Халыып:Бу күн:11-12
Тас көрүҥэ
- Аан дойдутааҕы сэбиргэхтэтиини (пневмонияны) утары охсуһуу күнэ.
- Азербайджан — Төрүт сокуон күнэ.
- Кытай Өрөспүүбүлүкэтэ (Тайвань) — Сунь Ятсен төрөөбүт күнэ, ону кытары Быраастар күннэрэ уонна Култуура чөлүгэр түһүүтүн күнэ.
- Индонезия — Аҕа күнэ.
- Индонезия — Чөл турук күнэ.
Түбэлтэлэр
[биики-тиэкиһи уларытыы]- 1933 — Германия Түмэнигэр быыбар түмүгэр 92% куолаһы нацистар баартыйалара ылбыт.
- 1982 — ССКП КК генеральнай сэкирэтээринэн өр сылларга КГБ-ны салайбыт Юрий Андропов буолбут. Кини бу солоҕо 1984 сыл олунньу 9 күнүгэр диэри олорбута.
- 1988 — Ырыаһыт Ольга Иванова-Сидоркевич Киин тэлэбиидэнньэ экрааныттан бүтүн Сэбиэскэй Сойуус дьонун Амма өрүһүн быыһыырга көмөлөһөллөрүгэр ыҥырбыт.
- 1990 — Саха ССР Үрдүкү Сэбиэтин Президиума Дьокуускайдааҕы бибилитиэкэҕэ «национальнай» стаатус иҥэрбит.
- 1990 — Тим Бернерс-Ли Аан ситими тэрийэр туһунан этиитин бэчээттээбит.
- 2003 — Кытайга Shanghai Transrapid диэн магнитка дайар (маглев) пассажир пуойаһа аан дойду түргэн рекордун олохтообут — 501 км/час (311 миля/час).
- 2008 — Дьокуускайга Валерий Чкалов бүүһүн туруорбуттар. Чкалов манна 1936 сыл балаҕан ыйыгар Георгий Байдуковтуун, штурман Александр Беляковтуун АНТ-25 сөмүлүлүөтүнэн кэлэн ааспыттара. Маршруттара: Москуба аттынааҕы Жуковскай аэродрома — Игарка — Дьокуускай — Амуур өрүс төрдүгэр баар Удд арыы (билигин Чкалов арыыта).
- 2014 — Европатааҕы Космос Агентствотын Фила диэн түһэриллэр аппарата Розетта зондтан арахсан 67P / Чурюмов-Герасименко кометатыгар ситиһиилээхтик олорбут. Бу түгэн аан дойду устуоруйатыга бастакытын киһи оҥорбут аппарата комета ньууругар үктэниитинэн буолар.
Төрөөбүттэр
[биики-тиэкиһи уларытыы]- 1866 — Сунь Ятсен (1925 өлб.), — кытай революционера, Гоминьдан баартыйатын төрүттээччитэ, Кытайга саамай ытыктанар бэлиитикэ диэйэтэллэриттэн биирдэстэрэ.
- 1944 — Люция Нестерова — бэйиэт, олоҥхону, фольклору чинчийэр литературовед, филология билимин хандьыдаата.
- 1945 — Георгий Родионов — муосчут, ювелир, СӨ норуодунай худуоһунньуга, РФ үтүөлээх худуоһунньуга, СӨ ускуустубатын үтүөлээх диэйэтэлэ, педагогика билимин хандьыдаата.
- 1947 — Егор Шишигин — биллиилээх учуонай, кыраайы үөрэтээччи, устуоруйа билимин хандьыдаата, 1976-1992 сылларга уонна 2003 сылтан ыла Емельян Ярославскай аатынан Дьокуускайдааҕы кыраайы үөрэтэр музей дириэктэрэ.
- 1950 — Изабелла Николаева — тыйаатыр уонна киинэ артыыһа, СӨ норуодунай артыыһа, РФ уонна СӨ үтүөлээх артыыһа.
- 1981 — Наталья Сивцева — Өксөкүлээх Өлөксөй үлэтин уонна саха тылын сиинтэксиһин чинчийэр учуонай, филология билимин хандьыдаата.
Өлбүттэр
[биики-тиэкиһи уларытыы]- 1870 — Манчаары Баһылай көскө Марха улууһугар олорон 65 сааһыгар өлбүт — саха национальнай дьоруойа, саха литературатын бастакы айымньыларын сүрүн дьоруойа, норуокка киэҥник биллибит олоҥхоһут, тойуксут.
- 1931 — Виктор Васильев — Илин Сибиир омуктарын олохторун-дьаһахтарын чинчийбит этнограф, Аан дойду бастакы сэриитин кыттыылааҕа.