Достоевскай Федор Михайлович

Фёдор Достоевскай
Төрөөбүтэ	Сэтинньи 11, 1821 Москва, Арассыыйа Империята
Өлбүтэ	Олунньу 9, 1881 Санкт-Петербург, Арассыыйа Империята
Идэтэ	Новелист
Бэлиэ үлэлэрэ	Буруй уонна буруйдааhын Идиот Карамазов ини биилэр

Достоевскай Федор Михайлович — XIX үйэ ортотугар олорбут нуучча мындыр киһитэ, бөлөһүөк, суруйааччы быһыытынан аан дойдуга киэҥник биллэр. Ордук биллэр романнара Буруй уонна буруйдааhын уонна Карамазов ини биилэр. Литератураҕа үлэлэригэр XIX үйэтээҕи Арассыыйа киhитин уйулҕата, олоххо, атын дьоҥҥо сыһыана көрдөрүллэр.

1821 с. Москубаҕа төрөөбүт.

Петрашевскай дьыалатыгар эриллэн 1849 сыл ахсынньы 22 күнүгэр суутунан ытан өлөрүүгэ уураахтаммыта. Бу дьыалаҕа кыттыгастаах дьону өлөрөр курдук сыаҥка оҥорбуттара, бүтэһиккэ эрэ өлөрүллүү хаатырҕаннан солбулларын биллэрбиттэрэ. Биир Григорьев диэн сууттанааччы маны тулуйбакка иирэн хаалбыта.

Достоевскай 4 сыл Омскай куоракка хаатырҕаҕа сылдьан баран көннөрү саллаатынан Сибиир линейнэй полкатыгар ыытыллыбыта. Бу сылдьан Семипалатинскайга сулууспалаабыта, казаах Чокан Валихановтыын алтыһар этэ. Бу кэмҥэ кэргэннээх дьахтары таптыыр. 1855 сыллаахха олунньу 18 күнүгэр ыраахтааҕы Николай I өлөр. Достоевскай онно кутурҕанын биллэрэн хоһоон суруйар. Бу иһин унтер-эппиһиэр сыбаанньатын биэрэллэр. Онтон прапорщик буолар. 1857 с. таптыыр дьахтарын оҕонньоро өлбүтүн кэннэ кинини ойох ылар. 1959 с. бэс ыйыгар Тверь куоракка көһөр туһунан көҥүл билиэт ылар, онтон 1960 с. кэргэнин уонна иитэр уолун кытта Петербуурга көһөн кэлэр.

1881 с. олунньу 9 күнүгэр Санкт-Петербуурга өлбүт.

Библиографията

Романнара

• 1845 Бедные люди
• 1861 Униженные и оскорблённые
• 1866 Преступление и наказание
• 1866 Игрок
• 1868 Идиот
• 1871—1872 Бесы
• 1875 Подросток
• 1879—1880 Братья Карамазовы

Сэhэннэрэ уонна кэпсээннэрэ

• 1846 Двойник
• 1846 Господин Прохарчин
• 1847 Роман в девяти письмах
• 1847 Хозяйка
• 1848 Ползунков
• 1848 Слабое сердце
• 1848 Неточка Незванова
• 1848 Белые ночи
• 1859 Дядюшкин сон
• 1859 Село Степанчиково и его обитатели
• 1860 Чужая жена и муж под кроватью
• 1860 Записки из Мёртвого дома
• 1862 Зимние заметки о летних впечатлениях
• 1864 Записки из подполья
• 1864 Скверный анекдот
• 1865 Крокодил
• 1869 Вечный муж
• 1876 Кроткая
• 1877 Сон смешного человека