | атырдьах ыйа | балаҕан ыйа | алтынньы | сэтинньи | ахсынньы

Тохсунньу 1—31 күннэрэ

Күөх тоҥсоҕой
  • Чаҕылхай дьоҕурдаах саха худуоһунньуга Зинаида Курчатова төрөөбүт сирэ Большой Патом - Иркутскай уобаласка баар эрээри Чапаево диэн Өлүөхүмэ нэһилиэгиттэн 18 км сиргэ сытар.
  • Аатырбыт Мытыйыкы 15-с оҕото Саха сиригэр бастакы география кафедратын олохтообута, кини сиэннэрэ уонна хос сиэннэрэ билигин аан дойдуга тарҕанан олороллор.
  • Саха сиригэр Күөх тоҥсоҕой эмиэ үөскүүр (ойууга).
  • Саха сиригэр аҕатын хартыыналарын кэллиэксиэйтин бэлэхтээбит Лев Габышев биир кыыһа Ускуустуба түмэлин дириэктэрэ.

Олунньу 1—28 күннэрэ

Токок тыыраахы миграцията
  • Бырадааһап ойуун Саха сирин бастакы тырахтарыыстарыттан биирдэстэрэ.
  • 1925 сыллаахха Саха сирин бырабыыталыстыбатын көрдөһүүтүнэн ССРС наукатын академията Саха өрөспүүбүлүкэтин үөрэтэр Хамыыһыйаны (КЯР) тэрийбитэ. Хамыыһыйа учуонай сэкиритээрэ кэлин Беломор канал тутуллуутугар көннөрү оробуочайынан үлэлээбитэ.
  • Токок тыыраахы Арктикаттан Антарктикаҕа көһө сылдьар соҕотох көтөр. Ол сылдьан кини 70 тыһыынча километры ааһар (ойууга).
  • Арҕаа Хаҥалас улууһун Одуну нэһилиэгин киһитэ "Я.Ф. Санников нэстилиэнньиктэрэ" диэн тэрилтэни салайбыта. Улахан кыыһа Татьяна Крылова Саха государственнай университетын тэрийсибитэ.

От ыйын 1—31 күннэрэ

Атырдьах ыйын 1—31 күннэрэ

IMF сүрүн дьиэтэ

Балаҕан ыйын 1—30 күннэрэ

Фернан Магеллаан

Алтынньы 1—31 күннэрэ

Баҕа хаата

Сэтинньи 1—30 күннэрэ

Стивен Хокинг

Ахсынньы 1—31 күннэрэ

Тохсунньу 1—31 күннэрэ

Олунньу 1—28 күннэрэ

Москубаҕа метро станцията

Кулун тутар 1—31күннэрэ

  • Аатырбыт саха суруйааччыта эдэр сылдьан тырахтарыыстаабыта (хаартыскаҕа).
  • Эбэҥки суруйааччыта суол тутааччыларын утары турбут булчут туһунан айымньыта бүтүн Арассыыйаҕа биллибитэ.
  • Өксөкүлээх Өлөксөй Бүлүү куоратыгар төрөөбүт уоллаах этэ.
  • Саха биллиилээх ырыаһыта СПТУ-13 бүтэрэн «баянист-хормейстер» идэтин ылбыта.
  • Ирландияттан сылдьар рок бөлөх 170 мөл. тахса муусука альбомун атыылаабыт.

Муус устар 1—30 күннэрэ

Ыам ыйын 1—31 күннэрэ

Нам улууһа

Бэс ыйын 1—30 күннэрэ

  • Екатерина II дьүөгэтэ Арассыыйа учуонайдарын салайбыт соҕотох дьахтар этэ.
  • Арассыыйа Билимин Академиятын үлэтин сөргүппүт киһи устуоруйаҕа отой атынынан аатырбыта.
  • Камчаатка кытылын каартаҕа киллэрбит, хас да арыыны уонна архипелаагы арыйбыт муораннан устааччы айанньыт-географ литератуураҕа бириэмийэлэр ахсааннарын элбэппитэ.
  • Ирландия аатырбыт суруйааччытын (ойууга) айымньытыгар биир эрэ күн ойууланар. Бу күнү билигин аан дойду барыта бэлиэтиир.

От ыйын 1—31 күннэрэ

  • 1993 сылтан 2013 сылга дылы «Городок» биэрии уопсайа 284-тэ тахсыбыт.
  • Чурапчы Кытаанаҕын детсаадын иитээччитэ икки диссертацияны көмүскээбитэ, Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ытык Киһитин аатын сүкпүтэ.
  • 90-с сылларга Тобул кулууп кыттыылаахтара Аимҥа, Байкаалга, Монголияҕа, Бурятияҕа, Татарстааҥҥа тиийэ сылдьыбыттара.
  • Сорох үүнээйилэр сэбирдэхтэрэ умнастан үөскээбэтэхтэр.

Атырдьах ыйын 1—31 күннэрэ

Балаҕан ыйын 1—30 күннэрэ

  • Кэриэйдэр бэйэ-бэйэлэрин кытта сэриилэһиилэригэр 2 мөлүйүөнтэн тахса киһи өлбүтэ.
  • Балаакканы дьиэ диэбэттэр эбит.
  • Бу кыыллар көрүҥнэрэ 2800-кэ тиийэр эбит. Бары сиэмэхтэр.

Алтынньы 1—31 күннэрэ

  • 73 саастаах эмээхсин аан дойдуга биллэр ди-джей. Электроннай муусуканан аҕыйах сыллааҕыта үлүһүйбүт.
  • Индонезия ырыаһыта билигин Францияҕа дойдутунааҕар кырата суох кэрэхсэбилинэн туһанар.
  • Массыына оҥорорго конвейеры аан бастаан 1913 сыллаахха туһаммыт киһи сэриини утарар төрүөтэ - кэми экономиялааһын.
  • Пекарскай тылдьытыгар сахаларга кинээс диэн тиэрмин иннинэ бу тиэрмини туттубуттар диэн суруллубут.

Сэтинньи 1—30 күннэрэ

Ахсынньы 1—31 күннэрэ

  • Дойду бэрэсидьиэнэ террорист быһыытынан сууттанан 26 аҥаар сыл хаайыыга олорбута.
  • Бороҕонтон төрүттээх киһи Арассыыйа генеральнай консула буола сылдьыбыта.
  • Бу француз микробиолога (ойууга) үйэтин тухары дьону эмтээбитэ, ол эрэн анал быраас үөрэҕэ суох этэ. Ыарыылары утары ситиһиилээхтик охсуспутун иһин аан дойду бары кэриэтэ дойдута киниэхэ уордьан туттарбыт эбит.

Тохсунньу 1—31 күннэрэ

  • 1955 сыллаахтан 1975 сыллаахха дылы буолбут Вьетнамҥа буолбут сэрии Тымныы сэрии сорҕотунан ааҕыллар.
  • Бу франсуз ыраахтааҕыта кыайбыт сирдэригэр аймахтарын уонна доҕотторун ыраахтааҕы гынар үгэстээҕэ.
  • Бу ыарыы тас көстүүтэ эгэлгэ, бэйэ-бэйэтигэр майгыннаабат.

Олунньу 1—28 күннэрэ

Кулун тутар 1—31күннэрэ

Муус устар 1—30 күннэрэ

Эдэр көлүөнэни иитиигэ өр сылларга үтүө суобастаахтык үлэлээбит В.С.Яковлев 1976 сыллаахха Далан диэн псевдонимынан “Дьикти саас” сэһэнин “Хотугу сулус” сурунаалга бэчээттэппитэ. Бу сэһэнигэр Саха сиригэр интеллектуальнай сайдыылаах эдэр дьон үүнэн-сайдан иһэллэрин, кинилэр олоххо кырдьыктаах суолу тутуһалларыгар көрсөр ыарахаттарын, моһоллорун дириҥ реалистическай күүстээхтик арыйан көрдөрбүтэ.