Тыва тыла
Тофа тыла кытта булкуйума.
| Тыва тыва дыл, tıwa dıl | ||
|---|---|---|
| Дойдулар: | Арассыыйа, Монголия, Кытай | |
| Регион: | Тыва | |
| Total speakers: | 253,673[1] | |
| Тыл системата: | Түүр тыллара Тыва | |
| Суруга: | Кирииллиссэ | |
| Ил суолталаах | ||
| Ил статустаах: |  Russia
| |
| Салайыллар: | no official regulation | |
| Language codes | ||
| ISO 639-1: | none | |
| ISO 639-2: | tyv | |
| ISO 639-3: | tyv | |
| Glottolog: | ||
Тыва тыла (тыв. тыва дыл) диэн тывалар тыллара, түүр тылларыттан биирдэстэрэ. Тылынан саҥараачылар ахсааннара барыллаан 283 тыһ.киһи.
Фонология
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]| Кылгас | Уһун | Low pitch | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Үрдүк | Намыһах | Үрдүк | Намыһах | Үрдүк | Намыһах | ||
| Инники | Unrounded | i | e | iː | eː | ì | è |
| Rounded | y | ø | yː | øː | ỳ | ø̀ | |
| Кэнники | Unrounded | ɯ | a | ɯː | aː | ɯ̀ | à |
| Rounded | u | o | uː | oː | ù | ò | |
| Labial | Alveolar | Palatal | Velar | ||
|---|---|---|---|---|---|
| Nasal | m | n | ŋ | ||
| Plosive | Lenis1 | p | t | ɡ | |
| Fortis1 | pʰ | tʰ | k | ||
| Affricate | (t͡s)2 | t͡ʃ | |||
| Fricative | voiceless | (f)2 | s | ʃ | x |
| voiced | z | ʒ | |||
| Flap | ɾ | ||||
| Approximant | ʋ | l | j | ||
Сурук-бичик
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы].jpg)
Латыын (1930-1943)
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]| A a | B ʙ | C c | D d | E e | F f | G g | Ƣ ƣ |
| H h | I i | J j | Ɉ ɉ | K k | L l | M m | N n |
| Ꞑ ꞑ | O o | Ө ө | P p | R r | S s | Ş ş | T t |
| U u | V v | X x | Y y | Z z | Ƶ ƶ | Ь ь |
Буква Ɉ ɉ исключена из алфавита в 1931 году.
Кирииллиссэ (1943 - билиҥҥи кэмэҕэ)
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]| А а | Б б | В в | Г г | Д д | Е е | Ё ё | Ж ж |
| З з | И и | Й й | К к | Л л | М м | Н н | Ң ң |
| О о | Ө ө | П п | Р р | С с | Т т | У у | Ү ү |
| Ф ф | Х х | Ц ц | Ч ч | Ш ш | Щ щ | Ъ ъ | Ы ы |
| Ь ь | Э э | Ю ю | Я я |
 |
Бу аан дойду тылларыттан биирдэстэригэр туһунан сиппэтэх ыстатыйа. Көннөрөн уонна эбэн биэрэн Бикипиэдьийэҕэ көмөлөһүөххүн сөп. |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Арассыыйа ил тыллара |
|
|---|---|
| Федераал тыл | Нуучча |
| Федерация субъектарын тыллара | Абазин • Аваар • Агул • Адыыг • Азербайдьаан • Алтай • Башкиир • Бүрээт • Даргин • Ингуш • Кабарда-Черкес • Калмык • Карачаай-Балкаар • Коми • Кырыым татаардарын • Кумык • Лак • Лезгин • Ноҕай • Марий (Хайатааҕы Марий, Ходуһалаах Марий) • Мордва (Мокша, Эрзя), • Осетин • Рутул • Саха • Табасаран • Татаар • Тат • Тыва • Удмурт • Украин • Хакас • Цахур • Чэчиэн • Чуваш |
| Официальнай стаатустаах тыллар | Вепс • Долгаан • Казах • Карел • Коми-Перем • Мансий • Ненец • Селькуп • Финн • Хантый • Чукча • Эбэҥки • Эбээн • Дьүкээгир (Хотугу Дьүкээгир, Соҕурууҥу Дьүкээгир) |