Псков уобалаһа

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Навигацияҕа көс Көрдөбүлгэ көс
Псков уобалаһа

Псков уобалаhын былааҕа Псков уобалаһын гиэрбэтэ
Псков уобалаhын былааҕа Псков уобалаһын гиэрбэтэ
Киин куората Псков
Иэнэ 55 300 км²
Дьонун ахсаана 696 392 (2009)
Федеральнай уокуруга Соҕуруулуу-Арҕааҥҥы
Экономическай оройуона Соҕуруулуу-Арҕааҥҥы
Ил тыла Нуучча тыла
Губернатор Андрей Турчак
Уобалас сэбиэтин Бэрэстээтэлэ
Кэм зоната MSK (UTC+3, сайын UTC+4)

Псков уобалаһа, (Нууччалыы: Псковская область) - Российскай Федерация субъега. Киин куората — Псков.

Тэриллибитэ Атырьах ыйын 23-кэ, 1944-үс сылга.

Кирбиилэһэр – Лениград, Новгород, Тверь, Смоленскай уобаластары, уонна үс омук госудаарствалары кытта – Эстония, Латвия уонна Белорусия.

География[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Уобаласка үс тыһыынчаттан тахса күөл баар, Европаҕа кэриҥинэн үһүс улахан – Чудской күөл.

История[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

910-ус сылтан, 1348-ыс сылга диэри, уобалас сиригэр Псков княжествота баар эбит (Новгород састаабын иһигэр).

1348-ыс сылга Новгородтан автономияны ылан, аны Псков республиката буолбут.

1510-ус сылтан ыла Улуу Москва княжествотын (оччотооҕу Россия) иһигэр.

Демография[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Псков уобалаһа – саамай депопупяцияланар регион. Эдэр ыччат атын дойдуларга көһөрө, оҕолор төрөөһүннэрэ аччааһын, нэһилиэнньэ кырдьыыта, улуу аҕа сэрии содуллара – ити фактордар бары дьайыыллар. Холобура, 1926 сыл биэрэпиһинэн, билиҥҥи уобалас сиригэр 1 мөл. 768 тыһ. киһи олорбут; 1990-ус сылга номнуо 844 тыһ. ; билигин (2008 сылга), уобаласка 705 эрэ тыһыынча киһи баар.

Тоҕуһуонус сыллардаахха, уобаласка учуонайдар «Россия депопуляциятын киинэ» диэн хос аат биэрбиттэр.

Омуктар 2002-ис сылга,
ахсааннара. (* Архыыптаммыт 2011, Алтынньы 10 күнүгэр.)
Нууччалар 717 101 (94,3 %)
Украиннар 12 471 (1,6 %)
Белорустар 9 664 (1,3 %)
Цыгааннар 3 220 (0,4 %)
Эрмээннэр 2 270 (0,3 %)
Татаардар 1 499 (0,2 %)
Азербайдьааннар 1 319 (0,2 %)
Эстонестар 1 122 (0,1 %)
Тыһыынчаттан тахса ахсааннаах омуктар көрдөрүлүбүттэр.

Быһаарыылар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Сигэлэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]