Халыып:Бу күн:02-27
Тас көрүҥэ
- Түмэт тэрилтэлэр аан дойдутааҕы күннэрэ
- Үрүҥ эһэ дойдулар ардыларынааҕы күнэ
- Арассыыйа — Туспа аналлаах сэбилэниилээх күүстэр күннэрэ
- Вьетнам — Быраас күнэ
- Доминика Өрөспүүбүлүкэтэ — Тутулуга суох буолуу күнэ
- Ираан — Ислаамныы иитии күнэ
Түбэлтэлэр
[биики-тиэкиһи уларытыы]- 907 — Кидань басхана Елү Амбагай (Абаоцзи) Хотугу Кытайга Ляо илин олохтоон импэрээтэр буолбут.
- 1918 — Дьокуускайга контрреволюционнай Уобаластааҕы Сэбиэти утарар почта-телеграф үлэһиттэрин забастовката саҕаламмыт, кулун тутар 20 күнүгэр түмүктэммит. Забастовкаҕа типография, бэчээт үлэһиттэрэ, оспуоччуктар (извозчиктар), тимир уһаарааччылар уо.д.а. кыттыспыттар.
- 1921 — Хомсомуол Саха уобаластааҕы кэмитиэтин уоргана «Хотугу ыччат» хаһыат бастакы нүөмэрэ «Автономная Якутия» хаһыакка сыһыарыы быһыытынан тахсыбыт. Бу хаһыат аатын хаста да уларытан (“Хотугу ыччат”, “Эдэр бассабыык”, “Эдэр коммунист”, “Сахаада”) 1990 сыллаахха дылы тахсыбыта. 1993 сыллаахха “Эдэр коммунист” сэбиэдиссэйэ Иван Ушницкай “Эдэр саас” хаһыаты тэрийбитэ.
- 1923 — Чурапчыттан Аммаҕа айаннаан иһэр Ефим Курашов кыһыл этэрээтэ генерал Ракитин уонна полковник Худояров үрүҥ этэрээтин 3 чаастаах кыргыһыы түмүгэр кыайбыт.
- 1932 — Англия учуонайа Джеймс Чедвик нейтрону арыйбыт.
- 1933 — Берлиҥҥэ Рейхстаг умайбыт. Бу кэмнэ Германияҕа Рейхстагка быыбар айдаана буола турбут, онно нацистар коммунистары утары киирсибитэр. Баһаарга коммунист Маринус ван дер Люббе буруйдаммыт, ол кэнниттэн Хомуньуус баартыйата бобуллубут.
- 1937 — Саха АССР саҥа конституциятын бырайыага бигэргэммит.
- 1942 — Аан дойду иккис сэриитин кэмигэр Голландия Ост-Ииндийэтигэр (Индонезия) Ява байҕалын кыргыһыыта буолбут. Дьоппуон флота Нидерланды, Британия уонна АХШ кыттыгастыы флоттарын үлтүрүппүт. Сарсыныгар дьоппуоннар Ява арыытыгар тиксибиттэр.
Төрөөбүттэр
[биики-тиэкиһи уларытыы]- 1903 — Григорий Семенов (16.06.1970 өлб.) — геолог, 1957-1969 сылларга Саха сиринээҕи Геология сулууспатын сүрүн геолога. Социалистыы Үлэ Дьоруойа, Гражданскай сэрии кыттыылааҕа.
- 1905 — Aлексей Петров (1981 өлб.) — геоботаник учуонай, Саха АССР үтүөлээх агронома.
- 1914 — Гавриил Макаров - Дьуон Дьаҥылы (06.03.1956 өлб.) — бэйиэт уонна тылбаасчыт, Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа, ССРС суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ (1945) Чурапчыга Болтоҥо нэһилиэгин Кындал диэн сиригэр.
- 1936 — Николай Андросов — 1990—2002 сылларга Анаабыр улууһун баһылыга, Саха Өрөспүүбүлүкэтин ытык киһитэ (2001).
- 1941 — Анастасия Оконешникова — уйулҕа (психология) билимин дуоктара, ХИФУ профессор. Саха Өрөспүүбүлүкэтин Төрүт Сокуонун биир улахан көхтөөх суруйааччыта, Саха Өрөспүүбүлүкэтин ытык киһитэ (2006).
- 1958 — Алексей Романов — СӨ ускуустубатын үтүөлээх диэйэтэлэ, Арассыыйа бочуоттаах кинематографииһа. Кини көҕүлээһининэн 1990 с. ТО «Северфильм», онтон 1992 с. онно олоҕуран «Сахафильм» судаарыстыбаннай национальнай киинэ хампаанньата тэриллибиттэрэ.
- 1962 — Сергей Колодезников — этнограф учуонай, устуоруйа билимин хандьыдаата.
Өлбүттэр
[биики-тиэкиһи уларытыы]- 1936 — Иван Павлов (1849 төр.), нуучча физиолога, физиологияҕа уонна мэдиссиинэҕэ Нобель бириэмийэтин лауреата (1904).
- 1943 — Александр Матросов (1924 төр.), стрелковай полка рядовойа, Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа.
- 2015 — Борис Немцов (1959 төр.), Арассыыйа бэлиитигэ уонна судаарыстыба диэйэтэлэ.