Иһинээҕитигэр көс

1910

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
(Мантан: 1910 сыл көстө)
Сыллар
1906 1907 1908 190919101911 1912 1913 1914
Уоннуу сыллар
1880-с 1890-с 1900-с1910-с1920-с 1930-с 1940-с
Үйэлэр
XIX үйэXX үйэXXI үйэ

1910 сыл.

  • Тохсунньу 13 — Нью-Йоркка аан дойду устуоруйатыгар бастакы аһаҕас араадьыйа эфирэ буолбут. Метрополитен-операттан Cavalleria rusticana уонна Pagliacci диэн опералар тыыннаах толоруулара трансляцияламмыттар.
  • Кулун тутар 3 — түүр тылларын аатырбыт чинчийээччитэ Сергей Малов Кытай Ганьсу провинциятыгар Алтун йаруг диэн ааттанар былыргы уйгуурдуу суруллубут буддизм итэҕэлин толору тиэкиһин булбут.
  • Кулун тутар 8 — Социалистыы Интернационал (Копенгаген) быһаарыытынан кулун тутар 8 күнэ Аан дойдутааҕы дьахтар күнүнэн биллэриллибит.
  • Кулун тутар 10Кытайга кулуттааһын бобуллубут.
  • Кулун тутар 28 — Францияҕа бастакы ууттан көтөр уонна ууга түһэр Fabre Hydravion гидросамолету Анри Фабр көтүппүт.
  • Атырдьах ыйын 22Дьоппуон Кэриэйэни аннексиялаабыт. Бу оккупация кэмигэр Кэриэйэ экэниэмикэтэ сайдыбыта, дьон олоҕун уһуна 23,5 сылтан 43-кэ диэри уһаабыта, начаалынай үөрэҕирии киллэриллибитэ биллэр. Ол эрэн дьоппуоннар ассимиляция бэлиитикэтин ыыппыттара эмиэ биллэр, холобура, кэриэй дьонун дьопуоннуу аат ылыналларыгар күһэйбиттэр эбит. Оккупация 1945 сыллаахха түмүктэммит.
  • Сэтинньи 18 — сүүһүнэн суфражисткалар Лондоҥҥа дьахтар быыбардыыр быраабын туруулаһан марш оҥорбуттар. Сорохторун полиция кырбаабыта биллэн, былаастар дьон-сэргэ хараҕар мөлтөх туруктаммыттара.
  • Сэтинньи 20 — Миэксикэҕэ былаас утары өрө туруу буолбут. Бу түмүгэр генераал Порфирио Диас былааһа сууллубут, кини оннугар Франсиско Мадера бэрэсидьиэн буолбут. Билигин хас сыл аайы бу күн Мексикаҕа Өрөбөлүүссүйэ күнэ бэлиэтэнэр.
  • Ахсынньы 3Парижтааҕы автосалоҥҥа айааччы Жорж Клод бастакытын аныгы неон сырдатыытын көрдөрбүт.
  • Муус устар 2Виктор Стрельцов, Саха Сиригэр Алдан көмүһү хостуур бириискэлэригэр үлэлии сылдьан 1941 сыллаахха Кыһыл Аармыйаҕа ыҥырыллыбыт Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа (1943).
  • Муус устар 16 — Всеволод Дадыкин (1910—1977), үүнээйини чинчийбит биолог учуонай, 1952—1957 сыллардаахха Саха сиринээҕи Наука киинин салайааччыта.
  • Ыам ыйын 10 — Ньурба Куочай нэһилиэгэр Александровка сэлиэнньэҕэ Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа Николай Чусовской (26.07.1977 өлб.) төрөөбүт. ЯНВШ-ны бүтэрэн баран онно сулууспалаабыт, онтон Омскайдааҕы байыннай училищеҕа үөрэммит. Аҕа дойду улуу сэриитигэр 1945 сыллаахха аатырбыт Зеелов үрдэллэрин ылыыга аата-суола сураҕырбыта. Майор Чусовской сатабыллаах хамаандалааһынынан батальона өрүһү туораан, уулуссаҕа кыргыһыылар түмүктэригэр Зеелов куораты ылбыта.