Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
1699 — (аан дойду оҥоһуллуутуттан 7208 сыл ахсынньы 19 күнэ) Петр I Юлиан халандаарыгар көһүү туһунан ыйаах таһаарбыт: «О писании впредь Генваря с 1 числа 1700 года, во всех бумагах лета от Рождества Христова, а не от сотворения мира».1921 — Күн тахсыытыгар Амма улууһун Абаҕатын 200 киһилээх үрүҥ этэрээтэ төгүрүйбүт. Сэлиэнньэ иһигэр олорбут Е. Романченко хамандыырдаах 17 киһилээх кыһыл этэрээт 4,5 чаас тухары 4 атаканы тулуйбут, ол кэннэ үрүҥнэр чугуйбуттар.1922 — түөрт сэбиэскэй өрөспүүбүлүкэ ССРС үөскүүрүн туһунан дуогабарга илии баттаабыттар (РСФСР, УССР, БССР, ЗСФСР).1925 — АлданЗолото устааба ылыныллыбыт.1926 — Төмтөөн оройуона тэриллибитэ , киинэ Якут диэн суол станциятыгар буолбута (1927 сыллаахха улуус киинэ Нагорнай бөһүөлэккэ көһөрүллүбүтэ).1934 — Саха сиригэр Тыа хаһаайыстыбатын биэрэпиһэ ыытылларын туһуунан ыйаах тахсыбыт.1941 — Феодосия куоракка сэбиэскэй десант түһэриллибит.1966 — САССР Үрдүкү Сэбиэтэ ыйааҕынан Үөһээ-Дьааҥы уонна Уус-Дьааҥы оройуоннара олохтоммуттар.1972 — ССРС Үрдүкү Сэбиэтэ Саха Өрөспүүбүлүкэтин Норуоттар доҕордоһууларын уордьанынан наҕарадалаабыт.2002 — Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Түмэнэ биир палааталаах буолбута, түмэҥҥэ быыбар буолан иккис ыҥыырыылаах дьокутааттар уурайбыттара, III ыҥырыы дьокутааттара эбээһинэстэрин толорууну саҕалаабыттара.1913 — Иван Слепцов - Арбита (13.07.1943 өлб.) — XX үйэ бастакы аҥаарыгар олорон, айан-тутан ааспыт саха аатырбыт бэйиэтэ, тылбаасчыта.1917 — Лия Еловская , РСФСР, Саха АССР ноуукаларын үтүөлээх диэйэтэлэ, Сэбиэскэй Сойууска аатырбыт почвовед учуонай төрөөбүт. Саха сирин кырыстарын уонна сирин ресурсатын туһунан, ирбэт тоҥ кырыһы кытта алтыһыытыгар 250 тахса ноуучнай үлэни бэчээттээбит. Саха сирин кырыстарын каарталарын ааптара уонна ноуучнай эрэдээктэрэ.1941 — Абый нэһилиэгин Муҥурдааҕар Николай Соломов — 1998 с. Ил Түмэн бэрэстэбиитэллэрин палаататын бэрэстээтэлэ, Арассыыйа Федеральнай Мунньаҕын Сүбэтигэр Саха Сириттэн чилиэнэ, 2003—2005 сс. — Ил Түмэн үһүс ыҥырыытын бэрэстээтэлэ.1915 — Николай Эверстов (Сэрбэкэ) — Нам улууһун Модутуттан төрүттээх Арассыыйа бастакы гильдиялаах атыыһыта, Дьокуускай куорат бочуоттаах гражданина. Кини үбүнэн Дьокуускайга уопсастыбаннай баан аһыллыбыта. Билигин бүүһэ Дьокуускай куорат 5-с оскуолатын тиэргэнигэр турар.1997 — Андрей Захаров (18.08.1912 төр.) — өрөспүүбүлүкэ салайааччыларыттан биирдэстэрэ, 1943 сыллаахтан ВКП(б) Саха Сиринээҕи обкомун пропагандаҕа уонна агитацияҕа сэкиритээрэ. Кэлин тыа хаһаайыстыбатын миниистирин солбуйааччытынан үлэлээбитэ, РСФСР уонна Саха АССР Үрдүкү Сэбиэттэрин дьокутаатынан хаста да талылла сылдьыбыта.2000 — Владимир Иванов-Унаров (04.03.1937 төр.), саха искусствоведа, билим хандьыдаата, Арассыыйа худуоһунньуктарын сойууhун чилиэнэ.2013 — Феодосий Донской (1919 төр.), Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа, суруналыыс, социолог-чинчийээччи. Кини Рейхстааг эркинигэр 1945 сыл ыам ыйын 8 күнүгэр суруйбут суруга 1946 сыллаахха "Огонек" сурунаалга бэчээттэммитэ.2017 — Лазарь Афанасьев - Тэрис — "Айыы Үөрэҕин" түһэ, филология билимин хандьыдаата, Саха Өрөспүүбүлүкэтин суруйааччыларын Сойууһун чилиэнэ.
Ирландия — Конституция күнэ.