Халыып:Бу күн:05-30
Тас көрүҥэ
- 1631 — Франция бастакы хаһыата La Gazette тахсыбыт. Бу хаһыат Эуропаҕа бастакы аныгылыы көрүҥнээх хаһыатынан ааҕыллар.
- 1876 — Александр II ыраахтааҕы украиналыы тылынан айымньыны бэчээттиири, испэктээк туруорары, кэнсиэртиири, лиэксийэ ааҕары, кыраныысса таһыттан украиналыы кинигэ киллэрэри уонна начаалынай оскуолаҕа украиналыы үөрэтэри боппут. Бу ыйаах Украина туспа дойду буолан барыытын бопсор соруктаах этэ.
- 1896 — Нью-Йорк куоратыгар устуоруйаҕа бастакы массыына саахала буолбут. Массыына уонна бэлисипиэт харсыспыттарыгар бэлисипиэттээх киһи атаҕын тоһуппут.
- 1896 — Ходынка хонуутугар Москубаҕа элбэх дьон өлүүтэ тахсыбыт. Николай II ыраахтааҕы коронациятын кэмигэр 1389 киһи өлбүт, 1500 кэриҥэ киһи эчэйбит. Сураҕынан уопсайа 20 тыһыынча киһи эмсэҕэлээбит.
- 1927 сыллаахха Саха АССР Үрдүкү Сэбиэтин бөрөсүүдьүмүн уурааҕынан Эбээх бөһүөлэгэр кииннэнэн Орто Халымаҕа Иккис Хаҥалас нэһилиэгин олохтоох сэбиэтэ тэриллибитэ.
- 1944 — зенитнай артиллерияҕа сэриилэһэ сылдьар эпиһиэр, саха суруйааччыта Макаар Хара «Тиийдилэр эн ырыаҥ тыллара» диэн Күннүк Уурастыырапка анаабыт хоһоонун "Кыым" хаһыакка ыыппыт.
- 1950 — ВКП(б) Киин кэмитиэтэ кыра холкуостары бөдөҥөтөр туһунан уураах таһаарбыт.
- 1950 — ССРС Миниистирдэрин сэбиэтин «Саха АССР түүлээҕин хаһаайыстыбатын сайыннарыыга дьаһаллар» (О мероприятиях по развитию пушного хозяйства в Якутской АССР) диэн 2234 № уурааҕа тахсыбыт.
- 1953 — ССРС Туурсуйаттан сирдэри, холобур Карс куораты, былдьаһартан батыммыт.
- 1959 — Улуу Британияҕа салгын олбохтоох суудуна бастакы холоон көрүүтүн ааспыт.
Төрөөбүттэр
[биики-тиэкиһи уларытыы]- 1815 — Санкт-Петербурга сахалар тылларын чинчийбит ньиэмэс төрүттээх учуонай Отто Бетлингк төрөөбүт. Арассыыйа императорын наукаҕа академиятын чилиэнэ, санскрит тылдьытын ааптара.
- 1896 — Адам Скрябин (1938 с. өлб.) — саха бастакы мелодиһа, музыка диэйэтэлэ, хормейстер. Саха бастакы хуорун уонна хомус ансаамбылын тэрийбитин таһынан Саха национальнай ротатыгар духовой оркестр тэрийбитэ.
- 1924 — Юрий Калашников (1992 өлб.) — Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа, Албан аат уордьанын толору кавалера. Бу Оренбург уобалаһын Бугуруслан куоратыгар төрөөбүт киһи Ааллаах Үүҥҥэ оскуоланы бүтэрбитэ, ДьугдьуурЗолото тэрилтэҕэ үлэлии сылдьан сэриигэ барбыта. Сэрии кэнниттэн Төмтөөн оройуонугар Чульмаҥҥа милиисийэҕэ үлэлии сылдьыбыт.
- 1937 — Владислав Шамшин, 1989—1990 сыллардаахха Саха АССР Миниистирдэрин Сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ.
- 1963 — Суоттуга Римма Жиркова — саха түөлбэ тылларын үөрэппит диалектолог учуонай, филология билимин хандьыдаата, хомусчут, Тыл бэлиитикэтин сэбиэтин эппиэттиир сэкиритээрэ.
- 1963 — Игорь Фролов — Афганистааҥҥа сулууспалаабыт байыаннай лүөччүк, Саха сиригэр төрөөбүт нуучча суруйааччыта.
- 1971 — Нээлэмнэйгэ Прасковья Прокопьева — дьүкээгир уос номоҕун чинчийэр учуонай, педагогика билимин хандьыдаата.
Өлбүттэр
[биики-тиэкиһи уларытыы]- 1431 — Жанна д’Арк, Англия бас билиитин утары охсуспут Франция национальнай дьоруойа.