Амур уобалаhа

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Навигацияҕа көс Көрдөбүлгэ көс
Амур уобалаhа

Смоленскай уобалаhын былааҕа Владимир уобалаhын гиэрбэтэ
Амур уобалаhын былааҕа Амур уобалаhын гиэрбэтэ
Киин куората Благовещенскай
Иэнэ 361 913 км² км²
Дьонун ахсаана 816 910 (2013)
Федеральнай уокуруга Уһук Илин
Экономическай оройуона Уһук Илин
Ил тыла Нуучча тыла
Губернатор Олег Николаевич Кожемяко
Кэм зоната MSK+6 (UTC+9, сайын UTC+10)

Аму́р уобалаһа (Приаму́рье) — Арассыыйа Федерациятын субъега. Киин куората — Благовещенскай. Хоту өттүттэн Саха Сирин кытта, илин өттүттэн Хабаровскай кыраайы уонна Дьэбэриэй автономнай уобалаһын кытта, Забайкальскай кыраайы кытта арҕаа өттүгэр уонна Кытайы кытта кыраныыссалаах.

1932 сыл алтынньы 20 күнүгэр үөскээбитэ.

Нэһилиэнньэтэ[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Госкомстат ааҕыытынан уобаласка 816 910 киһи олорор (2013). Дьон чиҥэтэ 2,26 киһи/км2. Онтон куорат олохтоохторун бырыһыана — 67,1 % (2013).

Национальнай састааба 1959—2010 гг.

Национальноһа 1959[1] 1970[2] 1979[3] 1989[4] 2002 2010
Нууччалар 87,8 % 90,9 % 88,7 % 86,8 % 92,2 % 93,4 %
Украинецтар 7,8 % 5,2 % 6,2 % 6,7 % 3,5 % 2,0 %

Экономиката[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Уопсай региональнай бородуукта 2007 сыллахха киһи аайы 131 039,60 солкуобай этэ. Ортотунан Россияҕа 198 817 солк этэ..[5]

Промышленноһа[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  • Свободненск вагону ремоннуур собуот

Уот оҥоруута[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  • Бурейскай ГЭС - кыаҕа 2010 МВт, сылга 7,1 млрд кВтч оҥорор
  • Зейск ГЭС кыаҕа 1330 МВт, сылга 4,9 млрд кВтч оҥорор
  • тутуллар турар Нижнебурейскай ГЭС кыаҕа 321 МВт, сылга1,6 млрд кВтч оҥорор
  • чоҕунан үлэлиир Благовещенскай ТЭЦ кыаҕа 280 МВт уонна 817 Гкал/ч сылааһы оҥоруон сөп.
  • Райчихинскай ГРЭС — 102 МВт и 238 Гкал/ч

Транспорт[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  • Транссибирская магистраль
  • Байкал-Амур тимир суола
  • Амур-Дьокуускай тимир суола
  • Улак - Эльга тимир суола

Тыа хаһаайыстыбата[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

2006 сыллаахха тыа хаһаайыстыбата 13 878 мөл солк. харчыны оҥорбута. Манна үүнээйи үүннэриитэ уонна сүөһүнү тутуута киирэр. Амур уобалаһа Россия сояны үүннэриитин 60% ылар (сылга 240 000 тоннаны таһаарар).

Быһаарыылар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]