Азербайдьаан тыла

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
(Мантан: Азербайдьан тыла көстө)
Навигацияҕа көс Көрдөбүлгэ көс
Азербайдьаан тыла
Azərbaycan dili
Азәрбајҹан дили
آذربایجان دیلی 
Саҥарыы: /azærbajʤan dili/
Дойдулар: Азербайджан Азербайджан,
Ираан Ираан, уонна атын аттыгар баар дойдуларга тарҕаммыт, ол курдук:
Грузия Грузия,
Арассыыйа Арассыыйа,
Ираак Ираак,
Турция Турция,
Украина Украина
Total speakers: 45-50 мөл.[1][2][3][4][5][6] 
Ranking: 30-с
Тыл системата: Алтай (сорох чинчийээччилэр сөбүлэспэттэр)
 Түүр
  Oghuz
   Азербайдьаан тыла 
Суруга: Латыын алпабыыта Азербайдьаан хоту өттүгэр, Перс-арааб бичигэ Азербайдьаан соҕуруу өттүгэр уонна Ираҥҥа, уонна, урут, Кириллица 
Ил суолталаах
Ил статустаах: Азербайджан Азербайджан,
Ирак (South Azerbaijani; official in areas where Iraqi Turkmen form a majority)[citation needed]
Салайыллар: no official regulation
Language codes
ISO 639-1: az
ISO 639-2: aze
ISO 639-3: aze
Glottolog: mode1262 

Азербайдьаан тыла, эбэтэр атыннык Азери диэн ааттанар Азербайдьааҥҥа уонна хоту Ирааҥҥа саҥарыллар түүр төрүттээх тыл. Тыл ону тэҥэ Арассыыйаҕа (Дагестааҥҥа), Грузия хоту уонна илин өттүгэр, хотугулуу илин Турцияҕа уонна Украинаҕа тарҕаммыт.

Бичигэ[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

1929 сыл иннинэ, Азербайдьаан тыла Перс тылынан суруллар. 1929-1938 сылларга латыын алпабыыта туттуллар буолбута. 1938 сыллаахтан 1991 сыллаахха дылы кириллица туттуллубута, ол кэнниттэн 1991 сыллаахха латыын алпабыытыгар төннүбүтэ. Сорох сирдэргэ, ол курдук Дагестаҥҥа, билиҥҥигэ дылы кириллица туттуллар.

Урукку латыын бичигэ
(1929-1938 версията;
билигин туттуллубат;
1991 сыллааҕынан уларытыллыбыта)
Ил латыын бичигэ
(1991 сыллаахтан)
Кириллица
(1958 сыл версията,
Дагестаҥҥа билигин да туттуллар)
Перс-арааб бичигэ
(Iran;
1922 сыллаахха диэри)
IPA
Aa Аа Аа آ / ـا /ɑ/
Ää Əə Әә ا / َ / ە /æ/
Bb Bb Бб /b/
Cc Cc Ҹҹ /dʒ/
Čč Çç Чч چ /tʃ/
Dd Dd Дд /d/
Ee Ee Ее ئ /e/
Ff Ff Фф /f/
Gg Gg Ҝҝ گ /ɟ/
Ǧǧ Ğğ Ғғ /ɣ/
Hh Hh Һһ ﺡ / ﻩ /h/
Ii İi Ии ی /i/
Jj Yy Јј ی /j/
Kk Kk Кк ک /k/
Ll Ll Лл /l/
Mm Mm Мм /m/
Nn Nn Нн /n/
Ŋŋ Ңң ݣ / نگ /ŋ/
Oo Oo Оо وْ /o/
Öö Öö Өө ؤ /œ/
Pp Pp Пп پ /p/
Qq Qq Гг /g/
Rr Rr Рр /r/
Ss Ss Сс ﺙ / ﺱ / ﺹ /s/
Šš Şş Шш /ʃ/
Tt Tt Тт ﺕ / ﻁ /t/
Uu Uu Уу ۇ /u/
Üü Üü Үү ۆ /y/
Vv Vv Вв /v/
Xx Xx Хх خ /x/
Yy Ыы ی /ɯ/
Zz Zz Зз ﺫ / ﺯ / ﺽ / ﻅ /z/
Žž Jj Жж ژ /ʒ/
ʼ ʼ Ьь ع /ʔ/

Быһаарыылар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  1. "Peoples of Iran" in Looklex Encyclopedia of the Orient. Retrieved on 22 January 2009.
  2. http://www.terrorfreetomorrow.org/upimagestft/TFT%20Iran%20Survey%20Report%200609.pdf
  3. "Iran: People", CIA: The World Factbook: 24% of Iran's total population. Retrieved on 22 January 2009.
  4. G. Riaux, "The Formative Years of Azerbaijan Nationalism in Post-Revolutionary Iran", Central Asian Survey, 27(1): 45-58, March 2008: 12-20%of Iran's total population (p. 46). Retrieved on 22 January 2009.
  5. "Iran", Amnesty International report on Iran and Azerbaijan people. Retrieved 30 July 2006.
  6. Ethnologue total for South Azerbaijani plus Ethnologue total for North Azerbaijani