Гоголев Степан Филиппович

Гоголев Степан Филиппович (21.12.1896—1933) — саха бастакы революционердарыттан биирдэстэрэ, бөдөҥ советскай салайааччы.

Олоҕун олуктара

1896 сыллаахха ахсынньы 21 күнүгэр Орто Бүлүү улууһун Дьөккөнүгэр төрөөбүтэ.

Орто Бүлүү начаалынай училищетын, онтон Бүлүүтээҕи үрдүкү училищены бүтэрбитэ. Дьокуускайга учуутал сэминээрийэтин бүтэрбитэ. 1917 сыллаахха Бүлүү уеһын КОБун толорор бюротун чилиэнэ буолбута. 1918 сыл от ыйыттан атырдьах ыйыгар дылы уезд дьокутааттарын сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ. 1918 сыл атырдьах ыйыттан 1919 сыл кулун тутарыгар дылы хаайыыга сыппыта. Онтон 1919 сыл атырдьах ыйыттан нөҥүө сыл ыам ыйыгар дылы төрөөбүт дойдутугар Дьөккөҥҥө земскэй оскуола учууталынан үлэлээбитэ.

1920 сыллаахха буоластааҕы өрөбөлүүссүйэ кэмитиэтин бэрэссэдээтэлинэн талыллар, 1920—1921 сылларга норуот үөрэҕириитин участковай инструкторынан үлэлиир. Онтон 1922 сыллаахха дылы норуот үөрэҕириитин Губерниятааҕы салаатын сэбиэдиссэйэ буолар. Бу кэмҥэ ону тэҥэ политпросвет сэбиэдиссэйинэн уонна Биирдэһиллибит үлэ (Единэй трудовой) оскуолатыгар инструкторынан үлэлиир.

1922—1923 сылларга Саха АССР Ис дьыалатын наркомун солбуйааччыта. Онтон МГУ-га үөрэнэ киирэр, юридическэй факультет суут салаатын 3 куурсун бүтэрэр. Устудьуоннуу сылдьан ССРС норуоттарын Киин кинигэ кыһатын саха сиэксийэтигэр редколлегия чилиэнэ эбит. 1926 сыллаахха атырдьах ыйын 16 күнүгэр Саха Сирин юстициятын комиссара уонна борокуруора буолар.

1927 сыл сааһыгар суруйааччы Алампа кэргэнэ Евдокия Яковлева бастакы эриттэн арахсан Гоголевка ойох буолар.

1929 сыл күһүнүгэр Москубаҕа Саха бырабыыталыстыбатын бэрэстэбиитэлинэн үлэлии сылдьыбыта биллэр

1930 сыл атырдьах ыйын 2 күнүттэн 1931 сыл алтынньы 1 күнүгэр дылы үөрэҕирии уонна доруобуйа наркомунан ананан үлэлиир. Бу кэмҥэ саха тылын транскрипциятын уонна тиэрминнэрин хамыыһыйатын, Саха АССР Конституциятын хамыыһыйатын чилиэнэ эбит. 1931 сыллаахха Совнарком бэрэссэдээтэлин солбуйааччытынан буолар. Бу кэмҥэ Саха Сиригэр үрдүк үөрэхтээһин баар буоларыгар үлэлэһэр.

Үлэлээбит хайысхаларыгар, ордук үөрэҕирии эйгэтигэр, умнуллубат элбэх үтүөнү оҥорбута.

Кини 1933 сыллаахха 37 сааһыгар сылдьан сүрэҕинэн Москуба куоракка өлбүтэ. Огдооботун Евдокияны 1938 сыллаахха хаайа сылдьыбыттара, буруйдааһыннарыттан биирдэстэрэ өлбүт эрэ Гоголев "уҥа контреволюционнай омугумсуйар тэрилтэ чилиэнэ буоларынан" диэн этэ. Дьахтары, хата, "буруйа дакаастамматыҕынан" сотору кэминэн хаайыыттан таһаарбыттар.