Халыып:Бу күн:11-29
ХНТ — Дойдулар ардыларынааҕы Палестина норуотун кытары биир санааланыы күнэ
Албания — Босхолонуу күнэ эбэтэр Дита-э-Элиримит
Вануату — Сомоҕолоһуу күнэ
Либерия — Уильям Табман төрөөбүт күнэ. Бу киһи 1944 сылтан 1971 сыллаахха өлүөр диэри дойду бэрэсидьиэнинэн олорбута, кини салайар кэмигэр дойду балысханнык сайдыбыта, төрүт олохтоохторо уонна АХШ-тан олохсуйа кэлбит хара тириилээх дьон ыккардыларыгар утарсыы кыччаабыта. Санаттахха Либерияҕа АХШ-тан босхоломмут кулуттар элбэхтик көспүттэрэ, Табман 1844 сыллаахха көспүт ол дьонтон төрүттээх этэ.
Югославия — Өрөспүүбүлүкэ күнэ
Түбэлтэлэр
[биики-тиэкиһи уларытыы]- 618 — Тан династията Цяньшуйюань аттынааҕы кыргыһыыга Сюэ Рэнгао сэриитин кыайбыт.
- 903 — Аббасидтар аармыйалара Хам аттынааҕы кыргыһыыга карматтары кыайбыт.
- 1394 — Чосон династияны олохтообут Кэриэйэ хоруола И Сон Ге, киин куоратын Кэсонтан Ханьян куоракка көһөрбүт, билигин Сеул диэн ааттаах.
- 1783 — Арассыыйа Акадьыамыйатын мунньаҕар бэрэстээтэл Екатерина Дашкова азбукаҕа урукку «iо» оннугар «ё» буукабын киллэриэххэ диэбит.
- 1807 — Португалия хоруол-дьахтара Мария I туох баар аймахтарын, кулуттарын-чаҕардарын кытта Наполеон ааҥнаан киирэриттэн дьиксинэн Лиссабонтан Бразилияҕа көспүт. Онон холуонньа метрополияҕа кубулуйбут. Бу түбэлтэ Бразилия сайдыытыгар бөдөҥ суолталаах буолбута.
- 1870 — Николай Пржевальскай Киин Азияҕа бастакы айанын саҕалаабыт.
- 1877 — Томас Эдисон аан бастаан фонограбы көрдөрбүт.
- 1890 — Японияҕа Мэйдзи конституцията олоххо киирбит.
- 1899 — Испания саамай элбэх титуллаах футбол клуба — "Барселона" — олохтоммут.
- 1917 — (эргэ истиилинэн сэтинньи 15) Башкиир уобаластааҕы Шурота Башкурдистан территориальнай-национальнай автономиятын биллэрбит.
- 1945 — Югославия Хоруоллугун оннугар Югославия Социалистическай Федеративнай Өрөспүүбүлүкэтэ тэриллибит. Бу судаарыстыбаны өр кэмҥэ Иосип Броз Тито диэн сэрии кэминээҕи бартыһаан басхана салайбыта. 1992 сыллаахха Югославия ыһыллыбыта.
- 1947 — ХНТ Генеральнай Ассамблеята Палестинаны дьэбириэй уонна араб судаарыстыбаларыгар араарар былааны ылыммыт. Бу былааны дьэбириэйдэр ылыммыттар, оттон арабтар утарбыттар. Инньэ гынан бастакы араб-дьэбириэй сэриитэ саҕаламмыта. Билиҥҥи туругунан Палестинаҕа дьэбириэй судаарыстыбата баар, онтон араб судаарыстыба ситэ тэриллибэккэ турар.
- 1948 — Аан дойдутааҕы айылҕа харыстабылын уопсастыбата тэриллибит.
- 1980 — Бааск омуктар бастакы Коррика диэн ааттаах сүүрүүлэрэ саҕаламмыт. Бу тылларын өйүүргэ анаан икки сыл аайы тэрийэр хас да хонуктаах эстафеталара.
- 2006 — Нуучча бикипиэдьийэтэ «Рунет Бириэмийэтин» ылбыт.
- 2009 — Швейцарияҕа референдум түмүгэр минареты тутуу бобуллубут.
- 2014 — Дьокуускайга Мас тардыһыытыгар бастакы аан дойду чемпионата саҕаламмыт. Чемпионакка уопсайа 35 дойдуттан 170 спортсмен кыттыбыт.
Төрөөбүттэр
[биики-тиэкиһи уларытыы]- 1904 — Серафим Кулачиков — Эллэй (14.12.1976 өлб.) — Саха норуодунай бэйиэтэ, Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа.
- 1935 — Степан Емельянов — 1983-1998 сылларга Саха тыйаатырын дириэктэрэ, Саха Өрөспүүбүлүкэтин үтүөлээх артыыһа.
Өлбүттэр
[биики-тиэкиһи уларытыы]- 2010 — Белла Ахмадулина (1937 төр.), бэйиэт, суруйааччы.