Грузия

Грузия
საქართველო
Грузия ; საქართველო
	Ыҥырыыта: ძალა ერთობაშია
	Өрөгөй ырыата: თავისუფლება;
	Location of Georgia (country)
Киин куората; (уонна саамай улахан куорат)	Тбилиси; 41°43′N, 44°47′E
Ил тыла	Грузин тыла2
Олохтоохтор ааттара	Грузиннар
Дьаhалтата	Президент Демократ Республиката
Историята
Иэнэ
Олохтоохторо
БИО (АКП)	2007 estimate
БИО (номинал)	2007 estimate
КСИ (2007)	▲ 0.755 (medium) (95th)
Валюта	Грузия ларита (ლ) (GEL)
Кэм зоната	UTC (UTC+4)
Ил домен	.ge
Телефон кода	+995
1	According to article 3.1 of the constitution of Georgia.
2	From CIA World Factbook.
3	Figure includes Abkhazia and South Ossetia. Otherwise, the population in 2008 is estimated at 4,382,100.

Грузия (груз. საქართველო Сакартвэло) диэн Хапхаас дойдута, Эуропа уонна Азия икки ардыларыгар баар. Кирбиилэhэр Арассыыйалыын хоту, Азербайдьанныын илин, Эрмээн Сириниин соҕуруу уонна Түркийэлиин соҕуруулуу-арҕаа. Иэнэ 69,700 км², олохтоохторун ахсаана 4.4 млн. киhи (84% грузиннар).

Грузия ил тэрилинэн талыллар демократия уонна секуляр, унитар, президент республиката. Холбоhуктаах нациялар, Эуропа Сүбэтин, Аан дойду Атыы Тэрилтэтин, Хара байҕал Экономика Үлэлэhиитин Тэрилтэтин уонна ГУАМ кыттыылаахтара.

Историята

Грузия историята былыргы Колхида уонна Иберия Хоруоллугуттан саҕаланар. Христианизмы ил итэҕэлинэн аан бастаан ылыммыт дойдулар ахсааннарыгар киирсэр (IV үйэ иннинэ). XIX үйэ саҥатыгар Грузия Арассыыйа Империятыгар киирбитэ. 1917 с. буолбут Арассыыйа өрөбөлүүссүйэтин кэннэ, аҕыйах кэм тутулуга суох буолан баран, 1922 с. Сэбиэт Холбоhугар киирбитэ.

1991 с. хаттаан тутулуга суох буолбута. Атын посткоммунизм кэмин ааhар дойдулар курдук, Грузия 1990-с сс. экономика кризиhыттан уонна олохтоох сэрииттэн эмсэҕэлээбитэ. 2003 с. Оруоhа өрөбөлүүссүйэтэ буолбутугар, урукку президент Эдуард Шеварднадзе салалтаттан кыйдаммыта.

2008 с. атырдьах ыйыгар, Арассыыйа сэбилэниилээх күүстэриниин, Абхазия уонна Соҕуруу Осетия сепаратист бөлөхтөрүнүүн кыргыhыы буолбута. Бу сэрии түмүгүнэн, Арассыыйа Грузия регионнарын, Соҕуруу Осетияны уонна Абхазияны, тутулуга суох иллэр быhыыларынан билиммитэ. Ол гынан баран, аан дойду атын иллэрэ (Никарагуаттан уонна Венесуэлаттан ураты) ону утарбыттара уонна ол регионнар Грузия илэ бас билэр сирдэрэ буолалларын бигэргэппиттэрэ. Атырдьах ыйын 28, 2008, Грузия парламена Абхазия уонна Соҕуруу Осетия "Арассыыйа былдьаабыт сирдэрэ" буолалларын туhунан уурааҕы ылыммыта.