Иһинээҕитигэр көс

Араадьыйа

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Радио башнята.
Баhаам ылардаах уонна ылар-ыытардаах ойоҕос радиостанция

Радио диэн электромагнетик долгуннары модуляциялаан сигналлары көстөр уоттан намыhах субулунан биэрии. Электромагнетик сыралытыы биэтэҥниир электромагнетик эйгэлэринэн барар. Ол эйгэлэр салгын уонна куйаар вакуумун нөҥүө бараллар. Информация сыралытар долгуннарга (амплитуда, субул эбэтэр фаза) баар. Радио долгуннара электрик аhарарга тиийдэхтэринэ, биэтэҥниир эйгэлэр аhарарга электрик сүүрээни ыҥыраллар. Ол тыастаах эбэтэр атын информациялаах сигналлаах.

Ыытар тэрил "трансмиттер" онтон хабар тэрил "ресивер" диэн ааттанар. (Иккиэннэрин оҥорор тэрил трансивер диэн ааттанар). Элбэх ресиверга ыытыыллыбыт сигнал радионан биэрии диэн ааттанар.

Телевидение оннук же радио сигналы хартыынанын уонна тыаһы ыытарга туттар.

Тыаһы араадьыйанан ыытарга икки ньыма баар: FM (частотнай модуляция) уонна AM (Амплитуднай модуляция).

Мультимедиа-компьютернай программа.

Алиаплер биир көрүҥэ аудио- эбэтэр видеофайллар эрэ анаммыттара, олорго сөп түбэһиннэрэн аудиоплеер уонна видеоплеоплеер диэн ааттанар. Сүрүннээн араас видеоплеоплералары араастаһаллар: судургу (мөлтөх ПК үлэлэригэр), универсальнай уонна анал (уратылаах, профессиональнай соруктары быһаарарга). Оннук принцибинэн аудиоплеердары эмиэ араастаһаллар. Маннык плеердэри оҥорооччулар туһааннаах форматтары ыларга ордук табыгастаах курдук оҥорорго дьулуһаллар[1].

Медиа- медиаплер атын көрүҥэ аудио да, видео да (элбэх медиаконтейнеры киллэрэн туран) уонна мультимедиа- киини ааттыыллар.

Араадьыйа историята

[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Бастакы араадьыйаны айбыт киһинэн италияттан төрүттээх Гильермо Маркони буолар. Ол гынан баран Никола Тесла бастаан радио сигналларын ыыппыта. Россияҕа Александр Попову айаччынан ааҕаллар, ол гынан баран Попов оҥорбут тэрилэ араадьыйа буолбакка электромагнитнай долгуннары хайдах туттары чинчийбитэ, ол гынан баран патеннаабатах.

Араадьыйа туттуута

[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Бастаан араадьыйаны икки киһи икки ардыгар ыытыахха сөптөөх дии санаабыттар, ол гынан баран билигин музыканы, сонуннары уонна да атын передачалары ыытарга туттуллар.