Псков уобалаһа

Псков уобалаһа

Псков уобалаhын былааҕа Псков уобалаһын гиэрбэтэ
Киин куората	Псков
Иэнэ	55 300 км²
Дьонун ахсаана	696 392 (2009)
Федеральнай уокуруга	Соҕуруулуу-Арҕааҥҥы
Экономическай оройуона	Соҕуруулуу-Арҕааҥҥы
Ил тыла	Нуучча тыла
Губернатор	Андрей Турчак
Уобалас сэбиэтин Бэрэстээтэлэ
Кэм зоната	MSK (UTC+3, сайын UTC+4)

Псков уобалаһа, (Нууччалыы: Псковская область) - Российскай Федерация субъега. Киин куората — Псков.

Тэриллибитэ Атырьах ыйын 23-кэ, 1944-үс сылга.

Кирбиилэһэр – Лениград, Новгород, Тверь, Смоленскай уобаластары, уонна үс омук госудаарствалары кытта – Эстония, Латвия уонна Белорусия.

География

Уобаласка үс тыһыынчаттан тахса күөл баар, Европаҕа кэриҥинэн үһүс улахан – Чудской күөл.

История

910-ус сылтан, 1348-ыс сылга диэри, уобалас сиригэр Псков княжествота баар эбит (Новгород састаабын иһигэр).

1348-ыс сылга Новгородтан автономияны ылан, аны Псков республиката буолбут.

1510-ус сылтан ыла Улуу Москва княжествотын (оччотооҕу Россия) иһигэр.

Демография

Псков уобалаһа – саамай депопупяцияланар регион. Эдэр ыччат атын дойдуларга көһөрө, оҕолор төрөөһүннэрэ аччааһын, нэһилиэнньэ кырдьыыта, улуу аҕа сэрии содуллара – ити фактордар бары дьайыыллар. Холобура, 1926 сыл биэрэпиһинэн, билиҥҥи уобалас сиригэр 1 мөл. 768 тыһ. киһи олорбут; 1990-ус сылга номнуо 844 тыһ. ; билигин (2008 сылга), уобаласка 705 эрэ тыһыынча киһи баар.

Тоҕуһуонус сыллардаахха, уобаласка учуонайдар «Россия депопуляциятын киинэ» диэн хос аат биэрбиттэр.

Омуктар	2002-ис сылга, ахсааннара. (* Архыыптаммыт 2011, Алтынньы 10 күнүгэр.)
Нууччалар	717 101 (94,3 %)
Украиннар	12 471 (1,6 %)
Белорустар	9 664 (1,3 %)
Цыгааннар	3 220 (0,4 %)
Эрмээннэр	2 270 (0,3 %)
Татаардар	1 499 (0,2 %)
Азербайдьааннар	1 319 (0,2 %)
Эстонестар	1 122 (0,1 %)
Тыһыынчаттан тахса ахсааннаах омуктар көрдөрүлүбүттэр.

Сигэлэр

• Уобалас официаальнай саайта (нуучч.) Архыыптаммыт 2009, Бэс ыйын 20 күнүгэр.
• Псков уобалаһын солуннара - "Псковская правда" хаһыат (нуучч.) Архыыптаммыт 2013, Алтынньы 5 күнүгэр.