Литинскай Генрих Ильич
Тас көрүҥэ
Литинскай Генрих Ильич, композитор, Саха АССР Норуот артыыһа, РСФСР Үтүөлээх искусство диэйэтэлэ, Чуваш АССР Үтүөлээх скусство диэйэтэлэ, Татар АССР Норуот артыыһа.
Олоҕун олуктара
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- 1901 сыл кулун тутар 17 күнүгэр Киев губерниятыгар Липовец диэн куоракка (билигин Винница уобалаһа) төрөөбүтэ.
- 1928 сыллаахха Москва куорат консерваториятын Р.М. Глиэр композиция клааһын бүтэрбитэ.
- 1928 сылтан Москва куорат конскрваториятын педагога
- 1933 сылтан профессор
- 1932 — 1937 уонна 1939 — 1943 сылларга композиция кафедратын сэбиэдиссэйэ уонна композитор факультетын декана.
- 1947 Гнесиннар ааттарынан Институт полифония уонна композиция профессора.
- 1949 сылтан биир кэмҥэ Казан куорат консерваториятыгар композицияны биэрбитэ.
- 1944 — 1947 сылларга ССРС Композитордарын союзтарын консультациялыыр кииҥҥэ.
- 1985 сылга өлбүтэ.
Айымньылара
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]опералар
- "Олонхо" (Нюргун Боотур, М. Жирковтыын, Дьокуускай, 1947; Иккис редакцията, Дьокуускай, 1955),
- "Сыгый Кырынаастыр" (М. Жирковтыын, Дьокуускай, 1947, концерт толорууга),
- "Кыһыл Ойуун" (Дьокуускай, 1967);
балеттар
- "Сир Симэҕэ (М. Жирковтыын, Дьокуускай, 1947; Иккис редакцията, Дьокуускай, 1960),
- "Алтан Дьоло" (Дьокуускай, 1963),
- "Ньургуйаана" (Алый платочек, М. Жирковтыын, Дьокуускай, 1968).
- "Здравствуй, университет" (1970);
симфония оркестрыгар
- "Симфония" (1928),
- "Дагестанская сюита" (1931),
- "Сюита" (1941),
- "Марш украинских партизан" (1942),
- "Тема с вариациями" (1943),
- "Якутская танцевальная сюита" (1957),
- "Ысыах", саха рапсодията (Праздник весны, 1966),
- "Айхал", саха рапсодията (Здравица, 1972),
- "Праздничная увертюра" (1972);
фортепьяноҕа уонна симфония оркестрыгар
- "Концертино" (1945);
скрипкаҕа уонна симфония оркестрыгар
- "Поэма и скерцо" (1933),
- "Поэма" (1959);
трубаҕа уонна симфония оркестрыгар
- "Концерт" (1934);
струннай оркестрга
- "Концерт" (1961);
- "Струнный октет" (1944);
- струнай квартеттар I (1923), II (1924), III (1925), IV (1926),V (1930), VI (1933), VII (1939), VIII (1941), IX (1942), X (1942), XI (1946), XII (1961);
скрипкаҕа уонна фортепьяноҕа
- "Легенда-рапсодия" (1971);
икки скрипкаҕа
- "дуэттар";
виолончельга уонна контрабаска
- "Соната" (1974);
икки виолончельга
- сонаталар (1975, 1976);
- сонаталар, этюдтар, фантазиялар уонна да атыттар;
куоласка уонна фортепьяноҕа
- Аҕа Дойду улуу сэриитин тематыгар (тыллара В. Сосюр, В. Стельмах, А. Малышко, С. Щипачев, 1942—1943),
- "Край алмазный, край родной" ырыа цикла (Р. Роммныын, тыла Мирнэй куорат алмаас хостоочулара, 1960);
- чукчалар, эскимостар норуот ырыаларын тупсарыы;
методика уонна чинчийии үлэлэр:
- "Полифоническая композиция" (М., 1951),
- "Советское полифоническое искусство" (М., 1952—1954),
- "Задачи по полифонии для композиторов". Учебник, ч. 1—3. (М., 1965—1967),
- "Образование имитаций строгого письма" (М., 1969).