Кэбээйи улууһа

Улуус
Кэбээйи улууһа Кобяйский улус
Гиэрбэтэ
Дойду	Арассыыйа Арассыыйа
	Саха Өрөспүүбүлүкэтэ Саха Өрөспүүбүлүкэтэ
Улуус киинэ	Сангаар
Иһигэр киирэллэр	13 олохтоох тэриллии
Улуус баһылыга	Спиридонов Игнатий Николаевич
Олохтоммут күнэ-дьыла	1937, муус устар 20
Иэнэ	107,8 тыһ. км²
Олохтоох дьонун ахсаана	13 541 киһи (2007)

Кэм зоната	MSK+6 (UTC+9, сайын UTC+10)
Официальнай ситим-сир

Кэбээйи улууһа — Саха Өрөспүүбүлүкэтин улууһа. Киинэ — Сангаар бөһүөлэгэ. Төрүттэммит күнэ-дьыла — 1937 сыл муус устар 20 күнэ. Сирин иэнэ — 107,8 тыһ. кв.км.

Дьокуускайга диэри ырааҕа: сиринэн — 334 км; уунан — 322 км; салгынынан — 240 км. 2002 с. биэрэпис көрдөрөрүнэн, олохтоохторун ахсаана: 14178 киһи. Ол иһигэр үөс сиригэр 4,8; тыаларыгар — 9,4 тыһ. киһи олорор. Национальнай састааба: сахалар — 9209 киһи (64,95%); нууччалар — 3425 киһи (24,16%), эбээннэр — 809 киһи (5,71%); украиннар - 235 киһи(1,66%); эбэҥкилэр — 64 киһи (0,45%); атыттар — 436 киһи (3,07%).

Нэһилиэнньэтэ 1989 с. — 29,4 тыһ. киһи эбитэ, 2007 с. - 13541 киһи.

Улуус Республика киин өттүгэр тайаан сытар. Ньуура — дэхси да, хайалаах да сирдээх. Ол курдук хоту уонна хотугулуу илин өттүгэр Дьааҥы сис хайалара бааллар. Тохсунньу ыйга орто температура хайалаах өттүгэр -36 кыраадыстан хотоол сиригэр -40 кыраадыска диэри тымныы, от ыйыгар +10...+18 кыраадыс сылаас. Сыл устата илин өттүгэр 200-250 мм, оттон хайалаах өттүгэр 500-600 мм тиийэ сөҥүү түһэр. Улахан өрүстэрэ — Өлүөнэ уонна Бүлүү. Элбэх улахан күөллээх, олОртон саамай улаханнара — эмис соботунан аатырар Ньидьили. Улууска кыһыл, үрүҥ көмүс, сибиньиэс, сыыҥка, газ, таас уонна бороҥ чох саппаастара, тутуу матырыйааллара бааллар.

Кэбээйи сиригэр-уотугар 13 муниципальнай тэриллии баар.

Улууска чоҕу уонна гаһы туһаҕа таһаарыы барар. Тыа сирин үлэһиттэрэ таба, ынах, сылгы, килиэккэлээх кыыл иитиитинэн дьарыктаналлар. Тыа сирин хаһаайыстыбатыгар туһаныллар сир кээмэйэ 59,2 га.

Демография

Биэрэпис ыытыллыбыт сыллырга уонна 2007 сылга нэһилиэнньэ ахсаана

2002 сыллааҕы биэрэпис түмүгүнэн омуктар өлүүлэрэ

Администрацияларынан араарыы

#	Бөһүөлэк уонна нэһилиэктэр	Кииннэрэ	Кыра сэлиэнньэлэр	Улуус кииниттэн, км	Нэһилиэнньэ ахсаана (2007 сыл)
1	Сангаар бөһүөлэк	улуус киинэ	Авиапорт, Смородничнай	0	5405
2	Кэбээйи	Кэбээйи	Ойуун Уҥуохтаах, Саҕа	120	2576
3	Мукучу	Сайылык		315	1155
4	Куокуй	Арҕас	Кальвица	60	801
5	Ламыҥха	Сэбээн Күөл		460	766
6	Иккис Лүүчүн	Мастаах	Быраҥаатталаах, Иккис Мастаах	285	714
7	Киров	Сиэгэн Күөл	Батамай	250	607
8	Нидьили	Чагда		180	526
9	Сииттэ	Сииттэ		80	506
10	Тыайа	Тыайа		155	504
11	Арыктаах	Арыктаах	Лүксүгүн, Хатырык Хомо	215	501
12	Бастакы Лүүчүн	Баҕадьа	Арыылаах	315	271
13	Уус Бүлүү	Промышленнай		90	109
	Барыта				13541

Саха Сирин улуустара