Эскимостар

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Навигацияҕа көс Көрдөбүлгэ көс
Эскимос кыыс
Эскимос дьиэ кэргэн
Эскимос кыыс

Эскимостар (эским.ᐃᓄᐃᑦ, юпигыт, инуит)— норуот, сүрүннээн АХШ, Канаада, Арассыыйа, Дания уонна Саха Сирэ судаарыстыбаларыгар ыһыллан олорор хотугу норуот. Уопсай ахсааннара - 300 тыһ курдук. Саҥарар тыллара - эскимос тыла (төрүт тыллара), ону таһынан маннык тылларынан чопчу үчүгэйдик саҥараллар: английскай, датскай, нууча. Итэҕэллэрэ - Айыы уонна Католицизм.

Эскимоһунан икки норуот ааҕыллар: Юпик уонна Инуит. Ону тэҥэ алеуттар эмиэ эскимос курдук биллэллэр. Юпик норуота Аляскаҕа уонна Или Сибииргэ олорор. Быһа холуйдахха 4000 сыл аннараа өттүгэр "Унангам" (Билигин Алеут курдук биллэр) норуот арахсыбыт уонна толору туска культуратын Аляскаҕа сайдыппыт. 1500-2000 сыл аннараа өттүгэр соҕуруу-арҕаа аляскатыгар икки туспа вариациялар үөскээбиттэр. Инут тыла билигин хоту Аляскаҕа, Канадаҕа уонна Гренландияҕа тарҕаммыт. Ол бириэмэҕэ Туле тыла хотугулуу-арҕаа Аляскаҕа түргэнник тарҕаммыт.

Эскимос тыллара[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Юпик тыллара

Инуит тыллара

Саха тыла Киин юпик тыла Инупиак тыла Хотугу Баhыын Инуит тыла Гренланныы тыла
киhи yuk iñuk [iɲuk] inuk inuk
тымныы kaneq kaniq kaniq kaneq
өрүс kuik kuuk kuuk kuuk
тас өттүттэн ellami siḷami [siʎami] silami silami