Сүрүн сирэй

Ыстатыйаны саҕалыырга көмөлөһөр Сирдьит баар. Сигэтин аллара маннык кинигэ ойуутун таһыгар булуоҥ .

Сахалыы буукубалар браузергар тахсыбат буоллахтарына маны баттаа

Бикипиэдьийэ — бу элбэх омук тылынан суруллар аһаҕас энциклопедия
Манна ким баҕалаах талбыт ыстатыйатын уларытар эбэтэр саҥа ыстатыйаны суруйар кыахтаах. Билигин Бикипиэдьийэҕэ 17485 сахалыы, уонна атын 318 омук тылынан өссө 60 мөлүйүөнтэн тахса ыстатыйа баар.

This is Wikipedia in Sakha language | Это раздел Википедии на якутском (саха) языке | Как помочь разделу, если Вы плохо владеете или не владеете языком саха.

nothumb Энциклопедия сахалыы ыстатыйалара Категорияларынан бөлөхтөөһүн — Алпаабытынан сааһылааһын — Саҥа ыстатыйаны Сирдьит көмөтүнэн суруйуу

nothumb Бикипиэдьийэ туһунан Бастаан маны аах — Ыйытыылар (Стол вопросов) — Кэпсэтэр сир — Суруйуу сиэрэ

Тоҕойдору туораан ис, Арҕастары ааһан ис, Саргы дьайаан Сахам тыла, Сарыал санаа — Сахам тыла! Бүөтүр Тобуруокап

Бырайыак кылгас устуоруйата маннык — бастаан 2006 сыл бүтэһигэр: бу тугуй, тоҕо атын омуктарга баарый, биһиэхэ суоҕуй, — диэн ыйытыылар кэнниттэн: арай?, тоҕо сатаныа суоҕай? — диэн саарабыл кэнниттэн: ээ, чэ холонон көрүөххэ, — диэнтэн тахсыбыт суол. Кыттар дьон араас идэлээх, араас дойдуга олорор, саастарынан эмиэ тэҥэ суох дьон. Биһиги санаабытыгар дьон элбэхтик кытыннаҕына, бэрт эбит диэн биһирээтэҕинэ, сүрдээх, кэскиллээх буолар туруктаах бырайыак. Күн-түүн көннөрү дьон көмөтүнэн ис хоһооно да тупса, ыстатыйатын ахсаана да элбии турар.

Ыам ыйын 13 күнэ 1846 — АХШ Техас штааты былдьаһан Миэксикэҕэ сэриини биллэрбит. Бу сэрии түмүгэр билиҥҥи Калифорния, Нью-Мексико, Аризона, Невада уонна Юта штааттар сирдэрэ уонна Техас АХШ састаабыгар киирбиттэр. 1888 — Бразилияҕа кулуттааһыны суох оҥорбуттар. 1918 — Арассыыйаҕа оробуочайдары, аармыйаны, дьадаҥылары аһынан хааччыйар соруктаах Аска-үөлгэ диктатура саҕаланар. Ону аныыр ВЦИК уонна совнарком дэкириэттэрэ тахсыбыт. 1934 — ССРС суруйааччыларын сойууһун бастакы мунньаҕар Максим Горькайга бастакы нүөмэрдээх билиэт туттарыллыбыт. 1945 — штурмовик сөмүлүөккэ сулууспалаабыт таба ытарынан биллибит стрелок-радист Иннокентий Колесов эдьиийигэр Суоттуга сурук суруйбут, Кыһыл Сулус, Албан Аат III степеннээх уордьаннарынан уонна «Хорсунун иһин» мэтээлинэн наҕараадаламмытын кэпсээбит. Аҕыйах хонон баран кыргыһыыга өлбүт. 1980 — Ойуунускай аатынан Судаарыстыбаннай бириэмийэ икки киһиэхэ туттарыллыбыт: "Былыргы Бүлүү уоттара" оратория ааптарыгар композитор Николай Берестовка уонна опера ырыаһытыгар Иван Степановка. 1992 — Риим Паапата Иоанн Павел II Ыарыһах күнүн бэлиэтииргэ ыҥырбыта. Бу күн онтон ыла сыл ахсын олунньу 11 күнүгэр бэлиэтэнэр буолбута. 2000 — Арассыыйаҕа федеральнай уокуруктар тэриллибиттэр. Төрөөбүттэр 1859 — Кэтт Марсден — араҥ ыарыыны утары охсуспут, XIX үйэ бүтүүтүгэр Саха сиригэр кэлэ сылдьан Бүлүүтээҕи лепрозорийы арыйбыт Англия дьахтара. 1922 — Орто Бүлүү улууһун Өргүөтүгэр (билигин Бүлүү улууһун Арыылаах нэһилиэгэ) Николай Степанов (1992 өлб.) — Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа. Пулеметчик Украина, Молдова, Румыния, Югославия, Венгрия, Австрия уонна Чехословакия босхолооһуннарыгар кыттыбыт. Соҕуруу Бууг өрүһү туорааһыҥҥа хорсун быһыытын иһин дьоруой аатыгар түһэриллибит, ол эрээри докуомуоннара сүтэн, наҕараадатын ылбакка хаалбыт. 1990 сыллаахха Кириэмилгэ баран бэйэтэ туппута. 1925 — Кириэс-Майыар нэһилиэгэр (билигин Абый улууһа) Николай Абыйчанин) — суруйааччы 1946 — Ньурба улууһун Сүлэ нэһилиэгэр уустук дьылҕалаах бэйиэт Варвара Потапова төрөөбүтэ (1979 өлб.) Өлбүттэр 1930 — аатырбыт айанньыт Фритьоф Нансен. Хотугу Полюска айаннарынан ордук биллэр эрээри, дьиҥэр бөдөҥ учуонай уонна элбэх үтүөнү оҥорбут гуманист диэйэтэл этэ. Норвегия тутулуга суох буолуутун туруорсубута, Сэбиэскэй Арассыыйаны атын дойдулар билинэллэригэр элбэх сыратын уурбута, Волгаҕа хоргуйуу буолбутугар Европаттан көмө тэрийбитэ. Аан дойду бастакы сэриитин кэнниттэн тыһыынчанан дьону дойдутугар төннөрбүтүн, күрээбит дойдуларыгар олохсуйарга көмөлөспүтүн, дьылҕатын тупсарбытын иһин 1922 с. Нобель Эйэҕэ бириэмиэйтин ылбыта. Телеграм-ханаалбытыгар суруттаххына биһиги да үөрүөхпүт, бэйэҥ да астыныаҥ ;) Көрүү Билэҕин дуо… Бу Италияттан төрүттээх ас аата устурууна диэн тылтан тахсыбыт эбит. Сорох саха тылларын атын омук тылыгар сатаан тылбаастыыр кыах суох. Архыып | RSS | Көрүү Соторутааҥы ыстатыйалар Ааҕыҥ, көннөрүҥ Бу күннэрдээҕи уларыйыылар — ким тугу суруйбутун көрүөххэ сөп. ‎Тульчынка Соб ‎Гринвуд Сээмэтри ‎Проспект Парк (Бруклин) ‎Ван Кортландт Парк ‎Freedom Financ ‎Kalahari Resorts ‎National Amusements ‎Gaikai Sony Music Publishing ‎Арктика Records ‎Duoraan Records Сильныця (өрүс) ‎Попов Петр Васильевич Максимова Татьяна Ивановна Иванов Петр Николаевич ‎Егорова Любовь Софроновна Григорьева Екатерина Степановна Васильева Юлия Николаевна Афанасьева Зинаида Михайловна Афанасьева Валентина Петровна Афанасьев Алексей Никифорович ‎Новикова Галина Васильевна Егорова Татьяна Константиновна ‎Саввинова Раиса Архиповна Чойнова Алевтина Николаевна Филиппов Пантелеймон Павлович Федорова Елена Петровна ‎Трофимова Зинаида Захаровна Трофимов Степан Афанасьевич ‎Степанова Венера Егоровна Федоров Михаил Александрович Прокопьева Альбина Афанасьевна Бу саҥа ыстатыйалар, онон өссө чочулла илик буолуохтарын сөп. Алҕастаах буоллахтарына харса суох көннөрүҥ. Сахалыы Бикитиэкэҕэ киирэн айымньыларда ааҕыҥ. Саҥа айымньылары угаҥҥыт көмө буолуҥ. Ыстатыйалар барыта: Алпаабытынан | Категорияларынан | Көрүү		Бүгүҥҥү ойуу Спас Вседержитель - Иерусалимҥа баар Таҥара Хоруобун Храмын куполын ойуута Көрүү Үчүгэй (сэргэммит) ыстатыйа Кыталык (Grus leucogeranus) — сэдэх көтөр, туруйа көрүҥэр киирэр. Кыталыктар (Grus leucogeranus) 1 м 40 см үрдүк кыталык ыйааһына 6 киилэ буолар. Атыырын ыйааһына тыһытынааҕар ыарахан. Кыталык дьүһүнэ кылбаа маҥан, сирэйэ түүтэ суох, уот кыһыл. Атахтара кытархайдар. Кынатын төбөтө харалаах. Кыталык оҕото төбөтө, кэтэҕэ кытархай кугас, атын түүтэ сырдык кугас. Сымыыттан тахсарыгар хараҕа халлаан күөҕэ өҥнөөх, алта ыйыгар араҕас буолар. Аан дойду кыталыга үс популяциялаах: илиҥҥи, киин уонна арҕаа. Кыталык илиҥҥи популяцията Саха сиригэр Халыма намталыгар сайылыыр, кыстыыр сирэ — Янцзы өрүс орто тардыыта, Кытай соҕуруулуу-илин өттө. (өссө…) Атын үчүгэй (сэргэммит) ыстатыйалар | Хандьыдааттар | Көрүү Бастыҥ ыстатыйа Яков Федорович Санников (1844—1908) — өбүгэлэрин үгэстэрин тутуһан нуучча уонна омук полярниктарыгар сүҥкэн улахан үтүөнү-өҥөнү оҥорбут саха атыыһыта. Кини суон сураҕа Муустаах байҕал кытыытынан эрэ буолбакка, бүтүн Россия үрдүнэн биллибит. Булуҥҥа былыр «халлааҥҥа таҥара, биһиэхэ Яков Санников» дииллэр эбит. 1886 сыллаахха доктор Бунге экспедициятыгар көмөлөспүт. 1894 сыллаахха барон Толль Ф.Нансеҥҥа депо тутарыгар көмөлөспүт. Ол өҥөлөрүн иһин икки кыһыл көмүс мэтээлинэн наҕараадаламмыт (онтон биирин Швеция ыраахтааҕыта Оскар биэрбит). (өссө…) Бастыҥ ыстатыйалар | Хандьыдааттар | Көрүү Көмүөл күүһэ Бүгүн бу ыстатыйалары тупсарабыт, тылбаастыыбыт: Бастакы хардыылар Ханнык баҕарар Бикипиэдьийэҕэ баар буолуохтаах ыстатыйалар испииһэктэрэ — туохтан саҕалыаххытын билбэт буоллаххытына манна киирэн көрүҥ — баҕар бэйэҕитигэр чугас тиэмэни булуоххут. Манна атын тиһик баар. Статьи для перевода — манна тылбаастаныахтаах ыстатыйалар испииһэктэрэ бэриллэр. Здесь обсуждаем текущие дела по «обустройству» Саха Википедии Прессаҕа сахалыы Бикипиэдьийэ туһунан Ыйытыылар (Стол вопросов) — манна тугу баҕарар ыйытыаххытын сөп (можете задавать любые вопросы). Манна тылбаастаныахтаах тиэрминнэри ырытабыт: баттаа Эбэҥки бикипиэдьийэтэ Тупсарыллыахтаах ыстатыйалар тиһиктэрэ — баҕар сэргиир, билэр-көрөр тиэмэҕит баара буолуо. Бикипиэдьийэҕэ уруулуу Биики Домоҕу сэргиэххитин сөп. Онно бэргэн этиилэр, өс хоһоонноро, интервьюлартан, айымньылартан быһа тардыылар бааллар: Биики Домох (нууччалыыта Викицитатник) Амма улууһа — Бастыҥ ыстатыйаҕа хандьыдаат Ыстатыйаны уларытыы киинэ курдук көстүүтэ: Көмө:1-кы уруок Ыҥырыы Хаһыаттарга, сурунаалларга, атын да сирдэргэ Бикипиэдьийэни ахтыбыт буоллахтарына биһиги үөрэбит. Тоҕото өйдөнөр — ол аата үлэбит си-дьүгээр хаалбатын, дьоҥҥо туһалааҕын бэлиэтэ. Ити бастакытынан. Иккиһинэн — төһөнөн элбэх киһи билэр да, оччонон элбэх киһи кыттар. Онон күннүккүтүгэр (блогкутугар) кэмиттэн кэмигэр ахтар буолуҥ, элбэх дьоҥҥо туһаайан суруйар дуу этэр дуу буоллаххытына эмиэ бикипиэдьийэни кыбытар буолуҥ. Манна оннук ахтыллыбыт түгэннэр испииһэктэрэ баар. Көрүү Саҥа ыстатыйаны эбиэххэ Cуруйарга сүбэлэр
200 000+ Ааҥыл (English) · Испаан (Español) · Италия (Italiano) · Ниэмэс (Deutsch) · Нидерлаан (Nederlands) · Поляк (Polski) · Португаал (Português) · Нуучча (Русский) · Француз (Français) · Швед (Svenska) · Дьоппуон (日本語) 100 000+ Арааб (العربية) · Волапюк (Volapük) · Каталон (Català) · Кытай (中文) · Норвежскай (Norsk) · Румыын (Română) · Туурок (Türkçe) · Украин (Українська) · Фиин (Suomi) · Чех (Čeština) · Эсперанто (Esperanto) 50 000+ Болгаар (Български) · Мадьаар (Magyar) · Дания (Dansk) · Иврит (עברית) · Индонезия (Bahasa Indonesia) · Кэриэй (한국어) · Литовскай (Lietuvių) · Серб (Српски) · Словаак (Slovenčina) · Словен (Slovenščina) 20 000+ Баск (Euskara) · Бишнуприя-манипури (ইমার ঠার/বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী) · Босния (Bosanski) · Вьетнам (Tiếng Việt) · Галисийскай (Galego) · Гириэк (Ελληνικά) · Грузиин (ქართული) · Малаай (Bahasa Melayu) · Неварскай (नेपालभाषा) · Норвегия-Нюнорск (Nynorsk) · Персия (فارسی) · Себуан (Sinugboanong) · Таай (ไทย) · Телугу (తెలుగు) · Судургу ааҥыл (Simple English) · Хорваат (Hrvatski) · Эстон (Eesti) Түүр тыллара Азербайджан • Алтаай • Башкиир • Гагауз • Казаах • Каракалпаак • Харачай-Балкаар • Кыргыыс • Кырыым татаар • Соҕуруу азербайджааннар тыллара • Татаар • Туркмен • Туурак • Узбек • Уйгуур • Чувааш Бары тыллар · Multilingual coordination · Бикипиэдьийэ саҥа тылынан · Саҥа сайдан эрэр салаалары өйөөһүн   Уруулуу ситимнэр Wikimedia Пуондата элбэх омук тылынан тахсар, көҥүл уларытыллар уонна туһаныллар хас да тус-туһунан бырайыактардаах: Биики Тылдьыт Тылдьыт уонна тезаурус Wikibooks Үөрэх кинигэлэрэ уонна ыйыылар-кэрдиилэр Биики Сонун Сонуннар Сахалыы бикитиэкэ Айымньылар Биики Домох Бэргэн этиилэр, сытааталар Биики Хааһах Ойуулар, уонна да атын медиа-билэлэр   Meta-Wiki Бикимиэдьийэ пуондатын ситим-сирэ Бикибэрситиэт Көҥүл-босхо үөрэхтээһин матырыйааллара   Киирэн көрүҥ, сорох бырайыактар нууччалыы барыллардаахтар, холобур Викиновости эбэтэр Викицитатник