1790
| Сыллар |
|---|
| 1786 1787 1788 1789 — 1790 — 1791 1792 1793 1794 |
| Уоннуу сыллар |
| 1760-с 1770-с 1780-с — 1790-с — 1800-с 1810-с 1820-с |
| Үйэлэр |
| XVII үйэ — XVIII үйэ — XIX үйэ |
1790 сыл.
Туох буолбута
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Тохсунньу
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Тохсунньу 30 (Юлиан халандаарынан тохсунньу 19) — Екатерина II Саха уобалаһын быыбарданар баһылыгын (предводитель) талар, исправнигы аныыр, саха оҕолоругар училище арыйар уонна суут (словесный суд) тэрийэр туһунан ыйаах таһаарбыт[1].
От ыйа
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- От ыйын 9 — Фиин хомотугар Швеция флота Арассыыйа флотун үлтүрүппүт (билиҥҥи Финляндия Котка куоратын аттыгар). Бу кыргыһыы Швеция байҕалга саамай бөдөҥ кыргыһыытынан буолбута, ону тэҥэ Балтика байҕалыгар буолбут саамай бөдөҥ кыргыһыы (Швеция 275 хараабылыгар 14 тыһ. киһилээҕэ, Арассыыйа 240-274 хараабылыгар 18,5 тыһ. киһилээҕэ). Манан Арассыыйа-Швеция 1788–1790 сс. сэриитэ түмүктэммитэ.
Балаҕан ыйа
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Балаҕан ыйын 19 — Нуучча суруйааччыта Александр Радищев Арассыыйа олоҕун-дьаһаҕын кириитикэлиир «Петербургтан Москубаҕа айан» диэн сэһэни суруйбутун иһин Сибииргэ көскө ыытыллыбыт.
Алтынньы
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Алтынньы 6 — Швейцария Женеватыгар олохтоох ювелир Якоб Швепп гаастаах ууну оҥоруу процеһын көрдөрбүт.
- Алтынньы 26 — Дьокуускай куорат дьаралыга бигэргэммит. Ол саҕана быһаарыыта маннык эбит: «Үрүҥ көмүс хонууга кииһи туппут хотой».
Ахсынньы
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Ахсынньы 22 — Александр Суворов хамаандалаах нуучча сэриилэрэ Туурсуйа Измаил кириэппэһин сэриилээн ылбыттар.
Төрөөбүттэр
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Өлбүттэр
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- От ыйын 17 — Адам Смит, Британия филосова уонна экономиhа
Быһаарыылар
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- ↑ О.Г. Сидоров От Алексея Кулаковского до Николая Лугинова. Штрихи к истории якутской культуры. — Якутск: Бичик, 2011. — С. 43. — 200 с. — 1300 экз. — ISBN 978-5-7696-3795-7