Халыып:Бу күн:12-30

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Навигацияҕа көс Көрдөбүлгэ көс
  • Мадагаскар Мадагаскар — Өрөспүүбүлүкэ күнэ[1].
  • Словакия Словакия — Словакия тутулуга суох буолуутун күнэ День провозглашения Словакии независимым духовным краем
  • Пилипиин Пилипиин — Ризаль күнэ. Бу күн 1896 сыллаахха Хосе Ризаль диэн Пилипиин суруйааччытын уонна офтальмолог бырааһын Испания былаастара өлөрбүттэр. Бу киһи тутулуга суох буолуу иһин өрө турууга быһаччы кыттыбатаҕа эрээри, айымньылара уонна реформаҕа ыҥырыылара өрөбөлүүссүйэни күөдьүппүттэрэ
  • АХШ АХШКванза бэһис күнэ
  • Арҕаа христианство — Ороһооспо алтыс күнэ

Түбэлтэлэр[биики-тиэкиһи уларытыы]

  • 534 — Византия импиэрийэтигэр Юстиниан кодексатын иккис уонна бүтэһик таһаарыыта үлэҕэ киирбит.
  • 1066Гранаадаҕа олохтоох мусульмааннар дыбарыаска киирэн дьэбириэй төрүттээх Иосиф ибн Нагрел хоруолу өлөрбүттэр, бу кэнниттэн куорат дьэбириэйдэрин улахан аҥаардарын өлөртөөбүттэр.
  • 1419Үйэлээх сэрии: Ла-Рошель кыргыһыыта.
  • 1806 — Туурсуйа Арассыыйаҕа сэриини биллэрбит. Арассыыйа сэриилэрэ Баку куораты ылбыттар.
  • 1916 — Нуучча ыраахтааҕытын сүбэһитин Григорий Распутины кинээс Феликс Юсупов салалталаах бөлөх өлөрбүт. Өлүгүн үс хонон баран Москуба өрүскэ ойбонтон булбуттара.
  • 1918 — Саха сиригэр Уобаластааҕы Земство сир реформатын саҕалаабыт. Сири кылааһынан бас билии оннугар, тыа сирин биирдии үлэһит киһитигэр сир паайынан түҥэтиллибит.
  • 1922 — ССРС диэн биир судаарыстыба үөскээбит. РСФСР, Украина ССР, Белорусия ССР уонна Закавказье СФСР киирбиттэр, киин куоратынан Москуба буолбут, бу түөрт өрөспүүбүлүкэ хаһан баҕарар сойуустан тахсар бырааптаахтара.
  • 1922Верхоянскай (Үөһээ Дьааҥы)куоратын үрүҥнэр төгүрүйбүттэр. Осада кэлэр сыл бэс ыйын ортотугар диэри салҕаммыт.
  • 1930Анаабыр оройуона олохтоммут.
  • 1992 сыллаахха Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бэрэсидьиэнэ Михаил Николаев Музыка үрдүкү оскуолатын арыйар туһунан ыйаах таһаарбыт.
  • 1997Дьокуускайга Саха Виктория араадьыйа үлэтин саҕалаабыт.
  • 2006Ираак урукку бэрэсидьиэнэ Саддам Хусейн өлөрүллүбүт.

Төрөөбүттэр[биики-тиэкиһи уларытыы]

Өлбүттэр[биики-тиэкиһи уларытыы]

  • 1965 — Спиридон Петров (1894 с. Марха улууһугар төр.), олоҥхоһут.
  • 2002 — Юрий Уржумцев (1929 төр.), Арассыыйа НА чилиэн-кэрэспэдьиэнэ, 1997—2002 сылларга Саха сиринээҕи Наука киинин Президиумун бэрэстээтэлэ.
  1. 30 декабря – День Республики Мадагаскар(нууч.)(суох сигэ — история). Тургутулунна 6 Балаҕан ыйын 2010. Төрүт сириттэн архыыптанна 18 Олунньу 2011.